FILM
Nota: Alle screenshots zijn uit scènes die niet in de theatrical cut zitten.

Het verhaal van de film kunnen we letterlijk overnemen van de 2-discversie: The Lord Of The Rings 2: The Two Towers heeft geen echt begin of einde, en knoopt onmiddellijk aan bij het einde van The Fellowship Of The Ring, zonder noemenswaardige introductie; wie het boek dus niet gelezen heeft of niet minstens de eerste film gezien, zal zeker in het begin even zijn verstand even bijeen moeten harken. Daarom ter herinnering: na het verraad van Boromir en de aanval van de Orcs is het Genootschap van de Ring uit elkaar geslagen in drie verschillende groepjes, van wie we in deze film afwisselend de belevenissen volgen.


Frodo (Elijah Wood) en Sam (Sean Astin) hebben besloten om hun reis naar Mount Doom in Mordor alleen verder te zetten. Onderweg merken ze dat ze gevolgd worden door het wezen Gollum (Andy Serkis), van wie Frodo's oom Bilbo ooit de Ene Ring heeft afgenomen, en ze slagen erin het tegelijkertijd afstotelijke en meelijwekkende creatuur gevangen te nemen. Gollum heeft een gespleten persoonlijkheid, waarbij hij voortdurend in discussie gaat met zijn vroegere ik, de hobbit Sméagol, of hij de hobbits nu de nek moet omwringen en de Ring inpikken, of helpen op hun queeste. Frodo, die de ravage ziet die jaren gebruik van de Ring bij Gollum heeft achtergelaten, en er een kwade afspiegeling van zijn eigen lot in ziet als hij aan de ring zou toegeven, probeert de goede kant van Gollum de overhand te laten krijgen, en laat het wezen vrij, op voorwaarde dat hij op de ring zweert dat hij hen zal helpen de weg naar Mordor te vinden. Sam vertrouwt vanaf het begin het zaakje echter voor geen cent. Wanneer het drietal aan de poorten van Mordor arriveert, blijkt dat deze té zeer bewaakt zijn door Saurons zich hergroeperende legers om er ongemerkt langsheen te kunnen passeren. Gollum stelt een andere weg voor, maar ze worden gevangen genomen door de troepen van kapitein Faramir (David Wenham), de broer van Boromir.


Wanneer die Gollum laat martelen en uiteindelijk te weten komt dat Frodo in het bezit is van de Ring, wil hij de hobbits als gevangenen terug meenemen naar zijn thuisland, Gondor, menende dat hij de Ring als wapen in de strijd kan gebruiken. Op de terugtocht ondervindt hij echter dat de stad Osgiliath zwaar onder vuur ligt door Saurons troepen, die, onder leiding van de Nazgûl - nu ook verkrijgbaar in vliegende versie - op zoek zijn naar Frodo en de Ring. Ziende dat hij de krachten van de Ring nooit zal kunnen controleren, laat hij uiteindelijk de hobbits vrij. Maar door het martelen is er binnen Gollum iets geknapt waardoor die definitief aan zijn donkerdere persoonlijkheid zal toegeven.


De Orks van Saruman (Christopher Lee) hebben in diens opdracht de hobbits ontvoerd; alleen hebben ze niet echt veel verstand van hun meester meegekregen, en hebben ze per ongeluk Merry (Dominic Monaghan) en Pippin (Billy Boyd) meegenomen in plaats van Sam en Frodo. Wanneer een discussie onder de naar mensenvlees hongerende Orcs of ze de hobbits nu heel of toch in stukjes mochten afleveren bij Saruman, ontaardt in een schermutseling, zien de twee kans te vluchten, en ze belanden in het woud Fangorn. Op hun vlucht voor een overijverige Orc maken ze kennis met Treebeard (stem John Rhys-Davies), een wezen van een oud ras van boommensen die zichzelf de Ents noemen. Treebeard en de zijnen leven enkel voor het behoud van de natuur, en distantiëren zich zo ver ze kunnen van de Middenaardse politieke beslommeringen. Merry en Pippin weten Treebeard nochtans te overtuigen om een Entmoot te houden, een vergadering van Ents die moet besluiten of ze betrokken willen worden in het conflict of niet. De Entmoot brengt na héél lang beraden een negatief advies uit, en Treebeard brengt de hobbits weg. Wanneer die hem echter langs Isengard sturen, en Treebeard met zijn eigen ogen aanschouwt wat voor een vernielingen de oorlogsmachine van Saruman heeft aangericht aan de natuur, is zijn woede niet meer te koelen.


