FILM
Schrijver Paul Sheldon (James Caan) verdient zijn brood met pulpromannetjes te schrijven over ene Misery Chastain, die zowat alle tegenslagen te verduren krijgt die een mens in zijn of haar leven kan tegenkomen. Paul is de broodschrijverij beu en net op het moment dat het laatste Misery-boek in de winkels ligt, het boek waarin Misery sterft in het kraambed (ocharme!), heeft hij zijn manuscript voor zijn eerste "serieuze" roman klaar. Op de terugweg van zijn sabbatsoord in Silver Creek heeft hij een auto-ongeval, en hij wordt door de verpleegster Annie Wilkes gered. Alhoewel, "gered" is niet het juiste woord, want Annie is een geobsedeerde fan, die een serieuze slag van de molen heeft gekregen toen haar man haar heeft verlaten. Ze doet alsof door de sneeuwstorm alle communicatie met de buitenwereld onmogelijk is, en verpleegt Paul, die zijn beide benen gebroken heeft. Annies gemoedstoestand varieert van het zonnetje in huis tot zwaar onweer, en wanneer ze een kopie van het nieuwe laatste boek van Paul te pakken krijgt, en leest hoe hij Misery op de laatste bladzijde aan haar einde laat komen, is het kot te klein. Ze verplicht hem het manuscript van zijn serieuze boek te verbranden, en eist dat hij een nieuwe Misery-roman schrijft, waarin alles weer goed komt. Paul probeert diverse malen te ontsnappen, maar zijn strenge verpleegster steekt daar een stokje voor. Intussen is de zoektocht naar Paul Sheldon begonnen, en wanneer het autowrak wordt gevonden, gaat men ervan uit dat hij dood is. Alleen de lokale sheriff (Richard Farnsworth) heeft een sterke indicatie in de juiste richting. Maar zal hij nog op tijd zijn?




Misery draagt onmiskenbaar de stempel van Stephen King. De man werd een paar jaar geleden warempel nog in onvervalste Misery-stijl op een hoopje gereden door een vrachtwagen, en alhoewel dit verhaal al bijna twintig jaar oud is, draagt het personage van Paul Sheldon zonder de minste twijfel enkele karaktertrekken van King zelf met zich mee. King wilde met zijn boek ook een beetje een aanklacht formuleren tegen de publieke functie die bekende personen moeten vervullen ten opzichte van hun fans, en creëerde als extreem voorbeeld de ultieme stalkerfan, rechtstreeks uit de hel geïmporteerd, in de gedaante van de sadistische en knettergekke zuster Wilkes, briljant vertolkt door de daar met een Oscar voor bekroonde Kathy Bates, die op het moment van het uitkomen van de film een actrice met een eerder bescheiden palmares was. Grootste troef van deze film is dat men door de visualisatie het redelijk simpele verhaaltje heeft kunnen aandikken tot deze thriller van formaat. Zo wordt vaak de camera op ooghoogte van Sheldon - die in een rolstoel zit - geplaatst, en beleven we daardoor het verhaal voornamelijk vanuit zijn standpunt. Naarmate Sheldons leefomstandigheden verslechteren en we meer en meer te weten komen over het duistere verleden van zijn "behoedster", wordt de spanning gradueel maar gestadig opgebouwd totdat het ontaardt in pure psychische terreur en een orgie van bloed. Ook het feit dat regisseur Rob Reiner voor de rest zo minimalistisch mogelijk te werk is gegaan (kleine selectie aan acteurs, altijd dezelfde lokatie, etc.), heeft hij vorm en inhoud knap weten te verzoenen, en kunnen we van de pijn op James Caans gezicht, telkens als hij zich in of uit zijn rolstoel hijst, bijna het aantal gebroken botten tellen. Rob Reiner heeft zich wel Alfred Hitchcocks stijl eigen gemaakt (zeg maar geplagieerd), en de kopie is dan nooit zo goed als het origineel. Toch wel een verdienstelijke prent.




