:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> FASCINERENDE WERELD VAN DE PLANTEN, DE
FASCINERENDE WERELD VAN DE PLANTEN, DE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2015-02-18
DOCUMENTAIRE
Voor z’n nieuwe serie over het leven van de planten, hoeft de Engelse biloog en programmamaker Sir David Attenborough voor een keer niet naar ontelbare locaties op vijf continenten, maar voltstaat het om met een uitgebreide filmploeg neer te strijken in de Royal Botanic Gardens of Kew op de oevers van de Theems in London, want daar zijn sinds halfweg de 19de eeuw serres verrezen waarin ruim 10.000 plantensoorten van over heel de wereld in de beste omstandigheden worden bewaard. Het complex bevat ook een indrukwekkend herbarium met meer dan een miljoen gedroogde planten en een zadencollectie met zaad van meer dan 30.000 soorten. De Kew Gardens zijn de oudste verzameling ter wereld, maar tegelijk staat de instelling ook aan de top inzake wetenschappelijk onderzoek naar de herkomst en het bewaren van planten. Een hele afdeling is er bovendien voortdurend bezig om zeldzame en bedreigde plantensoorten tegen uitsterven te behoeden. De ideale plek dus voor een dergelijke documentairereeks.

 

In onze perceptie zijn planten traag en saai. We maken er gebruik van voor recreatie (parken) en versiering (siertuinen, kamerplanten), we gebruiken ze als grondstof in alle mogelijk industrietakken (meubels, kleren, medicamenten, etc.) of we consumeren ze (voedsel), en omdat ze geen hersenen hebben staan ze qua intelligentie op de onderste sport van de ladder. Dat beeld verandert evenwel als we onze tijdschaal naar de hunne downgraden, want dan treden we binnen in een wereld van beweging, competitie en vindingrijkheid, waar overleven en zich voortplanten de hoogste doelen  zijn, finaliteiten die ook in de dierenwereld tot de prioriteiten behoren en die in grote delen van de wereld nog steeds van toepassing zijn op onze eigen soort, want vaak vergeten we in onze comfortabele westerse samenleving dat wij een integraal onderdeel zijn van de deze planeet en dat de natuurwetten die er heersen dus ook op ons van toepassing zijn.

 

In De Fascinerende Wereld Van De Planten rekent Sir David Attenborough af met onze vooroordelen en toont hij ons een wereld die minstens even boeiend en spannend is als die van mens en dier, en vanuit de Kew Gardens levert hij het bij momenten verbluffende bewijs.

 
Life in the Wet Zone
David Attenborough begint z’n verhaal in de Wet Zone van Kew Gardens, een gigantische glazen kas waar planten gedijen uit vochtige en warme streken op aarde, m.n. regenwouden, die ongeveer 2 procent van het aardoppervlak innemen. 50 procent van alle bekende plantensoorten is afkomstig uit dit soort tropische zones en dat hoeft niet te verbazen, want planten zijn de oudste landbewoners. Ze verlieten als eersten de oceanen om ondiepe plassen en kreken langs de kusten te koloniseren. Als eencellige algen en schimmels creëerden ze een omgeving waarin bacteriën gedijden, en zelf evolueerden ze in de loop van miljoenen jaren tot eenvoudige mossen en vervolgens tot kleine plantjes in een waterdicht vlies, waardoor ze zich definitief op het land konden vestigen. Zo’n 300 miljoenen jaar geleden begonnen de planten aan hun verovering van het land en 140 miljoen jaar geleden produceerden ze voor het eerst bloemen om hun voortplanting te regelen. Vóór die tijd deden ze een beroep op de wind om zaden te verspreiden, maar dat is een vrij inefficiënte manier en het vergt heel veel zaad om het doel te bereiken. Tijdens het dinosaurustijdperk gooiden waterlelies het als eerste plantensoort over een andere boeg en produceerden bloemen, waarbij de samenwerking met insecten een noodzakelijke voorwaarde was. Om de pollen ter bestemming te brengen, werden die met zoete nectar naar de bloemkelk gelokt, waarbij ze via de pollen passeerden, die ze in het beste geval naar een vrouwelijke plant van dezelfde soort brachten. Om er voor te zorgen dat dat ook gebeurde, ontwikkelden sommige planten kleuren en geuren waarmee ze een unieke insectensoort aan zich konden binden, want op die manier was de deur-tot-deur-service uiteraard perfect gegarandeerd. Hoe het allemaal in z’n werk gaat, dat zullen we misschien nooit weten, maar dat planten veelzijdiger zijn dan wij mensen denken, dat staat als een paal boven water.

