Deze dvd is onderdeel van de 7 discs tellende Hitchcock Collection. De overige 6 films in de collectie zijn: Saboteur, Shadow of a Doubt, Rope, The Man who knew too much, The Trouble with Harry en Psycho.

FILM
De ultieme erkenning voor een filmmaker is misschien wel dat zijn naam wordt vereeuwigd als adjectief. Lynchiaanse films zijn bijvoorbeeld structurele en visuele puzzels, en Burtonesk staat synoniem voor onderdompeling in macabere sprookjeswerelden. De eerste regisseur die zijn naam dusdanig verbasterd zag, was een minzame gezette Londenaar, wiens morbide gevoel voor humor en neus voor nagelbijtende spanning hem het etiket Master of Suspense opleverden. Zijn naam? Sir Alfred Hitchcock.

Dé absolute artistieke topperiode van Hitchcock situeerde zich tussen 1951 en 1964, beginnend met Strangers on a Train en culminerend in Marnie. Tussenin draaide hij talloze klassiekers, die hij steevast met zijn eigen, onmiskenbare stijl injecteerde. Rear Window (1954) maakt hiervan deel uit en is van alle 13 films die hij op evenveel jaar draaide wellicht degene die de kernelementen van een Hitchcockiaanse film het best belichaamt.

James Stewart speelt fotograaf L.B. Jeffries, die tijdens de uitoefening van zijn job een been brak en nu voor zes weken gekluisterd zit aan een rolstoel. Gelukkig kijkt het venster van zijn flat uit op de binnenkoer van een appartementencomplex, waardoor hij zijn verveeld oog steeds kan laten schijnen op de kamers van zijn fascinerende buren.

Er is een componist, die er maar niet in slaagt een deuntje met potentieel uit zijn piano te toveren. Een pasgehuwd koppeltje dat ganse dagen in de slaapkamer doorbrengt. Een kunstenares met bedenkelijk talent. Een would-be prima ballerina die haar danspassen consequent in ondergoed oefent. Een eenzame dame, wanhopig op zoek naar liefde. Een kinderloos koppel, mét hondje. En de Thorwalds, een paar dat niets anders doet dan luidop ruziën.

Het heimelijk observeren van de buren vervult Jeffries aanvankelijk met een voyeuristisch genoegen, maar dat zal snel veranderen. Na een rusteloze nacht, zwevend tussen slaap en bewustzijn, meent de fotograaf immers gezien te hebben dat buurman Thorwald zijn echtgenote vermoordde. Hij heeft geen bewijzen, maar praat zo overtuigend in op zijn verloofde (Grace Kelly) en zijn thuisverpleegster (Thelma Ritter) dat beiden hem willen bijstaan om de waarheid aan het licht te brengen. En uit te zoeken waar het in stukken gezaagde lijk van mevrouw Thorwald begraven ligt.

In vrijwel alle Hitchcockfilms speelt voyeurisme een belangrijke rol (denk maar aan Vertigo of Psycho), maar nergens is dit thema zo geïntegreerd in de plot als in Rear Window. Dankzij een consequente cameravoering en een perfect georchestreerde montage exposeert de regisseur bovendien niet enkel James Stewart als voyeur, maar maakt hij ook de kijker er tot één. Dit levert een emotionele band op tussen publiek en personages die ongeëvenaard is in de filmgeschiedenis. Het beste bewijs hiervan? Ik ben, geïndoctrineerd door het zien van duizenden films, quasi immuun geworden voor manipulatieve trucs van regisseurs. Maar tijdens het bekijken van een scène uit deze film, waarin James Stewart wanhopig Grace Kelly voor nakend gevaar probeert te waarschuwen, kreeg zelfs ik de neiging luidop ‘Pas op!’ naar het beeldscherm te roepen. Een duidelijk testament van de kracht die tot op heden van Rear Window uitgaat.

Naast de sublieme regie, moeten echter ook de acteurs geprezen worden. James Stewart zet eens te meer Jan Modaal neer, zoals alleen hij dat kan, en bewijst nogmaals Hitchocks ideale leading man te zijn. En wat dan gezegd van Grace Kelly? De camera is stapelverliefd op haar en het duurt slechts fracties van seconden voordat wij dat ook zijn. Rear Window katapulteerde haar dan ook tot superster, maakte haar tot een vrouw die alle meisjes wilden zijn en alle jongens wilden krijgen. Tenslotte ook een woord van appreciatie naar Thelma Ritter, wiens met zwarte humor doorspekte tussenkomsten de film makkelijk verteerbaar maken.

