FILM
Kunsthistoricus Robert Langdon (Tom Hanks) wordt ondanks de vele heilige huisjes van de katholieke kerk waar hij in The Da Vinci Code tegenaan heeft geschopt, ontboden door het Vaticaan. De Illuminati, een geheim broederschap van wetenschappers die wraak willen nemen voor de vervolging van wetenschappers door de kerk, heeft vier kardinalen ontvoerd die ze willen slachtofferen op het altaar van de wetenschap, en als kers op de taart willen ze met een antimateriebom die in het CERN in Zwitserland is ontwikkeld als alternatieve energiebron, het Vaticaan tot puin reduceren. Normaal gezien zou een verstandig mens het Vaticaan in dergelijke omstandigheden laten ontruimen. Rome staat echter in rep en roer omdat de vorige, populaire, progressieve paus is overleden, en de kardinalen in conclaaf bijeen zijn om een opvolger te kiezen. Het Sint-Pietersplein ziet letterlijk zwart van het volk, die zich intussen amuseren met elkaars hoofd in te slaan al naargelang ze voor of tegen stamcelonderzoek zijn, en de ogen van de hele wereld zijn gericht op de katholieke kerk. Langdon is misschien de enige die de serie cryptische puzzels kan oplossen waarmee de kardinalen op tijd kunnen gered worden. Daarvoor heeft hij echter toegang nodig tot de archieven van het Vaticaan, en die kan normaal gezien alleen de paus hem geven. De beheerder van de wereldse paapse zaken, de kamernier Patrick McKenna (Ewan McGregor), wil hem die toestemming wel verlenen, gezien de zaak dringt. Om het uur wordt er namelijk een kardinaal van de prefiriti, de grootste kanshebbers op de paustitel, vermoord, en de politie komt altijd net te laat. Er zijn blijkbaar grotere belangen in het spel, waarbij iemand probeert de verkiezingen voor de nieuwe paus naar zijn hand te zetten.




Het verschil tussen de theatrical cut en de director's cut van Angels And Demons moet vooral gezocht worden in de hoeveelheid gore waarmee er op nogal grafische wijze enkele personages uit de film om zeep worden geholpen. Angels And Demons laat daardoor een iets minder gepolijste indruk na dan The Da Vinci Code, alhoewel auteur Dan Brown met een verhaal over een nazaat van Jezus Christus en één over bedrog bij de pausverkiezingen alvast tweemaal de banvloek van de kerk over zich af wist te roepen. Waarom de katholieke clerus overigens zo van leer trok tegen deze film, zodat er bijvoorbeeld niet in het Vaticaan mocht gefilmd worden, is niet goed te begrijpen, want één van de boodschappen die de film uitdraagt is juist dat wetenschap en religie niet noodzakelijk tegengestelde polen zijn, en er wordt meer dan eens, zelfs soms iets té nadrukkelijk, gepleit voor coëxistentie tussen de twee, alhoewel er over zaken als het wangedrag van de kerk tegen Galilei zelfs in de kerskse middens geen discussie meer is. In geval van The Da Vinci Code was er nog iets te zeggen voor het rabiate antiklerikale standpunt van Dan Brown, want hij schilderde de katholieken af als een bende samenzweerders voor wie het hoogste genot een potje zelfflagelatie is. Angels And Demons is een stuk milder.




De twee verhalen staan min of meer los van elkaar, en het personage van Robert Langdon is het enige wat de twee verbindt. Qua boeken is The Da Vinci Code de sequel op Angels & Demons, terwijl het voor de films net omgekeerd is, maar afgezien van een venijnige opmerking van een medewerker van het Vaticaan over Langdons vorige "aanvaringen" met de kerk is er eigenlijk geen inhoudelijk verband tussen de twee. De auteur weet in zijn werk zijn voorliefde voor geheime genootschappen, een technologische insteek zoals de studie naar antimaterie en héél veel cryptische raadseltjes bij elkaar te brengen en er een rigide geheel van te brouwen. De auteur kan zeer goed op de suspension of disbelief van de beide inspelen: even min dat het denkbaar is dat de verkiezing van een paus zo doordrongen kan zijn van corruptie en dat een formidabele tegenstander genoeg momentum kan creëren om hier een complete chaos van te maken, is het onwaarschijnlijk dat het mogelijk is om antimaterie te genereren in een proefbuisje waarbij het enige wat een cataclysme kan voorkomen zoiets simpels als een batterijtje is.