Saruman is nog steeds de belangrijkste pion op het schaakbord: in opdracht van Sauron heeft hij een gigantisch leger op de been gebracht, dat het koninkrijk Rohan onder de voet moet lopen, als voorsmaak van het grote offensief van lord Sauron zelf. De koning van Rohan, Théoden (Bernard Hill), onder invloed van zjn adviseur Grimá Wormtongue (Brad Dourif), een accoliet van Saruman, is volledig apathisch geworden ten opzichte van zijn volk, laat zelfs geen traan wanneer zijn zoon Théodred (Paris Howe Strewe) sneuvelt, en heeft na influisteren van Grimá zijn beste strijder, zijn neef Éomer (Karl Urban), verbannen uit het rijk. Samen met een groep getrouwen doorkruisen de ridders van Rohan onder leiding van Éomer de vlakten van Rohan, en stoten daar op Aragorn (Viggo Mortensen), Legolas (Orlando Bloom) en Gimli (John Rhys-Davies), die de achtervolging hebben ingezet op de Orcs die Merry en Pippin gevangen namen. Op hun zoektocht kruist hun pad dat van Gandalf (Ian McKellen), die de strijd met de Balrog heeft overleefd, en nu herrezen is als Witte tovenaar, daarmee feitelijk de leiding van de tovenaarsorde der Istari overnemend van de verrader Saruman.


Gandalf laat hen weten dat Merry en Pippin voorlopig veilig zijn, en dat hun hulp eerder nodig is in Edoras, de hoofdstad van Rohan. Gandalf bevrijdt koning Théoden van de vloek van Saruman, en wanneer die verneemt dat Sarumans Orcs de zomen van zijn rijk aan het aanvallen zijn, beveelt die een evacuatie van Edoras. Zijn nicht, Éowyn (Miranda Otto), de zus van Éomer, moet de vrouwen en kinderen naar de versterkte burcht Helm's Deep leiden, een verschansing waarachter het leger van Rohan moet proberen om de veelvoudige overmacht van Sarumans leger het hoofd te bieden. Gandalf zal intussen proberen Éomer terug te halen om versterking te bieden. Vooral Aragorn neemt actief de leiding in het verzet tegen de oprukkende Orcs, daarbij zelf bijna het leven inschietend. Éowyn wordt hopeloos verliefd op de dappere ridder, maar Aragorns hart behoort reeds toe aan de elfin Arwen (Liv Tyler), die nog steeds bereid is om haar vader Elrond (Hugo Weaving) te trotseren en haar onsterfelijkheid in te ruilen om met Aragorn samen te zijn. Vlak voor de Orcs de finale aanval op Helm's Deep inzetten, betonen de Elfen, vooraleer ze definitief vertrekken naar hun rijk Valinor buiten Midden-Aarde, nog een laatste keer hun trouw aan het verbond tussen henzelf en de mensen, en sturen een contigent boogschutters naar Helm's Deep. Maar of dat genoeg zal zijn om de slag te doen kantelen in hun voordeel...


Met deze extended director's cut trakteert Peter Jackson ons wederom op een uitgediepte versie van de film, net zoals bij The Fellowship Of The Ring, met dat verschil dat de bijkomende en langere scènes nu nóg meer gelijkmatig over de film gespreid worden. Diverse van de scènes knopen bovendien naadloos aan bij de rest van de film, maar verrijken het geheel zodanig dat je de indruk krijgt dat je naar een compleet andere film zit te kijken. Af en toe gaat het maar om kleine details in de conversatie, meestal gaat het om scènes die in het boek terug te vinden zijn, zoals de nieuwe beginscène waarin Frodo en Sam met hun elventouw de rotsen afdalen, maar er zitten ook compleet nieuwe sequenties in. In de eerste helft van de film gaat dat dan vooral over de scènes waarin de troepen van Éomer de stervende kroonprins Théodred vinden, en de hartverscheurende begrafenis achteraf, wanneer koning Théoden weer bij zijn zinnen is. Een tweede, zeer uitgebreid bijvoegsel is een uitgebreide flash-backscène waarin we de broers Boromir en Faramir samen zien bij de herovering van Osgiliath. In dit stuk zien we ook Sean Bean terug, alsook John Noble als hun vader Denethor, die een belangrijke rol krijgt in het derde deel, The Return Of The King.


