:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> BLOODY SUNDAY
BLOODY SUNDAY
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2012-10-17
FILM
Op de ochtend van 30 januari 1972 maken de leiders en de medestanders van de Noord-Ierse burgerrechtenbeweging zich op voor een vreedzame mars door de straten van Derry dat sinds meer dan dertig jaar, net zoals de rest van Noord-Ierland, wordt geteisterd door bloedige confrontaties tussen katholieke en protestanten. Het gaat niet om een godsdienstoorlog, maar om een sociaal conflict dat dwars door de Noord-Ierse maatschappij snijdt en waardoor de katholieke minderheid maatschappelijk gediscrimineerd en sociaal achteruitgesteld wordt. Parlementslid Ivan Cooper (uitgerekend een man met protestantse roots) neemt het voortouw en doet er alles aan om de optocht zonder rellen te laten verlopen. Maar de stadsoverheid, gesteund door het Britse leger, heeft elke vorm van samenscholing op die bewuste 30ste januari verboden. Terwijl in het ene hoofdkwartier maatregelen getroffen worden om een confrontatie te vermijden (stewards om de massa in de goede richting te begeleiden, gesprekken met de jonge heethoofden op straat, aanpassing van het traject als blijkt dat het de Britten menens is), wordt in het andere kamp een strategie uitgewerkt om 200 à 300 katholieke hooligans in te sluiten en op te pakken. De Britse soldaten die de klus moeten klaren zijn tot de tanden gewapend en zenuwachtig want in de voorbije maanden zijn 45 collega’s door IRA-snipers vermoord.
 

 

Maar de mars start onder een slecht gesternte, want niet alleen zijn tientallen jonge Noord-Ierse katholieke mannen bereid om de Britse soldaten te provoceren met slogans en stenen, de mannetjes van het IRA houden de zaak van op een afstand in de gaten en zij hebben geweren en molotovcocktails in de kofferbak van hun auto’s die ze maar al te graag gebruiken bij de minste provocatie vanwege de Britten. Als blijkt dat het leger ook para’s heeft ingezet op de daken en muren in de buurt van het traject van de mars, besluit Ivan Cooper (James Nesbitt) om de mars te annuleren. Maar Bernadette Devline (Mary Moulds) zegt dat hij nu niet meer terug kan, dat de stewards hun werk moeten doen en dat de optocht de alternatieve route moet volgen. Ter hoogte van de hoofdstraat van Derry loopt de zaak evenwel compleet uit de hand: de optocht slaat zoals voorzien rechtsaf, maar de jonge heethoofden en provo’s willen naar links in de richting van het stadhuis waar de Britten hun belangrijkste blokkade hebben opgeworpen. Een confrontatie is nu niet meer te vermijden, maar dat de Britse para’s met scherp schieten in plaats van met rubberkogels en dat ze daarbij de achterste rijen van de mars niet ontzien, dat heeft niemand verwacht. 28 burgers worden gewond bij de schermutselingen, 14 van hen overlijden ter plekke: 30 januari 1972 wordt voor altijd een bloedige zondag uit de Noord-Ierse en Engelse geschiedenis. 

De Engelse regisseur Paul Greengrass baseert zich voor z’n scenario op feiten uit de pers, op gesprekken met getuigen van het incident en op het verslag van het Widgery-tribunaal dat vrij kort na de feiten het optreden van de Britse soldaten als roekeloos bestempelde, maar dat juridisch zonder gevolg bleef voor de betrokkenen. De verschillende partijen in het conflict, de leiders van de mars, de para’s achter de kerkhofmuur en hun hoofdcommando in het stadhuis van Derry, ze worden afwisselend in beeld gebracht zodat de kijker de strategie en de keuzes van alle betrokkenen van op de eerste rij kan volgen, een beetje alsof ie naar rechtstreekse oorlogsverslaggeving op CNN zit te kijken, want dat het om een oorlog gaat, in dit geval van het Britse leger tegen burgers, is overduidelijk: Derry is van de buitenwereld afgesloten en honderden soldaten en para’s hebben zich op strategische plekken in de stad opgesteld met militaire voertuigen, tanks, helikopters en waterkanonnen. Greengrass filmt in pure documentaire stijl, zonder extra belichting, zonder kranen of extra rails en zonder moderne Hollywood-foefjes. Z’n cameraploegen zijn overal tegelijk, op de vrachtwagen die Ivan Cooper gebruikt om de massa toe te spreken en de mars op koers te houden, tussen de massa die slogans scandeert tegen de willekeurige opsluitingen en folteringen, achter de barricades van de Britten op straat en in het hoofdkwartier van het Britse commando waar men nog nauwelijks vat heeft op de para’s die door de herrie aan de andere kant van de kerkhofmuur staan te dampen als opgefokte stieren. Volgens James Nesbitt (Ivan Cooper) leek Derry die dag in 2001 ook echt op een slachtveld, inclusief de paniek en de totale chaos die het gevolg zijn van een dergelijke confrontatie.