Hitchcocks favoriete thema’s (schuld, galgenhumor, problematische relaties tussen man en vrouw, voyeurisme) zijn allen aanwezig, en het is de meesterlijke dosering hiervan die de film de klassieke status heeft opgeleverd. Weinig thrillers uit de jaren vijftig hebben de tand des tijds doorstaan, maar Rear Window blijft trots overeind. Niet enkel als een film van Hitchcock, maar vooral als een Hitchcockiaanse film: een thriller die de menselijkheid nooit uit het oog verliest. Een lovender compliment kan ik echt niet bedenken.

BEELD EN GELUID
Het befaamde restauratieduo Robert Harris en James Katz nam een decennium geleden het negatief van Rear Window stevig onder handen. En dat was nodig ook. Onzorgvuldig omgaan met de film had de kleurlagen van dit meesterwerk bijna onherstelbaar verwoest. Gelukkig was Universal er op tijd bij om de toekomst van de film te verzekeren. Maar het moet gezegd: de restoratie heeft niet die kwaliteit van bijvoorbeeld een Vertigo, dat door hetzelfde paar enkele jaren tevoren opgepoetst werd. Beelden zijn weliswaar doorgaans scherp, contrasten boven de middelmaat en zwartniveaus evenzeer, maar het probleem zit hem bij de kleuren. Die ogen natuurlijk, maar zijn op het eerste zicht veel te dof. De magie die Technicolor films uit de jaren ’40 en ’50 zouden moeten uitstralen is in deze print jammerlijk afwezig. De oorspronkelijke staat van het negatief zit daar ongetwijfeld voor iets tussen, maar het blijft een teleurstellend minpunt op deze voor de rest oerdegelijke release.

Het mono audiospoor kreeg daarentegen een opknapbeurt die wél aan de hooggespannen verwachtingen voldoet. Achtergrondruis is nergens te bekennen en dialogen klinken duidelijk en helder. Een upgrade naar Dolby Digital 5.1 zou leuk zijn geweest, gezien de ruimtelijk interessante setting van het appartementsblok, maar op de huidige geluidskwaliteit valt eerlijk gezegd weinig af te dingen.

EXTRA’S
Het bonusmateriaal op deze disc is misschien niet overweldigend in zijn hoeveelheid, maar compenseert dat met kwaliteit, veel diepgang en een hoge vermakelijkheidsfactor.

De documentaire Rear Window Ethics (55’) laat vakmensen als Peter Bogdanovich en Curtis Hanson aan het woord, die hun bewondering voor de film niet onder stoelen of banken steken. Hitchcocks dochter Pat en nog levende medewerkers aan Rear Window schetsen de omstandigheden waarin de film gedraaid werd en laten niet na memorabele anekdotes op te rakelen. Zowel op technisch, artistiek als menselijk vlak wordt Rear Window grondig onder de loep genomen, o.a. dankzij audiofragmenten uit een interview met de regisseur zelf. De laatste tien minuten worden besteed aan het restauratieproces, met ondermeer vergelijkingen tussen de gekuiste en de ongekuiste print. Al bij al een zeer informatieve extra.

In een korte featurette (13’) komt scenarist John Michael Hayes aan het woord. De werkwijze van Hitchock betreffende het script wordt verduidelijkt en de ogenschijnlijk weinig vruchtbare eerste ontmoeting tussen Hayes en de regisseur sappig naverteld. De scenarist heeft ook veel lof voor actrice Grace Kelly.

Een fotogallerij bevat een twintigtal publicitaire zwart-wit plaatjes en ongeveer evenveel posterconcepten. Een fijne additie, maar niets wereldschokkends.

Tenslotte staan er twee trailers op de disc. Eentje voor de re-release van vijf Hitchcockfilms (waaronder Rear Window) in 1984 en een andere voor de re-release uit de jaren zestig. Geen van beide versies zou er nu nog in slagen volk naar de cinema te lokken, vrees ik.

CONCLUSIE
Rear Window is een hoogtepunt uit de carrière van Alfred Hitchcock, een visueel pareltje dat iedereen minstens één maal gezien moet hebben. Beeld en geluid zijn niet perfect, maar mogen best gezien en gehoord worden. Het extra materiaal biedt veel inzicht en bespeelt flink wat domeinen. Maar er is zeker nog ruimte voor een betere Special Edition in de toekomst. Toch kan ik deze dvd ten zeerste aanbevelen.