Een extra scène zoals deze is al een behoorlijke opmaat naar de relatie die de stadhouder van Gondor met zijn zoons onderhoudt, en meer bepaald de manier waarop hij Boromir als de meer bekwame van de twee beschouwt. Deze scène neemt ten opzichte van de boeken dan weer wat meer dichterlijke vrijheden, maar raken absoluut niet aan de essentie van het verhaal. Wat wel bijna letterlijk uit de boeken getild is, zijn de extra scènes met Merry, Pippin en Treebeard, en meer specifiek hun gesprek over waarom er geen Entvrouwen zijn. Ook worden we voortdurend op de hoogte gehouden van de score die Legolas en Gimli bijhouden aangaande het aantal afgeslachte Orcs bij de slag van Helm's Deep. Tot slot krijgen we nog een grandioze finale extra toe, waarin Merry en Pippin de geheime voorraadkamers van Saruman vinden (en plunderen), en vooral, een scène die zeer relevant zal worden in de derde film, wanneer Faramir Gollum ondervraagt over het verdere geplande traject van hun reis. Overigens, wanneer we zeggen dat de film drie kwartier langer duurt, rekenen we daar niet de tien minuten fanclub-credits bij aan het einde van de film; nee, het gaat wis en waarachtig over meer beeldmateriaal.


De overgang tussen de nieuw toegeleverde footage en de originele bioscooprelease is, zoals ze dat met zo'n mooi Engels woord kunnen omschrijven, flawless. Er is bijkomende muziek geschreven, en alhoewel iemand die de theaterversie van de film al meerdere keren heeft gezien, zonder problemen opmerkt waar er materiaal is toegevoegd, werkt het geheel niet storend of repetitief; au contraire, de samenhang tussen de verschillende verhaallijnen wordt er juist nog sterker door. De mate waarin Peter Jackson eer betoont aan de wereld van Tolkien en de stijl van de boeken, is bewonderenswaardig. En afgezien daarvan is ook deze The Two Towers extended edition een lange, maar boeiende film, met schitterende fotografie, een meeslepend avonturenverhaal dat menig generatie fantasy-schrijvers en -lezers heeft geïnspireerd respectievelijk doen wegdromen, en alhoewel er uiteraard mensen zijn die helemaal geen ruk interessant vinden aan werelden die bevolkt worden door elfen, tovenaars, dwergen, pratende bomen en Orcs die het resultaat lijken van een danig mislukte plastische chirurgie-operatie, zijn dit films die de generatie na ons nog met bewondering zullen doen staan. Als U twijfelt of U uw oude versie moet inruilen voor deze: doen. U kan natuurlijk ook allebei houden. En als U één van de weinigen bent die nog twijfelt voor welke versie je moet gaan, neem zonder twijfel de deze. Je tast er een beetje dieper voor in de geldbeugel, maar je krijgt daar een zoveel completere film voor in de plaats.


BEELD EN GELUID
Ook hier weer worden we opgezadeld met een luxe-probleem: kiezen tussen een zeer goede Dolby Digital 5.1 EX-track, en een DTS 6.1 ES discrete track. Daarnaast is er ook nog een redelijk simpele 2.0-track voorzien, die we in de bespreking niet zullen behandelen. We herinneren ons nog dat de beide tracks in de speciale editie van The Fellowship Of The Ring een beetje vertekend werden door een pitch correction-probleem. In lekentaal: omdat PAL-discs (Europese standaard) 4% sneller afspelen dan NTSC-discs (Amerikaanse standaard), moet de toonhoogte wat terug ingenomen worden om te vermijden dat de filmkarakters allemaal als Mickey Mouse gaan klinken. Bij The Fellowship Of The Ring Extended Edition was dit op een paar plaatsen redelijk slordig gedaan, waardoor er een soort van tikken in het geluid zaten. Dit is bijvoorbeeld heel goed te horen in de scène waarin Gandalf gevangen zit op de toren van Saruman, en er een vlinder komt aanvliegen. Vooral in de DTS-track klonk dat euvel bij momenten erg door, tot in het ergerlijke toe. En blijkbaar levert een dergelijke kritiek spuien toch iets op, zeker als zowat alle PAL-besprekingssites ter wereld dit probleem opmerken. Immers, wie niet maalt om de ondertiteling, week om deze reden vaak uit naar de regio 1-versie van de film, die dat probleem niet heeft, waardoor de distributeurs hier een deel van hun afnemers zagen verdwijnen.

