FILM
Nadat een plaatselijke cowboy in een oneerlijk pokerspel zijn ranch is kwijtgespeeld, confronteert de sheriff van Bottleneck de valsspeler met zijn daden. De man met de tinnen ster zal het treffen niet overleven. De stad heeft bijgevolg een nieuwe (liefst ruggengraatloze) ordehandhaver nodig en de corrupte burgemeester promoveert dan ook dronkaard Wash (Charles Winninger) tot het ambt. Tot ieders verbazing zegt de nieuwbakken sheriff de drank echter spontaan vaarwel en contacteert hij een deputy: niemand minder dan Tom Destry (James Stewart), zoon van een legendarische cowboy uit Tombstone. Destry heeft op het eerste gezicht meer weg van Ghandi dan van een sheriff: hij heeft een afkeer van wapens en predikt ordehandhaving zonder geweld. Logischerwijs wanen de meest drieste inwoners van Bottleneck zich in het paradijs. Maar het lachen zal hen snel vergaan, want als enige durft Destry het dossier van de mysterieuze ‘verdwijning’ van de vorige sheriff te openen. Met de hulp van Wash en een ruwe-saloonzangeres-met-blanke-pit Frenchy (Marlene Dietrich) probeert hij de corrupte invloeden in het stadje de kop in te drukken.

Bovenstaande synopsis zou niet misstaan in een lijstje cliché-verhalen van dat meest Amerikaanse van alle filmgenres: de western. Toch onderscheidt Destry Rides Again zich als dertiende in een dozijn door resoluut de kaart van de humor en, gedeeltelijk, de parodie te trekken. Regisseur George Marshall doorspekt de film met genoeg komische passages om de trivialiteit van de generische plot te doen vergeten. Of toch bijna. De keuze voor humor is hoe dan ook van cruciaal belang geweest voor de bijna-klassieke status die Destry Rides Again door de jaren heeft verworven. In het gezegende filmjaar 1939 werden de cinemazalen immers gebombardeerd met westerns, zodat een luchtigere kijk op de wereld van de cowboy als een verademing moet zijn gekomen voor het toenmalige publiek. Of de film ook de tand des tijds genoeg heeft doorstaan om die semi-klassieke status te vrijwaren, is echter een ander paar mouwen.

Laat ik beginnen met het positieve. Deze western bevat een flink aantal memorabele personages. Marlene Dietrich bijvoorbeeld gooit haar eigen publieke imago voor de leeuwen door de rol van Frenchy ijdel, grotesk en koppig neer te zetten. Ze wordt hierbij geholpen door een drietal ironische songs, die in hun teksten zowel venijn als zelfspot spuien. Ook James Stewart overtuigt, hoewel hij niet meer doet dan zijn gewoonlijke routine van ‘de gewone man’ naar het Wilde Westen te transporteren. Het meeste gelach (en uiteindelijk ook empathie) voelen we echter met gezellige dikzak Willinger en half-Russische naïeveling Mischa Auer. Alletwee overstijgen ze de stereotiepe clichés waarmee het script hen ogenschijnlijk opzadelde. Op technisch en regie-gebied kan ik ook weinig slechts zeggen over Destry Rides Again, ofschoon (of juist omdàt) geen beide opvalt door extravagantie.

Toch is het eventjes in de haren krabben als je weet dat de film werd opgenomen in het National Film Registry, een soort archief van belangrijke, invloedrijke Amerikaanse films. Ondanks de goede acteerprestaties zit er immers weinig diepgang in de personages. Ze zijn ofwel goed, ofwel slecht. Zelfs bij ambigue figuren als Frenchy weet je op voorhand dat zij naar de goede zijde zal overlopen. Zoals ik al eerder aanhaalde is ook het verhaal zelf wat magertjes. Een stevigere dosis parodie had dat wankel fundament alsnog kunnen aansterken, maar de film schippert teveel tussen conformisme en revolutie. Daardoor komen passages als de dood van een belangrijk personage en een running gag over een vermiste pantalon over als respectievelijk te realistisch en te absurd. Je krijgt voortdurend het gevoel dat Destry Rides Again in de eerste plaats zijn sterren moest verkopen en pas in latere instantie een coherent en geloofwaardig verhaal. De al te stroperige en gehaaste slotsequentie ondersteunt die stelling treffend. Tenslotte kan ik ook niet om het feit heen dat er een aantal halvelings racistische karakters in de film opduiken, zoals de meid van Marlene Dietrich en een grappig bedoelde cameo van een trio Chinezen.

Ondanks al deze verwijten, blijft Destry Rides Again alsnog overeind als film. De chemie tussen de charismatische acteurs trekt eigenhandig de hele productie uit het moeras waarin het evengoed had kunnen wegzinken. De film is dan ook een goed voorbeeld van waar Hollywood toe in staat was tijdens haar Gouden Periode: superieur entertainment, zelfs in producties die te kampen hebben met script- en andere problemen. Vermengd met een nostalgische heroïek die doorheen Destry glijdt als een snuggere slang, levert de film dus alsnog een vermakelijke 90 minuten op, best te bekijken op een winterse zaterdagnamiddag, met het verstand op nul en de mondhoeken lichtjes opwaarts gekruld.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit volgt hetzelfde patroon als de film: een beetje te veel schizofrenie voor haar eigen goed. Enerzijds valt op hoe de zwart-wit fotografie behoorlijk scherp en contrastrijk op de dvd werd vastgelegd. Anderzijds zijn er toch nog een flink deel vuiltjes te bespeuren op de print, hoewel je voor een film uit 1939 nog van een relatief propere pellicule kan spreken. Halverwege Destry Rides Again zit bovendien een tiental minuten waarin de visuele kwaliteit merkbaar slechter is dan de rest van de film. Filmgrain is uiteraard aanwezig, maar vrij minimaal als je de leeftijd van de productie in rekening brengt. Niet slecht dus op beeldvlak, maar bezwaarlijk referentiekwaliteit. Een soortgelijke opmerking kan ik geven over het auditieve aspect. De monotrack heeft last van een continue achtergrondruis, die vooral naar het einde toe merkbaar wordt. De dialogen klinken helder en zijn perfect verstaanbaar, maar de muziek zweeft soms etherisch in een vacuüm. In afwachting van een restauratie zijn beeld en geluid echter adequaat genoeg om de kijker zorgeloos te laten opgaan in de film. Maar het kan veel beter.

EXTRA’S
Niets! Zelfs geen trailer. Ik kan begrijpen dat het moeilijk is om voor een 65 jaar oude film veel bonusmateriaal te verzamelen, maar minstens een korte promospoel of een collectie posters en stills moeten toch nog ergens in de kluizen van Universal liggen te beschimmelen? Maar zoals steeds zal de commerciële kant de doorslag hebben gegeven. Waarom extra’s zetten op een disc die verre van een verkoopcijferskanon zal worden? Ook al maakt de productie in kwestie deel uit van het selecte groepje films dat in het National Film Registry zijn opgenomen…

CONCLUSIE
Destry Rides Again is een western als geen ander, maar toch een film die mij niet 100 procent kon bekoren. Als je de dvd wil kopen, doe het dan voor de uitstekende acteerprestaties en de bij momenten gevatte humor. Minpunten zijn dan weer de middelmatige beeld- en geluidskwaliteit en het compleet ontbreken van bonusmateriaal. Kortom: aan te raden voor fans van klassieke, humoreske westerns en Marlene Dietrich, hoogstens eens huren voor al de rest.