FILM
Toen bekend werd dat er een film gedraaid werd over Margaret Thatcher en wie plaats zou nemen voor en achter de schermen, had ik twee grote bedenkingen. Is de regisseur van Mamma Mia! in staat om een belangrijk politiek drama in goede banen te leiden? En overspeelt Meryl Streep haar hand niet door zich als Amerikaanse te wagen aan de meest bekende Britse politica van de voorbije eeuw? Het antwoord op de eerste vraag laat zich raden: Phyllida Lloyd weegt véél te licht als regisseuse. Maar de tweede vraag krijgt een antwoord dat ik zelf niet had durven voorspellen. Als de Iron Lady zet Meryl Streep immers een van de beste vertolkingen neer uit haar lange, succesvolle carrière. Vooral als de ex-premier op leeftijd, die langzaam aan Alzheimer ten onder gaat, is de actrice indrukwekkend. Helaas is ze dus wel het enige dat The Iron Lady het bekijken waard maakt.

Een deel van het probleem met The Iron Lady is dat de makers nooit duidelijk voor ogen hebben wat voor een film ze willen maken. Een indringend portret van een sterke vrouw die ten onder gaat aan een falend geheugen, of een biopic over de langstzittende premier van de twintigste eeuw? The Iron Lady begint en eindigt in ieder geval met Thatcher in het heden, eenzaam in haar appartementje en met waanvoorstellingen over haar al lang overleden echtgenoot Dennis. Dit is ontegensprekelijk het sterkste deel van de prent, omdat er een universele herkenbaarheid in zit. Of de aan alzheimer lijdende vrouw ooit een Britse premier was of niet maakt in deze raamvertelling weinig uit: de schrijnende aftakeling van de menselijke geest wordt immers met name door de vertolking van Streep pijnlijk en ontroerend weergegeven. Mocht The Iron Lady zich beperkt hebben tot deze setting dan zou de prent zonder twijfel een stuk beter geweest zijn.

Maar een ander deel van de film handelt, in de vorm van flashbacks, over de politieke carrière van Thatcher en dit segment overtuigt een heel stuk minder. Daarvoor zijn verschillende redenen. Ten eerste is het onmogelijk om alle belangrijke gebeurtenissen tijdens haar ambtstermijn in een 'halve film' te gieten. Mijnstakingen, de Falklands-oorlog, aanslagen van het IRA, politieke revoltes in de eigen partij: Thatchers regeerperiode stond bol van de interessante incidenten die in deze film allemaal in onderontwikkeld ijltempo passeren, alsof het een trailer betrof voor een 'Greatest Hits'-collectie. Een tweede probleem is dat hierdoor de barrièrebrekende impact van de eerste (en enige) vrouwelijke premier van het Verenigd Koninkrijk verloren gaat. Ten slotte gebruikt regisseuse Phyllida Lloyd de flashbacks om wanhopig haar visuele stempel op de film te drukken. Helaas heeft ze absoluut niet de flair van een zelfverzekerde cineast, waardoor de talloze onnodige camerabewegingen al snel op de zenuwen werken.

Gelukkig wordt Lloyd tijdens de meest ergerlijke momenten van de film gered door haar cast. Primus inter pares (nu ja, of ze gelijk heeft valt te betwisten) is uiteraard Meryl Streep. In de scènes die de hoogdagen van Thatcher uitbeelden toont de actrice nogmaals dat weinigen beter zijn in het imiteren van stemtimbres en maniërismes dan Streep. Mede dankzij de Oscarwinnende make-up vergeet je al snel dat je naar een actrice zit te kijken. Maar het is vooral in de hedendaagse scènes dat Streep het sterkst uit de hoek komt. De fragiliteit van een vrouw die een decennium lang de machtigste vrouw ter wereld was, is ontroerend. Dat de actrice voor deze vertolking eindelijk haar derde Oscar won, is dan ook meer dan verdiend. De rest van de cast bestaat voor het grootste deel uit Britse karakteracteurs als Jim Broadbent, Roger Allam, Olivia Colman en Anthony Stewart Head, die zeker klasse uitstralen, maar wier performance nooit kan uitstijgen boven het zeer middelmatige scenario.

Toepasselijk voor een film over een van de meest controversiële politici van de voorbije eeuw, zal The Iron Lady het kijkerpubliek ook in twee kampen verdelen. Degenen die ideologisch dicht aanleunen bij de conservatieve lijn zullen onder de indruk zijn van de haast hagiografische aanpak waarmee de beleidsperiode van de premier behandeld wordt, wat ideologische tegenstanders dan weer in de gordijnen zal jagen. Zelfs de beste stukken van de film, de alzheimer-periodes, kunnen wellicht niet op goedkeuring rekenen van iedereen omdat ze een zweem van pathetische sentimentaliteit bezitten. Ik ben er zelf van overtuigd dat een prent over Margaret Thatcher alle ingrediënten heeft om een meeslepend drama te zijn. Helaas is The Iron Lady niet die prent geworden.

BEELD EN GELUID
De beeld- en geluidskwaliteit op deze disk halen het niveau dat je mag verwachten van een recente film, zonder je van je sokken te blazen. Scherpte en contrast zijn zonder meer de sterkste elementen van de beeldtransfer. De kleurenweergave is niet echt vibrant, maar dat ligt eerder aan de artistieke keuzes van de cineaste. Het beeld bevat met name in de flashbacks wat grain, maar dat past wel bij de opzet. De soundtrack beperkt zich grotendeels tot het weergeven van de talrijke dialogen en doet dat prima. Telkens er toch wat meer geluidseffecten zijn, bijv. tijdens de korte maar krachtige IRA-bommencampagne, worden ook de achterste boxen stevig aan het werk gezet. De mix tussen alle kanelen is hoe dan ook zeer bevredigend.

EXTRA'S
In Making The Iron Lady (24 min.) komen vooral Meryl Streep en Phyllida Lloyd aan het woord over de film. Streep is inzichtelijk en charmant als altijd, maar Lloyd komt minder goed uit de verf. In een vijftal Featurettes, die samen 13 minuten duren, worden kort enkele verschillende aspecten zoals kleding en politieke accenten aangehaald. Daarnaast is er een Interview met Meryl Streep (8 min.) waarin de actrice vertelt hoe ze Thatcher ziet en wat daarvan in haar vertolking terug te vinden is. Ten slotte bevat de schijf Trailers voor zowel de hoofdfilm als enkele andere Lumière-releases.

CONCLUSIE
The Iron Lady is niet dé ultieme film over Margaret Thatcher geworden. Daarvoor is de prent te schizofreen en graaft het scenario niet diep genoeg naar de achterliggende motieven van de ex-premier. Ook de regie is bijwijlen schabouwelijk. Maar de film bevat wél de ultieme vertolking van Thatcher, want Meryl Streep is ronduit briljant in de hoofdrol. Beeld en geluid halen een goede kwaliteit maar de bonussectie is te weinig inzichtelijk.