SERIE
Sneller dan verwacht komt het finale seizoen van the X-Files op ons af. Waarom Fox deze boxset zo snel laat volgen op de vorige is ons een raadsel, maar aangezien dezelfde kwaliteit op alle vlakken behouden werd kunnen wij hier enkel maar tevreden om zijn. Eindelijk hebben de fans de mogelijkheid om hun collectie te vervolledigen en al deze prachtstukken naast elkaar te laten pronken in hun kast. Het was een lange en kostelijke reis maar laat ons eerlijk zijn: deze boxsets zijn al hun eurocenten stuk voor stuk waard en maken samen een fantastisch geheel.

Chris Carter zou Chris Carter niet zijn mocht hij de X-Files niet op z'n eigenwijze manier afgerond hebben. Dus laat ons starten met één grote misvatting de wereld uit te helpen: de personen die denken aan het einde van dit finale seizoen een oplossing te bezitten voor elk aspekt van het inmiddels ruimtelijk uitgesponnen mythologie-vraagstuk, die komen bedrogen uit. We krijgen genoeg antwoorden maar daarnaast wordt op 'carteriaanse' manier voldoende ruimte gelaten tot het nodige denk- en giswerk met de achterliggende bedoeling om de serie eenvoudigweg te kunnen omzetten naar een succesvolle franchise van bioscoopfilms.


Bij de start van seizoen 9 was het helemaal nog niet duidelijk dat er een einde zou komen aan de show. Het is er dan ook aan te zien dat men streefde naar een volledige nieuwe look compleet zonder Mulder en Scully. Destijds toen de eerste onduidelijkheden de kop opstaken over de al dan niet contractverlengingen van Duchovny en Anderson was de beginidee steeds geweest om hen simpelweg te vervangen door twee andere agenten en zo de show haar gewone gangetje te laten gaan. Toen ze zich bij Fox realiseerden dat men hierdoor de fans serieus tegen de schenen stampten en het publiek uiteindelijk de serie zou laten voor wat het was, trachtte men de correcte beslissing genomen. Langzamerhand beide karakters uit de serie schrijven en nieuwe personages introduceren die uiteindelijk het geheel nieuw leven moesten inblazen. Gelukkig genoeg is dit maar half gelukt en werd de serie stopgezet. Een eventueel volgend seizoen zou het negen op de tien zeker moeten gedaan hebben zonder Mulder en Scully, en zeg nu zelf, dat is ondenkbaar.

De beginafleveringen van het seizoen zetten alleszins goed de toon: Mulder is er vandoor op z'n eigen missie om de 'truth' te ontdekken terwijl Scully een onderwijspositie aanneemt in het trainingscentrum van de FBI te Quantico. Agenten Doggett en Reyes worden meer en meer getransformeerd in de evenbeelden van Mulder en Scully (zelfs de overbekende sexuele spanning tussen de twee collega's is aanwezig !). Terwijl ze de X-Files overnemen en week op week buitengewone zaken trachten op te lossen moeten ze rapporteren aan een nieuwe onderdirecteur: de slijmerige Brad Follmer (Cary Elwes), op de koop toe een ex-vriend van agente Reyes. Gelukkig heeft Chris Carter genoeg talent aan z'n zijde om dit finale seizoen toch de nodige glans mee te geven. Om uiteindelijk de climax te bereiken in de allerlaatste aflevering werd een nieuwe complottheorie over übersoldaten bedacht terwijl het vraagstuk over Scully's baby verder opgeklaard werd. Zoals eerder gezegd viel de climax voor de meeste fans tegen. David Duchovny mocht zich dan wel met veel plezier beschikbaar gesteld hebben om de show in schoonheid af te sluiten, de verwachtingen waren gewoon te hooggespannen, de onopgeloste rode draad-verhalen te talrijk.

De enige echte manier om de X-Files in hun waarde te herstellen was dan ook door de weg te volgen die men nu gekozen heeft: door een franchise van volwaardige films op te starten mét Duchovny en mét Anderson. Enkel en alleen op die manier kan men de X-Files op een volwaardige manier nieuw leven inblazen of op een deftige manier afsluiten. Die laatste optie zien we zo snel nog niet gebeuren want de aankomende tweede langspeelfilm van onze favoriete serie zal zowel oude als nieuwe fans in grote getalen naar de biscoop trekken. The Truth is immers nog steeds out there, en van ons mag ze er nog een tijdje blijven ook (maar dan wel in filmvorm).