Nu is het verhaal van die ezel en die tweede steen hier gelukkig van toepassing, want noch aan deze DTS-track, noch aan deze Dolby Digital-track is iets aan te merken van geluidartefacts. Een goed punt dus. En de geluidstrack zelf is weer fenomenaal goed. Er zit enorm veel punch achter, al van in de flashback-scène waarin Gandalf op de brug van Khazad-Dûm de Balrog partij geeft, het gemarcheer van de Orcs, de aanval van de Wargs, en natuurlijk de geweldige slag bij Helm's Deep, waarbij de pijlen, ladders, Uruk-Hai en de body count van Legolas en Gimli je rond de oren vliegen, geven aan de surroundkanalen en aan de subwoofer werk genoeg. Ook de meer subtiele stukken, zoals het gefluister van Grimá Wormtongue of het gebrom van de Ents, wordt met een zeer goede surround-resonantie weergegeven. En wat de toonzuiverheid betreft: wie bij de klaagzang om Théodred door Éowyn (nog zo'n scène die in de theaterversie ontbreekt) het bloed niet in zijn of haar aderen voelt stollen, is ofwel potdoof, ofwel vergeten het geluid in te stellen. Voeg daarbij nog eens de schitterende score van Howard Shore, die de thema's uit de eerste film uitdiept en verrijkt met nieuwe muzikale stukken, zoals een geweldige vioolpartij die we als weerkerend thema terughoren bij alle stuken over de Rohirrim... za-lig! We hebben zoals gewoonlijk een lichte voorkeur voor de DTS-track, omdat die nog iets dieper gespreid klinkt, maar mensen met "slechts" een Dolby Digital 5.1-afspeelmogelijkheid zullen zich zeker niet bekocht voelen.


Ook over het beeld kunnen we niets dan lovende kritiek spreiden. De kleuren zijn rijk, spot-on, en de beeldcompositie is van die aard dat elk vergezicht met de besneeuwde Nieuwzeelandse toppen opnieuw een schilderijtje lijkt. De kleurcompositie verschilt wel danig van die van The Fellowship: vrolijke scènes zoals in Hobbiton of de magnifieke gebouwen van Rivendell zijn in deze film niet te zien; de situaties lenen er zich ook niet toe, want de film speelt zich afwisselend af in (a) vieze moerassen, (b) belegerde steden volgepakt met wanhopige vluchtelingen, en (c) donkere bossen met pratende bomen. Netto krijgen we dus een veel "vuiler" uitzicht dan in de eerste film, maar dit is geheel in overeenstemming met de evolutie van het verhaal. Het beeld is messcherp en toont enorm veel detail, wat bij massascènes zoals de slag bij Helm's Deep het geheel allemaal nóg realistischer doet overkomen. Zelfs in de vele nachtelijke scènes is er een ernorm goed schaduwdetail. Ruis en printbeschadigingen zijn op deze release een non-issue. Als je een demonstratie wil hoe gedetailleerd het beeld is, moet je de scène maar eens bekijken waarin Gandalf de "geest" van Saruman uit het lichaam van koning Théoden verdrijft, en de koning langzaam maar zeker zijn gewone gelaatstrekken terugkrijgt. Wat artefacts betreft hebben we er welgeteld één kunnen bespeuren, in één van de scènes waarin Grimá Wormtongue probeert om Éowyn rond zijn vinger te winden.

De ondertiteling is vrij accuraat, alleen zijn we niet zo gelukkig met de layer change op de tweede disc. Ook is het moment waarop de film wordt onderbroken voor de tweede disc nogal abrupt gedaan in vergelijking met de eerste film (net na het besluit om uit Rivendell te vertrekken). Hier wordt de splitsing doorgevoerd in tussen een scène met Frodo en Sam, en één met Aragorn en de Rohirrim, maar bijvoorbeeld de muziek loopt gewoon door tussen de twee. Niet echt geslaagd, maar we kunnen ons terecht de vraag stellen of er een betere mogelijkheid was.


