DOCUMENTAIRE
"My whole life has been movies and religion. That's it. Nothing else." (Martin Scorsese)

Binnenkort wordt Martin Scorsese 79. Nog dit jaar haalde hij de woede van heel wat filmfans op zijn hals door zijn ongezouten mening over de superheldenfilms aan te halen: "Cinema is an art form that brings you the unexpected. In superhero movies, nothing is at risk. There is revelation, mystery or genuine emotional danger in Marvel films. They’re market-researched, audience-tested, vetted, modified, revetted and remodified until they’re ready for consumption.", aldus Scorsese.

Een opmerking die niet bij iedereen al te goed viel, maar zelfs al vind je dat Scorsese hierin ongelijk heeft, dan nog kan er geen enkele movie buff het belang van deze Newyorkse cineast wegcijferen. Sinds hij in 1972 als leerling bij Roger Corman Boxcar Bertha uitbracht, heeft de man nadien een immense filmografie op zijn naam staan waar alle genres bij werden aangekaart. Scorsese is dan ook de man bij wie men graag aanklopt als men zijn mening wil weten. Wat je er ook over denkt, niemand die kan ontkennen dat Scorseses liefde voor de cinema niet echt zou zijn. Of om de filmmaker zelf te citeren, als het niet over religie of film gaat, dan interesseert het hem gewoon niet.

A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies is een documentaire van (hou je vast!) meer dan 240 minuten waarin de cineast zijn favoriete films afloopt. Hij doet dit niet chronologisch, maar deels in categorieën van stijl en ook welke rol de regisseur hierin speelt. Want laat ons hierin duidelijk zijn, Scorsese werkt niet elitair door een waslijst van onbekende arthousefilms op je af te vuren,  wel zijn het stuk voor stuk toegankelijke films maar die door regisseurs met visie zijn gemaakt en die je gerust als een kunstwerk van hun hand kan zien. Niet film als een product, maar het werk van een kunstenaar. Juist, hetgene hij al die superheldenfilms verweet...

Zoals de titel het aangeeft gaat het alleen maar om Amerikaanse films en stopt Scorsese op het einde van de jaren zestig met Bonnie & Clyde, een film die een ommekeer in Hollywood teweeg bracht omdat de maker, Arthur Penn, een einde wilde aan de betutteling van de producenten. Als iemands lijf doorboord wordt met kogels dan moet je dat ook tonen, en liefst zo bloederig mogelijk.De reden waarom hij er na 1969 mee stopt, legt hij zelf uit. Dit was het moment waarop Scorsese zelf ook films ging maken en hij vind het niet kunnen dat hij iets zegt over zijn collega’s. Kwestie van geen gevoelige snaren te raken dus.

Het probleem bij dit soort documentaires is dat men vaak alleen maar bij de groten blijft stilstaan. Hitchcock of Welles, maar dat doet Scorsese zelden of niet en het is net dat wat A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies zo boeiend maakt. Wie van ’s morgens tot ’s avonds met zijn hoofd in de filmwereld zit, zal al de namen weliswaar kennen, maar voor zij die dat niet doen is het aangeraden om op de schoot een blaadje papier te leggen en om zo de vele titels te kunnen noteren. De manier waarop deze documentaire (of noem het gewoon maar een eerbetoon) is wel eerder monotoon. Je hebt Scorsese als talking head die kort iets vertelt (meestal gaat het om zijn bewondering, bij John Ford gaat het bijvoorbeeld om de evolutie van de western) en daarna krijg je een fragment van een twee à drietal minuten. Opvallend is wel dat Scorsese geen seconde de wijsneus wil uithangen, dit is gewoon een man die met liefde zijn favoriete films aan de man wil slijten.

BEELD EN GELUID
Meestal halen we bij BFI-releases alle mogelijke superlatieven naar boven, maar hier gaan we dit niet doen, ook al moeten we er meteen aan toevoegen dat dit een zeer oude dvd is. Zoals gezegd praat Scorsese 4 uur filmfragmenten aan elkaar, en die zijn niet gerestaureerd, maar gewoon gepikt van de eerste de beste print die men tegenkwam, en daardoor heb je heel wat stukjes die lijken op slechte Youtube-filmpjes met een lage resolutie. A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies heeft dan ook een zeer gevarieerde kwaliteit, en soms gaat men echt wel kopje onder. Een neutrale 5 op 10 lijkt ons dan ook op zijn plaats. Ook met het geluid loopt het niet al te lekker. Er zijn geen Engelse ondertitels en sommige stukjes bevatten behoorlijk wat geruis waardoor je je televisie vrij hard moet zetten wil je er wat van horen, en ook lopen de woorden van Scorsese en de dialogen van de film vaak door elkaar.

EXTRA'S
Op deze release vind je geen extra’s, maar dat is ook niet nodig.

CONCLUSIE
A Personal Journey With Martin Scorsese Through American Movies is een meer dan vier uur durend eerbetoon van Scorsese aan de films die hem hebben gevormd, en dat gaat van de stomme film tot deze die op het einde van de jaren '60 zijn gemaakt. De opzet is zeer basic, maar een echte schatkist voor mensen die pareltjes uit de oude doos willen ontdekken.