AFLEVERINGEN
Disc 1: Nothing Important Happened Today (1/2), Nothing Important Happened Today II (2/2), Dæmonicus, 4-D
Disc 2: Lord of the Flies, Trust No 1, John Doe, Hellbound
Disc 3: Provenance, Providence, Audrey Pauley, Underneath
Disc 4: Improbable, Scary Monsters, Jump the Shark, William
Disc 5: Release, Sunshine Days, The Truth.
Disc 6: Extra's
Disc 7: Extra's

1. Nothing Important Happened Today (1/2): Terwijl ze van alle kanten tegenwerking ondervinden binnen de FBI komen de agenten op een spoor dat hen leidt naar moorden die stuk voor stuk te maken hebben met water.

2. Nothing Important Happened Today II (2/2): Scully staat Doggett en Reyes bij wanneer deze een onderzoek proberen te verrichten naar een bizar soort waterpolutie.

3. Dæmonicus: De eerste echte X-Files voor het duo Doggett-Reyes. Een serie satanische moorden dienen opgelost te worden.

4. 4-D: Een bloeddorstige moordenaar achtervolgt of Reyes en Doggett. Hij blijkt de agenten telkens een stap voor te zijn.

5. Lord of the Flies: Een tiener legde het loodje terwijl hij een stunt opvoerde tijdens een televisieshow. Niets is echter wat het lijkt bij dit bizarre 'ongeval'.

6. Trust No 1: Scully is hoopvol om Mulder terug te zien wanneer een vreemde haar informatie bezorgt over het hoe en waarom Mulder er vanonder muisde. Maar is deze vreemde persoon wel te vertrouwen?

7. John Doe: Doggett dwaalt zonder enige vorm van geheugen rond in een Mexicaans stadje. We volgen hem in z'n zoektocht naar z'n eigen identiteit en hoe hij daar terechtkwam.

8. Hellbound: Agente Reyes wordt op een mysterieuze wijze aangetrokken tot een echte X-File: een moord waarbij het slachtoffer zowaar volledig gescalpeerd wordt.

9. Provenance: Als stukken van een welbekende UFO terug aan de oppervlakte verschijnen proberen duistere krachten binnen de FBI dit angstvallig verborgen te houden voor die ene persoon die ooit de tekens erop aan een onderzoek onderworpen heeft: Scully.

10. Providence: Na het vernemen van de mogelijk dood van Mulder krijgt Scully een tweede klap te verwerken: haar baby wordt gekidnapt.

11. Audrey Pauley: Agente Reyes raakt zwaar gewond tijdens een auto-ongeval. Scully en Doggett zoeken achter mogelijke reddingsmiddelen terwijl Reyes zweeft tussen leven en dood.

12. Underneath: Doggett gaat in discussie met Reyes en Scully over een zaak uit z'n verleden die een nieuwe wending krijgt. Hij weigert echter halsstarrig van z'n originele ideëen af te wijken.

13. Improbable: De agenten proberen door logische redenatie en deductie een moordenaar op te sporen. Is dit echter wel de ideale manier?

14. Scary Monsters: Zijn die angstaanjagende monsters onder je bed wel degelijk ten gevolge van een levendige verbeelding?

15. Jump the Shark: Wanneer de agenten nieuwe informatie verkrijgen betreffende de supersoldaten, trekken ze hiermee naar de Lone Gunmen. Die zijn echter met iets compleet anders bezig.

16. William: Scully stelt de identiteit van een misvormde man in twijfel. Is dit Mulder of niet ? Wanneer hij een gevaar vormt voor haar baby worden de vraagtekens alleen maar groter.

17. Release: Een van Scully's Quantico-studenten vertoont een bijzonder intelligent profiler-talent. Zijn inzichten heropenen zelfs de zaak naar de moordenaar van Doggett's zoon.

18. Sunshine Days: een man met telekinetische capactiteiten vertoont een buitengewone interesse in een sitcom uit jaren '70. De ideale X-File?

19. The Truth: Mulder's terugkeer stelt iedereen voor vele en grote vraagtekens. Een zitting voor een militaire rechtbank moet alles uitklaren. Alle belangrijke personen passeren de revue op de beklaagdenbank terwijl er onderzocht wordt naar de waarheid achter het bestaan van de samenzweringstheoriën die ons negen seizoenen lang bezighielden.