 
Solving the Secrets
Om dat te bewijzen doen de cameramannen van David Attenborough’s team een beroep op de zgn. time-lapse-techniek, een procedé om beelden tegen een zeer lage snelheid op te nemen en het resultaat achteraf versneld af te spelen. Het wordt vaak gebruikt om snelle bewegingen, die het blote oog niet kan waarnemen, toch zichtbaar te maken, en met betrekking tot planten leidt het tot fenomenale resultaten, want als een tijdspanne van enkele uren wordt samengedrukt tot een paar seconden, dan blijken planten wel degelijk te bewegen: een bloem die opengaat in 3 seconden, zaden die ontkiemen en zich naar het licht werken in 10 seconden, onderwaterplanten die muggenlarven vangen in een milliseconde (onzichtbaar voor ons oog, maar via vertraging perfect waar te nemen), weidebloemen die elkaar de duvel aandoen omdat ze menen meer ruimte nodig te hebben, klimmers die hun broze lianen als lasso’s in het rond slingeren op zoek naar een steunpunt, bamboe dat tegen een snelheid van 1 meter per etmaal groeit en dat via time lapse als een Apollo-raket naar dak van het oerwoud opstijgt, etc. Het is adembenemende televisie.

 

Wie niet snel is moet slim zijn, en om hun immobiliteit te compenseren hebben planten kleuren en geuren ontwikkeld, attributen om insecten en vogels te lokken en op die manier voor nageslacht te zorgen. Vogels kunnen infrarood licht zien en zij zien bloemen op een andere manier dan wij: wat niet meer dan stippen op een bloemblad lijken, zijn onder invloed van infrarood licht ware landingsbanen om insecten naar de nectar (en dus naar de pollen) te leiden en één orchideeënsoort maakt het wel erg bont, want de onderlip van de bloem lijkt op het vrouwtje van een zeer specifieke bijensoort en de bloem verspreidt zelfs de geur van die vrouwelijke bijtjes: geen enkele mannelijke bij kan daaraan weerstaan! Planten die voor het verspreiden van hun pollen een beroep doen op vleermuizen verspreiden een geur van rottend vlees, want precies daar zijn de beestjes dol op. Het klinkt ongelofelijk, maar planten zijn in de loop van miljoen jaren een symbiose aangegaan met vogels en insecten die uniek is in de natuur.

 
Survival
Planten groeien overal, zelfs in de meest onherbergzame streken, en sommige soorten hebben hun afhankelijkheid van water tot een minimum herleid. David Attenborough levert het bewijs in de Princess of Wales Conservatory-afdeling van Kew Gardens, waar hij ons na zonsondergang trakteert op een uniek spektakel: de nachtelijke bloei van cactussen. Hun bloemen zijn wondermooi en gigantisch groot in verhouding tot hun volume, want in het donker moet er een extra inspanning geleverd worden om insecten, vogels en vleermuizen naar hun nectar te lokken. En om zo weinig mogelijk energie te verspillen, bloeien ze maar één nacht. Tegen de tijd dat de zon opkomt, is het hele proces achter de rug. Ze groeien in streken waar het soms maanden- of zelfs jarenlang niet regent. Om verdamping te vermijden hebben ze een dikke buitenwand ontwikkeld en het weinig vocht van de ochtenddauw volstaat om te overleven. En ook cactussen gebruiken kleuren en geuren om hun bloemen zo aantrekkelijk mogelijk te maken voor hun bezoekers en sommige soorten hebben een soort van beharing ontwikkeld opdat de nachtdieren zich niet zouden bezeren aan hun soms centimeterlange stekels. Zuilcactussen dragen hun bloemen vaak helemaal bovenaan opdat vleermuizen ze makkelijk zouden kunnen bereiken, en sommige soorten hebben bloemen die maar voor één specifieke vogelsoort interessant zijn, waardoor er dus sprake is van een gepersonaliseerde aanpak, want de pollen worden zekerlijk bij een cactus van dezelfde soort gedeponeerd.