EXTRA'S
DISC 1 & 2
Ook hier beginnen we weer de uitputtingsslag aan extra's met vier commentaartracks. Deze zijn weer alle vier Nederlands ondertiteld - A-Film verwent ons. Maar om de ondertiteling bij de commentaartracks te activeren, moet je deze tracks wel via het menu selecteren, en niet simpelweg door tussen de audiostreams te wisselen. Het is maar dat U het weet. Het is ook handig dat telkens getoond wordt wie er aan het woord is, want met sommige "dichtbevolkte" commentaartracks is dat niet altijd even makkelijk te volgen.

De eerste track bevat een commentaar van regisseur Peter Jackson, producente Fran Walsh en scenariste Philippa Boyens. Wie vooral de verschillen tussen de theatrical en de extended cut wil becommentarieerd horen, kunnen we deze track aanbevelen. Peter Jacksons enthousiasme voor het hele Lord Of The Rings-project inschattende, kan je al ongeveer op voorhand extrapoleren hoe de kwaliteit van deze track is.

Op de tweede track wordt het design-team aan het woord gelaten: Grant Major, Richard Taylor, Alan Lee, John Howe, Dan Hennah, Chris Hennah en Tania Rodger. Zij becommentariëren vooral de attributen, de decors, de visuele effecten, wat er al dan niet met schaalmodellen is gefilmd, en ga zo maar door. Uiteraard haalt deze track het inhoudelijk niet bij de eerste, maar ze is wel rijk gedetailleerd, en de sprekers zijn redelijk enthousiast over hun inbreng.

De derde track is meteen de minst interessante van de vier. Aan het woord is het productieteam: Barrie Osborne, Mark Ordesky, Andrew Lesnie, Mike Norton, Jabez Olssen, Rick Porras, Howard Shore, Jim Rygiel, Mike Hopkins, Randy Cook, Christian Rivers, Brian Van't Hul en Alex Funke. Alleen aan te bevelen voor wie geïnteresseerd is in camerahoeken, belichtings-issues en fotografie. Zeker niet minder informatief, maar bij momenten toch wel erg technisch.

En dan track vier, de cast. Aan het woord zijn Elijah Wood (Frodo), Sean Astin (Sam), John Rhys-Davies (Gimli), Billy Boyd (Pippin), Dominic Monaghan (Merry), Orlando Bloom (Legolas), Christopher Lee (Saruman), Sean Bean (Boromir), Bernard Hill (Théoden), Miranda Otto (Éowyn), David Wenham (Faramir), Brad Dourif (Grimá Wormtongue), Karl Urban (Éomer), John Noble (Denethor), Craig Parker (Haldir), en Andy Serkis (Gollum). Beslist een stuk luchtiger dan al de technische informatie die we in de andere tracks krijgen opgelepeld, maar inhoudelijk ook de minste. Het helpt natuurlijk wel dat de castmembers nog altijd een stevig aan elkaar hangende groep vrienden is gebleven, en kunnen inpikken op wat ze zeggen. Het commentaar is wel blijkbaar in kleinere groepjes opgenomen (al een geluk, zeg!) Enige minpunt aan deze commentaartrack is de afwezigheid van Ian McKellen (Gandalf).


APPENDICES
De appendices op discs 3 en 4 nummeren gewoon verder waar The Fellowship Of The Ring ophield, en we krijgen in Part 3: The Journey Continues en Part 4: The Battle for Middle-Earth Begins wederom een schitterende selectie aan documentaires, gallerijen en ander bonusmateriaal. Het lijkt soms wel of bij iedere stap die de acteurs of de crewleden op de set hebben gedaan, ze gevolgd werden door een cameraploeg, maar het resultaat is er dan ook naar. Zonder overdrijven is dit één van de rijkstgevulde DVD-sets ooit; met elk van de documentaires afzonderlijk zou je al een bijvoegsel hebben dat de score voor extra's op een andere DVD gevoelig zou opkrikken, en deze twee extra discs staan er gewoon vol van, zodat je echt elk aspect van het maken van de film van naderbij kan onderzoeken. Onder ons gezegd, dat mag ook wel voor die prijs. De opbouw is erg gelijkend op die van de The Fellowship Of The Ring SE-extradiscs; sommige features hebben zelfs dezelfde naam, maar gaan uiteraard over de zaken die je in film twee ziet.

DISC 3
Op disc 3 worden we eerst en vooral welkom geheten door Peter Jackson zelf, die ons wat toelichting verschaft over de menustructuur, en ons wijst op de play all-functie en de indexfunctie.

