FILM
1864 Beieren. De jonge, onervaren Ludwig is 18 wanneer hij zijn overleden vader opvolgt als koning. Al snel blijkt echter dat hij allesbehalve is geïnteresseerd in politiek en het regeren van zijn rijk liever overlaat aan zijn onderdanen. Ludwig, eenzaat van nature, heeft maar één passie: zich terugtrekken in zijn eigen fantasiewereld, bevolkt door de figuren uit bekende sprookjes en de helden uit de oudheid. Zijn wereld is die van dichters, componisten en kunstenaars, niet die van politici, diplomaten en militairen. Reeds in het begin van zijn regeerperiode geraakt Ludwig gefascineerd door de opera’s van Richard Wagner, waarin hij zijn ideale droomwereld tot leven ziet komen. Hij besluit zijn koninklijke macht te gebruiken om de componist een hand boven het hoofd te houden, laat hem in zijn land verblijven, geeft hem een huis en alle financiële middelen die nodig zijn om hem zijn opera’s te laten realiseren. Maar de ambitie van de door Ludwig vereerde componist drukt zwaar op de staatskas en zorgt voor veel negatieve kritiek. Bovendien lijkt Ludwig zich voor geen moer te interesseren in de nakende oorlog met Frankrijk en blijft hij, in plaats van zijn regering samen te roepen voor een crisisberaad, als mecenas geld spenderen aan de decadente Wagner. Wanneer hij opdracht geeft voor de bouw van enkele gigantische sprookjeskastelen, begint zijn entourage te twijfelen aan zijn geestelijke vermogens.

In Ludwig focust de bekende Italiaanse regisseur Luchino Visconti (Death In Venice) zich op de mentale evolutie van de tragische hoofdpersoon, de van 1845 tot 1886 levende ‘zwanenkoning’ Ludwig 2 van Beieren, ook bekend als ‘Ludwig de Gek’ of ‘de droomkoning’. De productie is een ode aan een bepaald soort individu: de introverte dromer die er alles aan doet om zijn romantische levensvisie te verdedigen tegen de ontnuchterende, praktische beslommeringen van een pragmatische wereld en die daar vroeg of laat de prijs voor betaalt.

Deze dure productie is opgenomen op de locaties waar het echte verhaal van Ludwig 2 zich honderden jaren geleden heeft afgespeeld. Geen goedkoop uitziende decors of bordkartonnen achtergronden dus, maar de echte kastelen, bossen en meren waar de karaktergestoorde eenzaat maar al te graag vertoefde. Die authenticiteit voel je trillen in ieder frame van dit prachtig gefotografeerde epos. Visconti neemt zijn tijd om je onder te dompelen in de specifieke sfeer van iedere afzonderlijke locatie. Let maar eens op de scène waarin keizerin Elisabeth een rondleiding krijgt in paleis Neuschwanstein, of de sequentie waarin zij en Ludwig een nachtelijke wandeling maken door het bos. Het zijn scènes die zich langzaam, op een bijna muzikale manier ontvouwen en die de kijker druppelsgewijs betoveren.

De locaties mogen dan indrukwekkend zijn, ook de cast brengt het er bijzonder goed van af. Helmut Berger geeft dankzij zijn verfijnde trekken, indringende ogen en verkleumde motoriek op overtuigende wijze gestalte aan de wereldvreemde Ludwig; Romy Schneider begeeft zich als keizerin Elisabeth (Sissi) op bekend terrein en Trevor Howard zet als Richard Wagner een van zijn beste vertolkingen neer. Ook de rest van de cast, voor het grootste deel nobele onbekenden, valt niet uit de toon.

De regie van Visconti is zoals we die van hem gewend zijn: eenvoudig en klassiek, maar met een perfect uitgebalanceerd ritme, veel gevoel voor sprekende details en een zweem romantiek.  Het enige minpuntje is de echt wel zeer lange duurtijd: 228 minuten, zijnde de duur van de oorspronkelijke versie (verscheidene ingekorte versies zijn hier en daar nog op vhs te verkrijgen). Veel te lang dus om in één kijkbeurt achter de kiezen te hebben.

In het kort: een betoverende film over één van de fascinerendste figuren uit de 19de eeuw met prachtige locaties en dito vertolkingen.

BEELD EN GELUID
Ludwig staat in de originele beeldverhouding van 2.35:1 op dvd, maar is vreemd genoeg niet anamorf gecodeerd. Dat is des te merkwaardig aangezien de voortreffelijke beeldscherpte en dito stabiliteit doen vermoeden dat het hier om een digitaal gerestaureerde versie gaat. Waarom dan toch letterboxen? Het is ons een raadsel. Gelukkig hebben de mensen van Homescreen rekening gehouden met dit euvel door de ondertiteling hoog genoeg in het beeldkader te plaatsen zodat die op een 16:9-beeldscherm aan de onderkant niet wordt afgesneden. Voor wie de film op een 4:3-scherm bekijkt zal de ondertiteling misschien te hoog in het beeld staan (net boven de onderste zwarte balk van het brede cinemascopeformaat). Dit gezegd zijnde valt de kwaliteit bijzonder goed mee. De kleuren ogen natuurlijk, zijn nergens oververzadigd of vergeeld, het contrastniveau is mooi uitgebalanceerd en het beeld is verassend scherp, waardoor de vele details in de oogverblindende locaties mooi tot hun recht komen.

Op vlak van het geluid wordt ons een eenvoudige stereotrack voorgeschoteld die naar behoren klinkt zonder veel indruk te maken. Sommige muziektracks klinken wat schel en verouderd maar dit lijkt me eerder te wijten aan de keuze van Visconti voor oudere opnames van reeds bestaande muziek dan van een slechte overzetting naar dvd. Waar we wel niet naast kunnen luisteren is de aard van de enige geluidstrack: het gaat hier namelijk om een nagesynchroniseerde Italiaanse audiotrack. Wat opzoekwerk op het internet leert ons dat Ludwig bij zijn bioscooprelease enkel in Amerika in het originele Engels is verschenen en dat deze versie bovendien nergens te verkrijgen is. De enige verkrijgbare, en in de Europese cinema’s vertoonde versies, zijn dein het Italiaans en Duits gedubde. De eerste van deze twee is tevens de enige die recentelijk is gerestaureerd.

EXTRA’S
Dit schijfje bevat geen enkele extra. Niet verwonderlijk als we weten dat de hoofdfilm een speelduur heeft van maar liefst 228 minuten.

CONCLUSIE
Met Ludwig levert Visconti een prachtige, zeer romantische verfilming af over het leven van de excentrieke Ludwig 2, koning van Beieren. De authentieke locaties, prachtige fotografie en uitstekende acteerprestaties verheffen deze film boven het niveau van de gemiddelde 'biopic'. Het beeld is spijtig genoeg niet anamorf, maar voor de rest wel van een voortreffelijk niveau. Het geluid is degelijk zonder meer, al gaat het om de in het Italiaans gedubde track van de originele bioscooprelease. Er staan geen extra’s op het schijfje.