LION KING, THE (UHD)
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2023-02-22
FILM
De jonge leeuwenwelp Simba (Matthew Broderick) wordt door zijn vader Mufasa (James Earl Jones) voorbestemd voor het koningschap, flink tegen de zin van Mufasa's broer Scar (Jeremy Irons), die de troon aan zijn neus voorbij ziet gaan. Scar werkt daarom een diabolisch plan uit, waarin hij met behulp van een stel onfrisse hyena's (Whoopi Goldberg, Cheech Marin en Jim Cummings) vader en zoon om zeep wil helpen. Zijn plan lukt echter maar half: de door de hyena's opgejaagde gnoes vertrappelen wel Mufasa, maar Simba kan ontkomen. Scar praat wel zodanig op hem in dat Simba zich schuldig gaat voelen aan de dood van zijn vader, en hij vertrekt vrijwillig in ballingschap uit de Pridelands. Simba maakt nieuwe vrienden, het wrattenzwijn Pumbaa (Ernie Sabella) en de meerkat Timon (Nathan Lane), twee vrolijke bohémiens, die Simba de filosofie van
Hakuna Matata bijbrengen, dag per dag laten voorbijgaan zonder aan verleden of toekomst te denken. Maar zowel verleden als toekomst halen Simba uiteindelijk in, wanneer zijn pad toevallig met dat van zijn jeugdvriendinnetje Nala (Moira Kelly) kruist. De roep om zijn dode vader te wreken wordt steeds luider.
Toen Mickey Mouse in 2002 75 kaarsjes mocht uitblazen, was Disney als de dood voor de regel dat de auteursrechten op dergelijke figuurtjes zouden verjaren, en dat omzeggens iedereen vanaf dan een Mickey Mouse-embleem op het uithangbord van zijn winkel zou mogen hangen. Vreemd als je bedenkt dat Disney zelf niet vies is om "creatief te lenen" van andere bronnen: de meeste films zijn gebaseerd op eeuwenoude sprookjes, maar ook de erfgenamen van modernere auteurs als Victor Hugo moesten lijdzaam toezien hoe het Huis van de Muis schaamteloos de creaties van hun voorvaderen inpikten. Met deze
Lion King heeft Disney zich wel érg recent in het verleden begeven, en heeft een adaptatie gemaakt van de Japanse tekenfilm
Kimba The White Lion (merk op de K in plaats van de S), die op wel héél erg veel plaatsen meer dan toevallige gelijkenissen vertoont. Zeker toen de film een groter succes werd dan Disney had verwacht, was het vernoemen van het K-woord al genoeg om werknemers van Disney de stuipen op het lijf te jagen, en wrongen hun advocaten zich in allerlei bochten om toch maar de gelijkenissen niet te moeten toegeven.
Maar als ze bij Disney plagiëren, doen ze het wel ineens goed, en
The Lion King heeft een grotere impact op de tekenfilmindustrie van de jaren '90 gehad dan tien
Kimba's ooit hadden kunnen verwezenlijken. Eigenlijk is het verhaal van
The Lion King al veel ouder, en is in wezen niets meer of minder dan een dierenallegorie van het wereldberoemde
Hamlet van William Shakespeare, zij het dan met een iets meer Hollywood-getint
happy end dan dat we van
Shakey gewoon zouden zijn. Nu we dit allemaal eerlijkheidshalve hebben vermeld (iemand moest het toch doen, niet?), kunnen we onze aandacht op de film zelf richten, en moeten we toegeven dat deze film zowel commercieel als artistiek een hoogtepunt is. Er is bijzonder veel aandacht besteed aan de verschillende settings waar de diverse delen van de film zich afspelen, die ook allemaal een eigen uitstraling hebben. Eerst de onbezorgde steppen van de Pridelands, dan het griezelige olifantenkerkhof, om vervolgens over de bijna Jamaïcaanse eilandsfeer van Timon en Pumbaa's habitat over te gaan naar de mystieke avondervaring met Rafiki en vervolgens de nachtmerrieversie van de Pridelands, nadat die door de nieuwe koning Scar zijn herschapen in een véél groter kerkhof. De decors weerspiegelen hierbij op brutaal mooie wijze de gemoedstoestand van Simba (jeugdige onbezorgdheid, angst, verliefdheid, strijdvaardigheid), wat het verhaal een enorme