BEELD EN GELUID
Van Misery bespraken we eerst in deze kolommen een dvd, vervolgens een Blu-ray die geheel extraloos door het leven ging, en dan ook nog de Nederlands ondertitelde US-Blu-rayversie, die gewoon gelijk is aan de Beneluxversie maar waar de extra's op een bijhorende regio 1-dvd zijn gekwakt. Filmmaatschappij Kino Lorber vond het tijd voor eerherstel, en we krijgen nu dan de première van de film op UHD. En hoe! Voor de uitgave werd de film op 4K gerestaureerd, en deze ziet er piekfijn uit, met zeer mooie aflijning, mooie en weidse panoramische shots van het sneeuwlandschap waar Paul met zijn auto verongelukt, prachtige details in de van snuisterijtjes vergeven woonkamer van Zotte Annie en vooral zeer goed gedefinieerde donkerdere scènes, waarin het detail overeind blijft. Dit alles vloeit zeer natuurlijk in elkaar en levert een piekfijn plaatje op. De Engelse DTS-HD MA 5.1-track moet het vooral hebben van een occasioneel schrikmoment, want ruimtelijk is er in deze claustrofobische thriller niet veel plaats voor zware explosies of iets dergelijks. Wel krijg je van de score van Marc Shaiman de creeps.




EXTRA'S
Hetzelfde bonusmateriaal als op alle voorgaande versies staat nu op de (regio A-gecodeerde) bijhorende Blu-ray. We worden op de disk getrakteerd op twee audiocommentaartracks. Die van regisseur Rob Reiner is zeer scènegebonden, maar is interessant om te horen omdat het de eerste thriller is die de regisseur aandurft. Desondanks is de track niet zo adembenemend, en er vallen nogal wat stiltes. De tweede track is ingesproken door scenarist William Goldman, die zich vooral focust op de adaptatie van Stephen Kings werk. Ook Goldman wisselt interessante wetenswaardigheden af met holle bewierokingen hoe briljant sommige scènes zijn en met vervaarlijke stiltes. Dan is het documentairetijd. De documentaire Misery Loves Company (29:55) is een redelijk vlotte making of-documentaire met filmclips, interviewfragmenten met cast en crew en een flinke portie overpeinzingen over het verfilmen van een Stephen King-novelle. Marc Shaiman’s Musical Misery Tour (14:31) zet componist Marc Shaiman in de spotlights, die wat komt vertellen over zijn bijdrage aan de film, maar ook over zijn werk als componist in het algemeen. De overige vijf documentaires gaan eigenlijk niet rechtstreeks over de film zelf, maar meer over de psychologische achtergrond van stalkers. In Diagnosing Annie Wilkes (8:48)) wordt Annie Wilkes' personage aan een echte psycholoog, Reid Meloy, voorgelegd, die natuurlijk zijn vakjargon wat moet inperken om het geheel voor een leek nog begrijpelijk te maken. Mocht er ooit een stalker uw pad kruisen, dan hoort u in Advice For The Stalked (4:59) Meloy en een paar andere experts vertellen wat u maar beter niet doet. In Profile Of A Stalker (6:19) volgen we de gedachtengang van een stalker en zijn of haar typische gedragingen. In het bijzonder worden bekende personen vaak gestalkt door "fans", en in Celebrity Stalkers (5:09) wordt verteld wat dit soort stalkers specifiek hoopt te bereiken, namelijk dat er een deel van de bekendheid van hun slachtoffer op hen afstraalt. In Anti-Stalking Law (2:23) gaat het tenslotte over een wetsvoorstel waarmee men in de Verenigde Staten het fenomeen tracht te beteugelen. Achteraf gezien had men van deze vijf laatste featurettes beter één samenvattend geheel gemaakt. Afgesloten wordt er met twee trailers (4:49), waarvan de tweede in een kerstwens van Rob Reiner en Stephen King werd gegoten, die zo stijf staat van het sarcasme dat je er een lepel in kan rechtzetten. Er zijn ook nog een paar cross-promotionele trailers, maar die rekenen we traditiegetrouw niet mee.




CONCLUSIE
Misery is wellicht één van de meest persoonlijke werken van Stephen King, en is een film die zich ontvouwt als een nachtmerrie, waarbij we toch leren dat pure horror niet noodzakelijk afkomstig moet zijn van gore demonen of vampieren, maar dat een verpleegster met een obsessie volstaat. Kathy Bates verschaft in deze film een nieuwe dimensie aan het begrip "gestoord wijf".