Regisseur Ron Howard heeft na de eerste film alleszins zijn huiswerk nog eens opnieuw gemaakt, en alhoewel de visuele stijl naadloos bij het vorige deel van de Brown-verfilmingen aansluit, is er in Angels And Demons minder plaats voor overdreven moeilijke redeneringen. Het feit dat de film zich op de tijdsspanne van één avond afspeelt geeft er wat een 24-achtig trekje aan, wat niet noodzakelijk slecht hoeft te zijn: het tempo ligt hoog en je weet bijna niet waar eerst naar te kijken om alles gezien te hebben. Het vrouwelijke personage dat in de vorige film werd vertolkt door Audrey Tautou die er nog een vrij prominente rol speelde, wordt in deze film neergezet door de Israëlische actrice Ayelet Zurer in de rol van wetenschapster Vittoria Vetta, maar ze wordt veel meer naar het achterplan verschoven. Van enige seksuele spanning tussen het tweetal is er geen sprake; zelfs als ze als getrouwd koppel zich mengen bij de toeristen in een kerk, ga je twijfelen aan de seksuele voorkeur van de beide acteurs, zo'n ijskonijnen zijn het. De tegenspeler van Tom Hanks is veel nadrukkelijker Ewan McGregor als camerlingo, een soort behartiger van de belangen van de Roomse heilige zetel bij de overgang tussen twee pausen. McGregor weet goed de tegenstrijdige belangen van zijn karakter in beeld te brengen, komt geloofwaardig over als een priester die in een vorig leven nog bij de luchtmacht heeft gediend, en zonder de afloop van de film te willen vertellen kan hij bijzonder goed het conflicterende van zijn personage in beeld brengen. Maar de film scoort volgens mij vooral door de hele resem spectaculaire scènes die het geheel larger than life maken: een man wordt levend verbrand in een vuur op een altaar in een kerk, een priester probeert een op het Sint-Pietersplein gelande helikopter in veiligheid te brengen vooraleer het ding ontploft, en Hanks en zijn lijfwacht slaan de bibliotheek van het Vaticaan kort en klein om hun hachje te redden.




Angels & Demons is een spannende detective, maar welbeschouwd is de plot heel onwaarschijnlijk. Waarom zou iemand antimaterie uit één van de best bewaakte kenniscentra van de wereld te stelen om vervolgens de paus te vergiftigen, een spoor van aanwijzingen achterlaten in een 16de eeuws obscuur boekwerk van Galilei, vervolgens Langdon binnenhalen om de raadseltjes op te lossen en uiteindelijk nog een paar rare toeren uithalen met als bedoeling verkozen te worden tot de nieuwe paus? Als masterplan kan het allicht tellen. Om het echter in de katholieke sfeer te houden: het ergens ver gaan zoeken is géén hoofdzonde, en omwille van de strakke regie en de bloedstollende actie vergeven we graag de absolutie.




BEELD EN GELUID
D'r werd bij de Beneluxversie van The Da Vinci Code min of meer terecht moord en brand geschreeuwd omdat de disk het moest stellen met een Engelse Dolby Digital 5.1-track terwijl de Dolby True HD-track die op andere internationale releases te vinden was op de lange baan werd geschoven, terwijl een dergelijke track voor een trivialiteit als de Franse dubbing plots wél mogelijk bleek. Voor Angels And Demons heeft Sony van de eerste keer de juiste beslissing genomen; we krijgen een weer mooie, sterk ambiënte DTS-HD track die net als de film bol staat van spektakel. Wie zich verwacht aan meer puzzeltjes en nietszeggende dialogen, komt gelukkig bedrogen uit, en de auto's gieren door Rome, de helikopters vliegen af en aan en er ontploft antimaterie dat het een lieve lust is. De track is scherp, heeft veel punch, en is soms zelfs lichtjes overdreven: het gezoef van protonen in de deeltjesversneller van het Cern is bijvoorbeeld wetenschappelijk gezien compleet belachelijk. Hans Zimmers score klinkt door het geheel als een kloppende polsslag, en zweept de kijker nog een beetje op. Het beeld is soms donker - naarmate de film vordert, valt de avond over Rome - maar altijd scherp en doet de kunsthistorische details van de kerken in Rome op afdoende wijze recht aan, maar ook bijvoorbeeld de rimpels in de huid worden perfect weergegeven. Het contrast tussen licht en donker is net één van de benchmarks van deze film, waarmee onder meer mooi visueel Robert Langdons claustrofobie wordt in beeldtaal vertaald. Het contrast is sterk, en ook de andere kleuren, zoals het rood van de gewaden van de kardinaals uit het conclaaf is netjes afgelijnd.