drive meegeeft. Timon en Pumbaa zijn in de loop de jaren uitgegroeid tot dé archetypes van
comical sidekicks, die in tal van daaropvolgende films terug te vinden waren, maar die Disney nu weer een beetje aan de kant schijnt te willen schuiven. Maar in deze film konden de bedenkers van humoristische nevenkarakters hun verbeelding de vrije loop laten, en zo bedachten ze ook de perfect als een baviaan voorgestelde Rafiki, die de rol vervult van een mystieke hogepriester. Daarnaast wordt de hofmaarschalk van Mufasa, de vogel Zazu,
gevoicet door niemand minder dan Rowan "Mr. Bean" Atkinson. Dé verrassing in de cast is toch wel Jeremy Irons als de verbitterde Scar, die in deze rol meer vuur en passie legt dan in alle andere rollen van zijn filmcarrière bij elkaar.
Maar
The Lion King heeft nog veel meer kwaliteiten, die, in combinatie met de andere, de film tot zo'n unieke bruisende cocktail maken. Zo is er bijvoorbeeld de score van Hans Zimmer, na
Gladiator één van zijn artistiek meest geacclameerde composities, doorspekt met de schitterende collectie meezingers van het duo Tim Rice-Elton John, waarvan
Circle Of Life en
Can You Feel The Love Tonight alleen maar de twee belangrijkste exponenten waren. Jammer dat zo weinig mensen schijnen te weten dat dit gouden trio met de Dreamworks-tekenfilm
The Road To Eldorado deze combinatie nog eens hebben overgedaan, en daarmee bijna dezelfde kwaliteit bereikten. Het idee van een popster bij een film te betrekken voor meer dan zomaar een liedje, maar voor de hele soundtrack, was toen ook nog niet eerder vertoond. Disney zou het later onder meer bij
Tarzan met redelijk succes nog eens overdoen met Phil Collins. Het publiek liet zich alleszins dit soort van combines welgevallen, die zoveel méér diepgang aan een film bieden dan een zoveelste playbackliedje van een hoop kindsterretjes die nog in hun luier plassen.
Wat weerhoudt ons dan om
The Lion King inhoudelijk een maximale score te geven? Wel, de Boodschap, immer zo nadrukkelijk aanwezig in elke Disneyfilm, ligt er bij deze wel héél erg dicht opgesmeerd, wat soms leidt tot iets te kleffe dialogen. Daarom 9,5/10 voor de inhoud. We willen overigens ook waarschuwen dat sommige scènes toch iets té schokkend kunnen zijn voor de allerkleinste kinderen, en dan denken we vooral aan de finale scène waarin Scar de rekening gepresenteerd krijgt voor zijn machinaties - u weet wel wat ik bedoel.
Grote films hebben eigenlijk altijd dezelfde thema's die erin verweven zitten: schuld, boete,
coming of age van een jongeman die moet opleven naar het voorbeeld van zijn voorouders, overwinnen van persoonlijke angsten, de leraar en de pupil, het grootste gevaar dat van binnen de eigen rangen komt, verraad, liefde die al dan niet voorbestemd hoeft te zijn... Yep,
The Lion King has it all, en dus mogen we met recht en reden spreken van een grote film!