Bij de eerste documentaire, J.R.R. Tolkien: Origins of Middle-Earth (29 min.) is het al meteen raak. We krijgen een uitgebreide documentaire over de relatie tussen John Tolkien en C.S. Lewis, hun literair genootschap The Inklings en Tolkiens carrière in Oxford. De hier geboden informatie overlapt wel wat met de vele andere Tolkien-biografieën die op diverse documentaire-DVD's te vinden zijn, maar voor novices in de wereld van Midden-Aarde is dit een interessant document dat vooral steunt op de vele biografieën die van de man zijn geschreven, en daarom een ideale Tolkien For Dummies. En eerlijk genoeg komen er ook enkele taalkundigen aan het woord die Tolkiens werk erg kritisch bekijken.

De tweede documentaire heet From Book To Script (21 min.), en behandelt voornamelijk de moeilijkheden om het middenstuk van een trilogie te verfilmen: enerzijds heb je de vrijheid om dadelijk aan de film te kunnen beginnen zonder alle personages te moeten introduceren, maar anderzijds moet je nog genoeg mogelijkheden open laten voor het sluitstuk. Scenariste-producente Phillipa Boyens legt uitvoerig uit welk de belangrijkste verschillen zijn met het boek, waarom bijvoorbeeld het begin en het einde van het boek The Two Towers zijn verplaatst naar films 1 respectievelijk 3.

De derde documentaire, Designing Middle Earth, klokt af op 46 minuten, en geeft een uitgebreide kijk op de eerste voorbereidselen van het artwork van de film, waarbij de artiesten Alan Lee en John Howe een grote rol in het proces toebedeeld kregen. Lee en Howe hadden voor de verfilming al redelijk wat kunstreproducties gemaakt met de verhalen van Tolkien als centrale leidraad. Ook de zoektocht naar geschikte lokaties komt uitvoerig aan bod.


Weta Workshop, dat zijn die kerels die door Industrial Light and Magic vierkant werden uitgelachen toen ze beweerden dat zij de speciale effecten voor de films gingen verzorgen, maar uiteindelijk een wereldprestatie leverden door - in een unieke kruisbestuiving van klassieke ambacht met state-of-the-art computertechnologie - vorm gaven aan de kostuums, rekwisieten en vooral de wereldvreemde creaturen die Middle-Earth bevolken. Vandaar dat deze vierde documentaire (44 min.) helemaal aan hen gewijd is. Er wordt uiteraard zeer veel aandacht besteed aan de slag bij Helm's Deep, de bijzonder knappe make-up van de door Saruman bezeten Théoden, en de manier waarop men heeft getracht de Ents zo getrouw mogelijk te laten lijken op de beschrijvingen uit Tolkiens boeken.

Deze laatste twee documentaires vind je terug onder de hoofding Designing and Building Middle-Earth, en diezelfde sectie bevat nog een karrevracht aan foto's en tekeningen. Deze vallen grosso modo uiteen in twee secties, The People of Middle Earth en The Realms of Middle Earth, en worden dan nog verder thematisch onderverdeeld. In de eerste gallerij vind je designs van de diverse bondgenoten van Sauron, een sectie over Gandalf, een hele ris personages uit Rohan, de Elfenkrijgers, Treebeard, de andere Ents, Faramir en de Rangers van Ithilien. De tweede gallerij bevat onder meer concepten van alle lokaties in Rohan, de Dead Marshes, Osgiliath, het woud Fangorn en natuurlijk Isengard. Als je de galerijen laat afspelen als slideshow, krijg je er nog een streepje audiocommentaar bij.


Geen Gollum, hoor ik U zeggen? Toch wel: deze vrolijke CGI-rakker, altijd geïnteresseerd in een vers spartelend visje, heeft zodanig de aandacht van het publiek getrokken, dat er een aparte Gollum-sectie is voorzien. Daarin vinden we onder mee één documentaire, The Taming Of Sméagol (40 min.) terug, waarin zowat alles over het creëren van onze aller Sméagol wordt getoond. Hierbij wordt uitgebreid de loftrompet gestoken over de prestatie van Andy Serkis, die naast de stem van Gollum ook al het akrobatische motion capture-werk voor zijn rekening nam. In de Andy Serkis Reference (2 min.) zien we in split-screen het resultaat van een vergelijking waarbij Andy Serkis in zijn motion capture-pyjama zit met het uiteindelijk resultaat van de film. Bovendien werd voor deze feature juist de scène gekozen waarin Gollums goede kant van zijn persoonlijkheid (Sméagol) in een hevige discussie verzeilt met zijn slecte kant (Gollum). Een derde kort filmpje, Gollum's 'Stand-in' (3 min.) laat zien wat er op de set gebeurde op een dag dat Andy Serkis niet beschikbaar was, en producent Rick Porras zijn plaats in Andy's caption suit innam. Rick Porras had gehoopt dat deze opnamen vernietigd zouden zijn, maar dat was buiten de samenstellers van deze DVD gerekend. De opnamen zijn overigens niet gebruikt... Uiteraard is deze sectie niet compleet zonder een Design Gallery, ditmaal uiteraard met alleen maar Gollum-tekeningen, Gollum-maquettes, enzovoort (nog nét geen T-shirts of sleutelhangers...). Ook hier is sporadisch weer een woordje commentaar voorzien.