 

Omdat wij mensen steeds meer ongerepte natuur inpalmen, worden planten in hun voortbestaan bedreigd. Bosbranden en houtkap in regenwouden zijn er de oorzaak van dat sommige plantensoorten uitsterven. In het herbarium van Kew Gardens zitten gedroogde exemplaren die in de vrije natuur nu al niet meer voorkomen. Daarom heeft men er een zadencollectie aangelegd. Zaden hebben namelijk de eigenschap dat ze heel lang kunnen overleven. In Egypte heeft men zaad laten ontkiemen uit farao-graven van voor onze tijdrekening. In Kew worden de zaden in de beste omstandigheden bewaard (bij – 20°C) en wordt regelmatig gecontroleerd of ze nog kiembaar zijn. Op die manier hoopt men te voorkomen dat soorten in de toekomst uitsterven.

 
BEELD EN GELUID
Deze documentaireserie is in 3D opgenomen (maar u ziet ze op deze dvd in 2D) en er is de allerhoogste zorg aan de kwaliteit van het beeldmateriaal besteed, wat resulteert in prachtige kleuren, onnoemelijk veel details en een zo goed als perfect zwart-niveau. Veel geluid maken planten uiteraard niet, maar daaraan is een mouw gepast door bekende geluidjes aan het beeldmateriaal te koppelen, zoals het suizen van een lasso voor een klimplantje dat een houvast zoekt of het dichtklappen van een deur of een doos voor de vleesetende plantjes die net een vlieg of een kever hebben gevangen. Soms is er sprake van een perfecte samensmelting van beeld en geluid, andere keren van een verrassend (en herkenbaar) effect, en heel soms leidt het toepassen van dat procedé tot heel erg grappige situaties. Voor de muziektrack is een beroep gedaan op twee jonge Venezolaanse componisten (Elik Alvarez en Freddy Sheinfeld) die allebei naam hebben gemaakt met muziekscores voor Japanse en Zuid-Koreaanse manga’s, en zij worden bijgestaan door Londenaar Joel Douek, een componist die muziekscores heeft geschreven voor tv-series, documentaires (o.a. voor Flying Monsters van David Attenborough) films en commercials. Samen maken ze van de soundtrack van deze serie een unieke belevenis en het regelmatige terugkerende pianodeuntje nestelt zich heel snel in het hoofd. 

 
EXTRA’S
In Behind the Scenes wordt u een blik gegund op de interne keuken van een dergelijke opnamesessie, die in dit geval ruim een jaar heeft geduurd en waarvoor de medewerkers elke dag heel vroeg uit de veren moesten, want totaalbeelden en opnamen in de glazen kasten werden alleen getolereerd vóór de toestroom van bezoekers en toeristen. Kew Gardens ligt aan de Thames, maar ook pal onder de landingsroute van Heathrow Airport, waardoor de opnamen bijna voortdurend werden gehinderd door het geluid van vliegtuigmotoren. David Attenborough blijft er vrij rustig onder, want hij heeft voor hetere vuren gestaan. En omdat deze serie in 3D is opgenomen, komt ook dat onderwerp ter sprake en demonstreert één van de cameramannen hoe met eenvoudige middelen 3D-opnamen kunnen worden gemaakt.
 
CONCLUSIE
Spectaculair and stunning, schreef The Observer naar aanleiding van de presentatie van deze documentaireserie. Spell-binding tv, voegde Country Life daaraan toe en de Sunday Mirror: Breath-taking, terwijl The Financial Times oordeelde dat het hier een absorbing tribute betreft aan de plantenwereld. En De Daily Mail sloot z’n commentaar af met een loftuiting die we graag bijtreden: a wonderful Attenborough series



cover




Studio: TDM Entertainment

Regie: Martin Williams
Met: Sir David Attenborough, Carlos Magdalena, Tim Cragg, Anthony Geffen, Robert Hollingworth, Oliver Page, Tim Shepherd

Film:
9/10

Extra's:
4/10

Geluid:
8,5/10

Beeld:
8,5/10


Regio:
2

Genre:
Documentaire

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
2012

Leeftijd:
AL

Speelduur:
205 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8718754402248


Beeldformaat:
1.78:1 anamorfisch PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
Behind the Scenes

Andere recente releases van deze maatschappij