EXTRA'S
De eerste disk bevat zowel de theatrical als de extended edition van de film, vergezeld van dezelfde extra's, waarvan er een paar op de eerste en het gros op de tweede disk staan. Een nieuwigheidje waarmee Sony tracht klanten te lokken is MovieIQ, voor de bezitters van een 2.0-compatibele internetconnectie een verbinding met een online database die ongeveer dezelfde informatie biedt als de Internet Movie Database. Met een filmpje van een minuut wordt deze nieuwe feature toegelicht. Ook kletsen met andere op het web surfende filmfans via Cinechat en een BD Live-optie zijn aanwezig, maar dergelijke extraatjes brengen over het algemeen weinig zoden aan de dijk. De eerste disk bevat nog twee documentaires. Writing Angels And Demons (10 min.) gaat over de aanpassingen waarmee men van Angels & Demons een prequel heeft omgetoverd naar een sequel, en geeft ook aan in hoeverre regisseur Ron Howard de kritiek op The Da Vinci Code heeft opgevolgd en minder niet ter zake doende gebazel in zijn film heeft gestopt. Angels And Demons: The full story (10 min.) vertelt enkele details over het productieproces, zoals het schieten op locatie, het bouwen van de sets en het stuntwerk.




De tweede disk opent met de interactieve featurette The path of Illumination. Hierbij kan je je voortbewegen tussen enkele van de voornaamste locaties van de film, en kan je wat achtergrondinformatie oproepen over de getoonde gebouwen en de in de plot gebruikte begrippen. Af en toe zit er nog een kort filmpje bij met beelden van de set, zoals Tom Hanks die handtekeningen uitdeelt. In de feature met de licht sarcastische titel Rome was not built in a day (17 min.) zien we hoe Ron Howard en zijn crew handig door middel van de digitale trucendoos omheen het probleem zijn gefietst dat het Vaticaan geen toestemming gaf om op locatie te komen filmen - Dan Brown en de katholieke kerk zijn nog altijd niet de beste vriendjes. Na het bekijken van de featurette moeten we zeggen dat de makers dit technische euvel zeer goed hebben verholpen, en dat er haast niets van de merken is. Characters in search of the true history (17 min.) vertelt over de aankleding van de karakters en het proberen te creëren van historisch aanvaardbare rekwisieten zoals de kleding van de kerkleiders. De deeltjesversneller van het onderzoekscentrum voor nucleaire fysica Cern in Zwitserland speelt een belangrijke rol in de film, en meer achtergrondinformatie over het wereldvermaarde onderzoeksinstituut krijg je in Cern: Pushing the frontiers of knowledge (15 min.). Ook Handling props (12 min.) gaat over de rekwisieten en dan meer bepaald over de dingen die Howard in zijn film moest veranderen omdat het Vaticaan op bepaalde voorwerpen copyright heeft. De laatste, kortste maar zeker niet minst interessante documentaire This is an ambigram (5 min.) gaat over de wiskundige John Langdon, die al voor het schrijven van Angels & Demons een bron van inspiratie vormde voor schrijver Dan Brown, die de ambigrammen (woorden die je zowel ondersteboven als gewoon kan lezen) voor de film heeft ontworpen, en die van Brown de eer kreeg dat het hoofdpersonage uit zijn boeken naar hem werd vernoemd.

CONCLUSIE
De extra's schieten misschien net iets te kort om er een toprelease van te maken, maar Angels And Demons overstijgt zijn voorganger, alhoewel sommigen dit een dumbed down-versie gaan vinden. Zo lang het winkeltje van Brown blijft draaien mogen we echter nog films van dit genre verwachten: The Lost Symbol, waarin het de beurt is aan de vrijmetselaars om eraan te geloven, zal waarschijnlijk tegen 2012 of zoiets verfilmd worden.