En voor wie niet vertrouwd is met de boeken, of nog nooit een kaart van Middle-Earth van dichtbij heeft gezien, is er vervolgens de Middle-earth Atlas, een interactieve kaart, waarop je de vier reizen uit de film (die van Sam en Frodo, die van Merry en Pippin, die van Aragorn, Legolas en Gimli en die van Gandalf) van plaats naar plaats kan volgen. Van elk van de plaatsen wordt bovendien een kort stukje uit de film getoond, om je te kunnen oriënteren. Hieruit blijkt nog maar eens hoe zeer Tolkien consistentie in zijn eigen wereld heeft nagestreefd.

En tot slot vinden we, net als op The Fellowship Of The Ring SE, ook een interactieve kaart van Nieuw-Zeeland, New Zealand As Middle-Earth, waar je de diverse filmlokaties op kan napluizen. Eens te meer blijkt dat dit waarschijnlijk het enige land ter wereld is waar een film als deze in zijn geheel kon geschoten worden. Naast de lokatie stuk voor stuk af te schuimen, kan je ook voor een play all-optie kiezen, waardoor het totaal van deze filmpjes op zo'n 14 minuten komt.


DISC 4
Disc 4 begint met een soortgelijke inleiding als op disc 3, alleen neemt ditmaal Elijah Wood oftewel Frodo de Hobbit de honneur waar om ons in te lichten over de index en de play all-optie.

De eerste sectie heet Filming The Two Towers, en beginnen doen we daarin met een 21-minuten durende documentaire Warriors Of The Third Age, die voornamelijk de vele halsbrekende stunts in de veldslagen behandelt. De tweede documentaire, Cameras In Middle-Earth (68 min.) is een making of-documentaire, maar niet zomaar één. De manier waarop Peter Jackson de touwtjes van de regie in handen heeft, en de acteurs op elkaar ingespeeld zijn geraakt, worden in deze documentaire op een zeer evenwichtige manier weergegeven, die enerzijds niet verzandt in een potje wederzijdse schouderklopjes, zoals in dergelijke documentaires wel eens meer gebeurt, en anderzijds ook niet te zwaar technisch wordt. Afsluiten doen we deze sectie met een gallerij met Production Photos, ook weer met hier en daar wat audiocommentaar.

Sectie nummer twee focust op de Visual Effects, en is onderverdeeld in een sectie Miniatures en een documentaire over Weta Digital. De eerste sectie begint met een documentaire Big-atures (22 min.), over de schaalmodellen van de diverse lokaties. Daarnaast vinden we weer een reeks Galleries met een nauwere kijk op fictieve lokaties als Barad-dûr, Fangorn, Helm's Deep, het platgegooide Isengard, Osgiliatg, The Black Gate en Zirakzigil. Tot slot zien we in The Flooding Of Isengard Animatic nog twee korte featurettes, waarbij we voorstudies zien hoe aan de finale aanval van de Ents op Isengard werd vormgegeven. Samen duren deze filmpjes 4 minuten. In de volgende subsectie vinden we weer een documentaire terug, Weta Digital (28 min.) ditmaal over de digitale effecten die de diverse staaltjes aan acrobatie echt moeten laten lijken. Hiernaast vinden we nog twee Abandoned Concepts-gallerijen, getiteld Slime Balrog en The Endless Stair, die normaal het gevecht tussen Gandalf en de Balrog nog wat hadden kunnen uitbreiden, maar waarvan al vroeg werd beslist dat ze niet zouden toegevoegd worden.