 
 

In Bloody Sunday ziet u hoe de leiders van de burgerrechtenbeweging er alles aan doen om hun optocht vreedzaam te laten verlopen ondanks het verbod dat ze als een schending van hun democratische rechten ervaren, en hoe aan de andere kant de leiders van het Britse leger een plan uitwerken om wraak te nemen voor de vele doden die in hun rangen zijn gevallen. Greengrass’ film is met andere woorden de kroniek van een niet te vermijden confrontatie waarin de Britten alle schuld treft, want niet alleen bleken ze niet in staat om de eigen manschappen onder controle te houden, nadien verleende het militaire apparaat ook z’n medewerking aan het vervalsen van bewijsmateriaal, want wapens hadden de doodgeschoten burgers niet en dus hield het argument zelfverdediging geen stand. De grote overwinnaar van Bloody Sunday was het IRA, want wat tot op dat moment een eerder kleine beweging was, groeide nadien uit tot een belangrijke speler in het conflict. De jaren 70 en 80 zouden de geschiedenis in gaan als de bloedigste uit de Noord-Ierse strijd en het zou tot 1998 duren vooraleer een werkbare oplossing werd gevonden in de Goede Vrijdag-akkoorden. Het Saville-onderzoek dat tegelijk werd opgestart was vernietigend voor het Britse leger en in z’n reactie in het Britse Lagerhuis op 15 juni 2010 bood de Engelse premier David Cameron z’n excuses aan voor de dood van 14 ongewapende betogers tegen de Britse overheersing en de onderdrukking door de protestantse Noord-Ierse regering.

 
 

Voor het acteerwerk in Bloody Sunday deed de regisseur een beroep op professionele acteurs en op de inwoners van Derry. De soldaten in de film werden gerekruteerd onder ex-militairen die vaak in Noord-Ierland hadden gewerkt tijdens de Britse bezettingsperiode. Het resultaat is een film met een zeer hoog realiteitsgehalte waarin de argumenten van beide kampen aan bod komen en waarin gepoogd wordt om wat zich op die bewuste ochtend in 1972 heeft afgespeeld, zo getrouw mogelijk te reconstrueren. In de sterkste scène uit de film ziet u hoe de Britse para’s op eigen initiatief het schietverbod overtreden en twee Noord-Ierse burgers doodschieten. Het is het startschot voor een brede confrontatie met protesterende en roepende jonge Noord-Ieren die uiteindelijk als tijdens een wraakactie in het wilde weg beschoten worden terwijl ze zich in veiligheid proberen te brengen. Gevoelige kijkers zijn gewaarschuwd: de gewonden en doden vallen bij bosjes en er vloeit nogal wat bloed.

 
 
BEELD EN GELUID
Veel kleur blijft er niet over in Bloody Sunday, want regisseur Paul Greengrass presenteert z’n film als een documentaire waarvoor geen extra middelen zijn ingezet: de contrasten zijn scherp, de binnenopnamen donker en in de (weinige) nachtscènes zijn nauwelijks details te onderscheiden. Scherp is het beeld anderzijds wel en van ongerechtigheden is geen sprake, al gaan die mogelijk verloren in de wat ruwe textuur van deze film. Muziek is er niet in deze film, maar Sunday Bloody Sunday van U2 krijgt u als extra tijdens de aftiteling. De geluidstrack is welluidend en veelzijdig en de 5.1-versie zorgt inderdaad voor een gespreid geluidsveld.

EXTRA’S

Er is een Interview with Cast en Crew waarin de regisseur en de professionele acteurs aan bod komen over de manier van werken tijdens de hele lange aanvalsscène van het Britse leger, over de samenwerking met de burgers en de ex-militairen en over de bedoeling van de film, nl. een productie creëren waarin iedereen zich terug kan vinden of die tenminste het verwerkingsproces en de verzoening op gang kan brengen in samenwerking met politieke en maatschappelijk initiatieven op het terrein. In Encounter between Jimmy & Ivan zien we acteur Jimmy Nesbitt in gesprek met de echte Ivan Cooper overdie bewuste dag in januari 1972. Voorts is er een korte maar interessante Behind the Scenes waarin we een kijkje nemen op de set in Derry tijdens de belangrijkste opnamedag, gevolgd door Filmografieën van de regisseur en de belangrijkste acteurs, de Originele Bioscooptrailers en nog wat Andere Trailers.

 
CONCLUSIE                               
Tien jaar na z’n release en 40 jaar na één van de bloedigste conflicten uit de Noord-Ierse burgeroorlog heeft Bloody Sunday van regisseur Peter Greengrass nog niets verloren van z’n belang en z’n zeggingskracht. Deze film blijft een sterke interpretatie van de dramatische gebeurtenissen die het conflict tussen katholieken en protestanten met een kwarteeuw verlengden en het geweld in alle hevigheid lieten oplaaien. De documentaire stijl voorkomt dat u deze film als een Hollywoodiaans tussendoortje ervaart en door de zeer precieze montage en de perfect getimede voortgang houdt Paul Greengrass u op het puntje van uw stoel, dat is: als dit conflict u ook maar een beetje interesseert.



cover




Studio: A-Film

Regie: Paul Greengrass
Met: James Nesbitt, Allan Gildea, Gerard Cressan, Mary Moulds, Carmel McCallion, Tim Pigott-Smith, Nicolas Farrell, Christopher Villiers, James Hewitt, Declan Duddy

Film:
8,5/10

Extra's:
5/10

Geluid:
8/10

Beeld:
8/10


Regio:
2

Genre:
Drama

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
2002

Leeftijd:
16

Speelduur:
107 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8716777038833


Beeldformaat:
1.85:1 anamorf PAL

Geluid:
Engels Dolby Digital 5.1
Engels Dolby Surround 2.0
Frans Dolby Surround 2.0


Ondertitels:
Nederlands, Frans
Extra's:
• Interview with Cast en Crew
• Encounter between Jimmy & Ivan
• Behind the Scenes
• Filmografieën
• Originele Bioscooptrailers
Andere Trailers

Andere recente releases van deze maatschappij