BEELD EN GELUID
Op beeldvlak valt er opnieuw weinig aan te merken betreffende dit laatste seizoen. Het is geweten dat men bij Fox hoge standaarden hanteerde om van deze serie een prachtig tv-kijkstuk te maken en op dvd komt dit natuurlijk nog meer tot z'n recht. Net zoals de vorige 4 seizoenen krijgen we opnieuw alle afleveringen in een prachtig anamorfisch breedbeeldformaat voorgeschoteld. Kleuren zijn helder en rijk, er is veel scherpte en detaillering en ook met het zwartniveau en de contrasten werd zorgvuldig omgesprongen. Af en toe zagen we een klein beetje grain opduiken maar dit was slechts héél sporadisch te noemen. Op geluidsvlak werd toch wel een kleine blunder gemaakt. Het is namelijk geweten dat de drie losse uitgaves van de afleveringen Nothing Important Happened Today I en II, Provenance en Providence alsook The Truth een prachtige Dolby Digital 5.1-mix meekregen. U raadt het al: niks meer terug te vinden van deze geluidssporen hier. We moeten het dus ook bij deze afleveringen stellen met de gekende 192 kbps-surroundtracks. We gaan hier natuurlijk niet beweren dat de Dolby Surround-tracks ons niet tevreden stemmen want ze behoren wel degelijk tot de beste die er te vinden zijn tussen het genre (lees maar eens de besprekingen na van de vorige seizoenen), maar na vergelijk moeten we toch stellen dat bij de 5 afleveringen met een 5.1-mix er meer ruimte, spreiding en diepgang in het geluid zat.


EXTRA’S
De drie audiocommentaren zijn deze keer weggelegd voor Kim Manners (ep: The Truth), Chris Carter (ep: Improbable) en Vince Gilligan, bijgestaan door John Siban en Frank Spotnitz (ep: Jump The Shark). De commentaartrack bij de laatste aflevering ontgoochelde ons in die mate dat we meer relevante informatie verwacht hadden dan enkel en alleen de standaard-formaliteiten.

De 5 eerste schijven bevatten naast de 19 afleveringen ook de allomgekende internationale clips, de hierboven vermelde audiocommentaren en 10 verwijderde scènes die werken via het 'seamless branching'-systeem.

Disc 6 en 7 werden volledig voorbehouden om bonusmateriaal te stockeren. Disc 6 geeft ons eerst en vooral een samenvatting van de 10 verwijderde scènes die reeds op de eerste 5 schijven staan, maar nu optioneel becommentariëerd door Frank Spotnitz. Daarnaast zijn er nog 10 promospots, 2 profielen (over de karakters Reyes en Follmer), de obligatoire 'Truth About Season 9'-documentaire en 7 speciale effecten met bijbehorende uitleg door producer Paul Rabwin.

Disc 7 start met twee 'oude' featurettes (Secrets of The X-Files en More Secrets of The X-Files) die vroeger reeds terug te vinden waren op VHS-uitvoeringen van bepaalde mythologie-episodes. Ze duren samen bijna 90 minuten, zijn bijzonder interessant en bovendien broodnodig materiaal voor de fan. Om deze laatste boxset op een mooie manier af te sluiten kunnen we nog genieten van de featurette: Reflections on the X-Files. Gedurende 17 minuten krijgen we allerhande bekende en minder bekende acteurs/actrices aan het woord die ooit de kans kregen een gastrolletje te vertolken in de X-Files.


CONCLUSIE
En zo komt met dit negende en laatste seizoen definitief een einde aan de X-Files in hun '+- 40 minuten per episode'-vorm. Jarenlang genoten we van Duchovny en Anderson (maar ook van Doggett en Reyes) en hun zoektocht naar allerlei bizarre fenomenen, gemuteerde seriemoordenaars, aliens in alle maten en gewichten, klonen, übersoldaten en nog veel meer van dat moois. Maar nu is het uit, over, finito, the end, schlüss !! (even een traantje wegpinken). Bezitters van de vorige 8 dvd-boxen hebben op moment van schrijven natuurlijk het goudgele seizoen 9-haantje reeds in hun bezit. Twijfelaars kunnen we geruststellen: ook het laatste seizoen voldoet meer dan voldoende aan onze behoeften van een X-Files boxset. Zowel qua inhoud, beeld, geluid (met uitzondering van...) en deze keer met een zevende disc zeker op het vlak van de extra's. Laat die films maar komen, mijnheer Carter!