Dan komen we aan een volgende sectie, met daarin slechts één documentaire (ja, we zijn verwend, hè?) In Editorial: Refining The Story (22 min.) legt Peter Jackson uit waarom hij voor elk van de drie films een andere editor heeft aangesteld - voornamelijk omdat de drie films samen te veel voor één man was - en hoe hij toch, door de leiband van de drie toch genoeg in te snoeren, de nodige consistentie tussen de drie films heeft weten te scheppen.

Een dergelijk DVD-pakket is uiteraard niet volledig zonder een uitgebreide sectie over de Oscarwinnende componist Howard Shore. De sectie Music And Sound begint met een documentaire Music For Middle-Earth (25 min.) over de man, voornamelijk dan over de muzikale thema's die voor deze film nieuw waren. The Soundscapes Of Middle-Earth (21 min.) gaat over zowat alle andere audio-aspecten van de film dan de muziek, in het vakjargon de foley artists genoemd. In deze documentaire wordt uitgelegd hoe geluiden zoals zoevende pijlen, brullende legers en gierende zwaarden worden verkregen. En wat deze sectie écht interessant maakt is een Sound Demonstration: Helm's Deep, waarbij je het begin van desbetreffende scène kan spelen met zeven aparte geluidslagen (dialoog, muziek, geluidseffecten, de écht opgenomen audio,...) of met alles tegelijk.

En toen was de film ingeblikt, konden de castleden zich beginnen opmaken voor de red carpet-events die nu eenmaal onvermijdelijk zijn bij een première van deze omvang, en in de finale documentaire, toepasselijk getiteld "The Battle For Helm's Deep Is Over..." (9 min.) is er nog even tijd voor een paar laatste overpeinzingen.

De discs bevatten nog verschillende easter eggs.


DISC 5
De vijfde disc is nogal redelijk kort van stof, en bevat maar één documentaire, Film Collectibles: Capturing Movie Memories (24 min.) Hierin geeft Peter Jackson enthousiast uitleg bij zijn hobby, het verzamelen van afgeleide filmspullen. Uiteraard is deze featurette de meest publicitaire van aard, maar de manier waarop Jackson de geschiedenis van dergelijke afgeleide merchandising bespreekt, en toelicht hoe de samenwerking met de Weta Workshop tot stand is gekomen, zijn als laatste opvullertje toch nog welgekomen. We zien onder meer hoe Peter Jackson en Weta-baas Richard Taylor elkaar proberen te overtroeven met de grootste collectie prullaria, hoe de acteurs mee hebben gewerkt aan het vervaardigen van de beeldjes met hun gelijknis - Ian McKellen is zelfs speciaal komen poseren - en we krijgen ook te zien hoe de fameuze Gollum-beeldjes uit de Gift Set zijn vervaardigd. Natuurlijk is de voornaamste bedoeling om je nog eens te laten dokken voor het tweede Gollum-beeldje dat je in een exclusieve oplage kan kopen, of om je warm te maken voor nog meer dergelijke beeldjes (Handgeschilderd! Ambachtelijk vervaardigd! Nu tijdelijk met extra delhaizepunten - oeps, schrap dat laatste!) De DVD zit in een mooi doosje met een begeleidend boekje.


En dan krijg je tot slot nog het beeldje zelf. We willen onze lezers wel waarschuwen dat Gollum van nature een heel schuw wezentje is, en daardoor niet gemakkelijk uit zijn doos komt. Voor zijn neus zwaaien met de One Ring, zoals iemand ons suggereerde, bleek niet te helpen, vandaar dat we onze toevlucht hebben moeten nemen tot een platte tang, en daarmee één voor één de stukjes piepschuim los te trekken, totdat je het plastic lintje kan doorsnijden waarmee Gollum vasthangt. De inpakmethode is inderdaad zeer geschikt om beschadiging te voorkomen, maar wie zijn doos liever niet kapot trekt, zal hier nog wel een extra avondje plezier aan beleven.

CONCLUSIE
Is deze release zijn geld waard? Absoluut; met of zonder beeldje hangt natuurlijk van ieders budget en smaak af. Dit is echter een bijkomstigheid, vergeleken met het feit dat je hier wederom een topfilm krijgt voorgeschoteld die in zijn director's cut alleen nog maar aan krediet wint. Ten opzichte van de 4-discversie van The Fellowship Of The Ring is de geluidskwaliteit verbeterd, en aan al de rest was er niet veel te verbeteren.