BEELD EN GELUID
Disney heeft eens te meer deze klassieker bedacht met een UHD-release zonder Nederlandse ondertiteling. De beeldvoering is niet radicaal veel verschillend van de
Blu-ray, te meer omdat de film oorspronkelijk in 2K is geschoten en daarmee een upscale is. Dat neemt niet weg dat de beelden van de serengeti zowat tot de mooiste kleurenpaletten behoren die Disney ooit op (teken)film heeft weten vatten, en de film deed ons na de zoveelste hervisie vol heimwee terugdenken aan de tijd dat er nog handgemaakte animatiefilms van de band van de studio rolden. De kleuren hebben een hoog pastelgehalte en variëren naarmate de scène in de film van zeer licht (de onbezorgde jeugd van Simba) over bijzonder donker (het olifantenkerkhof), dan weer bont en hevig (Hakuna Matata) om te eindigen in een duistere orgie van geweld wanneer Simba de confrontatie aangaat met Scar. Er wordt mooi gespeeld met licht en donker; zo gaat in elke cut in de scène waarin Mufasa zijn zoon de levieten leest, de zon een beetje meer onder. Is de resolutie niet drastisch beter dan op de Blu-ray, dan zijn het dus de HDR-kleuren wel die ons overtuigen om de UHD aan te schaffen. Het geluid is opgewaardeerd naar Dolby TrueHD Atmos 7.1.4 en zoals dat gewoonlijk bij Disney het geval is, is de track veel te stil, en de volumeknop naar rechts draaien zorgt toch voor een zekere vervorming. De surrounds zijn aanwezig maar laten geen blijvende indruk na, behalve misschien de echo's van Mufasa die zijn zoon vanuit de sterrenhemel toespreekt. Wel een geweldige ervaring is de score van Hans Zimmer, zoals eerder al gesteld één van zijn beste werken ooit.
EXTRA'S
Om de completisten op kosten te jagen, zijn de extra's, die op de bijhorende Blu-ray staan, deels verschillend van die op de
oude Blu-ray. Wie zich wil inleven in de zaterdagavonden van een dronken Japanner, kan de film in een
karaoke-modus bekijken. De film bevat een
audiocommentaartrack door producent Don Hahn en regisseurs Roger Allers en Rob Minkoff. Nieuw op de schijf is de documentaire
Visualizing a Villain (2:53), een soort van videoclip op het nummer
Be Prepared waarin we het design van Scar zien. Dan volgt
The Recording Sessions (4:46), een discussie met de twee co-regisseurs Roger Allers en Rob Minkoff, die ons vertellen dat de dialogen worden opgenomen voor de animatie (duh!), en we krijgen een paar beelden te zien in picture-in-picture hoe dat eruit ziet tegenover de finale animatie.
Inside the Story Room (23:42) bevat vijf storyboard-ideeën die later zouden uitgewerkt worden, opnieuw voorzien van commentaar van het duo co-regisseurs. Het
Interview: Nathan and Matthew: The Extended Lion King Conversation (7:08) bevat een conversatie tussen producent Tom Schumacher, Nathan Lane en Matthew Broderick, waarbij de laatste twee onder meer herinneringen ophalen aan de Disneyfilms uit hun jeugd. De fragmenten komen uit een langere documentaire
Pride of 'The Lion King', die we helaas niet te zien krijgen - hou dus maar best uw oude Blu-ray bij. Er is een
blooper reel (3:44), een geforceerd grappige rij versprekingen die niets aan de release bijdraagt, die ook al op de oude Blu-ray te vinden was), en daarnaast is ook de verwijderde scène
The Morning Report (2:30) nog als bijvoegsel te vinden. De regisseurs presenteren
5 verwijderde en alternatieve scènes (12:42), en er is de mogelijkheid om via
song selection (16:49) de muzieknummers apart te kiezen. Dan volgt een
Classic Bonus Features Preview (0:50) en uiteraard wordt de disk opgestart met vervelende
cross-promotionele trailers.
CONCLUSIE
The Lion King is waarschijnlijk één van de hoogtepunten van de
Disney Renaissance, en als u geen behoefte heeft aan Nederlandse ondertiteling, dan kan u in het Verenigd Koninkrijk deze UHD aanschaffen. Op een ultieme versie met al het historische bonusmateriaal blijft het echter wachten.