FILM
Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring is een film van uitersten. Enerzijds een moedige, originele en visuele productie. Anderzijds een toonbeeld van ingetogenheid, conventie en soberheid. Des te verwonderlijker is het bovendien dat de regisseur van dienst Ki-Duk Kim heet, de man die zich eerder vooral in psychologische horrorfilms als The Isle een naam verwierf. Hier tracht hij, succesvol, zijn talent zachtzinniger te gebruiken, in een meditatie over Boeddhisme en het Lot, opgebouwd in vijf seizoensgebonden delen. Hijzelf noemt het een terugkeer naar zijn Aziatische roots, voortgebracht door de talloze overzeese trips om zijn gewelddadige films op festivals te promoten. De onontkoombaarheid van geweld, een alom aanwezig thema in het oeuvre van de cineast, is weliswaar ook in Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring aanwezig, maar op een veel organischere, minder exploiterende wijze.

Spring: Een Koreaanse monnik heeft de hoede over een jongetje van een jaar of zes en tracht hem, in de afgelegenheid van een door bossen omringd meer, de wijsheid van de Boeddha bij te brengen. De leerling heeft echter nog niet de leeftijd om op te gaan in meditatie, en respect voor de natuur is hem nog een vreemd begrip. Pas als de mentor hem straft nadat speels sadistisch gedrag van de jongen enkele dieren het leven kostte, erkent de leerling de eerste wijsheden van het Boeddhisme.

Hoewel dit segment vrij moralistisch is en vooral als inleiding tot de echte plot functioneert, geeft het sfeervol de toon van de film aan: kalm voortkabbelend en met conflicten die nooit direct bij naam genoemd worden. De vondst van een tempel, drijvend op het water, doet meteen terugdenken aan de vishuisjes uit The Isle, maar hier heeft het gebouw een beter gedefinieerde functie en een indrukwekkendere présence. De beelden van de tempel, terwijl het landschap traag voorbij drijft, getuigen van een zen-gevoel dat blijkbaar enkel Aziatische films kunnen evoqueren.

Summer: We zijn inmiddels tien jaar verder. Een moeder brengt haar 16-jarige dochter naar de tempel, in de hoop dat de monnik haar niet nader genoemde ziekte kan genezen. De leerling, die isolement gewoon is, bloeit emotioneel helemaal open met de komst van het meisje. Buiten medeweten van zijn mentor begint hij een seksuele relatie met haar. En als zij genezen is, en de tempel verlaat, wordt hij verteerd door liefdesverdriet. De leerling besluit zijn studie op te geven en haar achterna te reizen, ondanks waarschuwingen van de mentor dat begeerte naar moordzucht leidt.

Summer was mijn favoriete segment uit de film, niet in het minst omdat de regisseur humor als een ijsbrekend wapen hanteert. De leerling wordt zo niet als een monnik geportretteerd, maar als een doodgewone tiener, die in de knoop ligt met zijn hormonen. Bijkomende troef is bovendien de uitstekende vertolking van beide jonge acteurs. Zij sleuren je vol overgave mee in hun ontluikende liefdesgeschiedenis en dat levert prachtige, ingehouden cinema op.

Fall: Nog eens vijftien jaar later komt de profetie van de monnik uit. Moordzucht heeft zich inderdaad van de leerling meester gemaakt. Hij doodde zijn geliefde en zoekt nu toevlucht in de tempel, met het bebloede moordmes nog op zak. De mentor straft zijn leerling met diverse martelingen en probeert zijn woede in andere activiteiten te kanaliseren. De politie komt de dertiger op het spoor en rekent hem in, maar niet vooraleer de leerling innerlijke rust heeft gevonden.

Voor fans van Ki-Duk Kims eerdere films is Fall wellicht het interessantste deel. De thema’s van onderhuidse woede, sadisme en zelfverminking zijn immers prominent aanwezig. Toch clasht dit niet met de subtiele toon die de rest van de film kenmerkt. Op geen enkel moment voelt de toch vrij bruuske plotwending onlogisch aan. De minimalistische, zachtzinnige muziek, die de film van een coherente rode draad voorziet, is hier wellicht een oorzaak van, maar ook Ki-Duk Kims zelfverzekerde regie en montage, die nooit van het vooraf uitgedachte motief afwijken.

Winter: De leerling heeft reeds middelbare leeftijd bereikt als hij over het bevroren meer terugkeert naar de tempel. Tijd en (waarschijnlijk) een verblijf in de cel hebben hem niet alleen ouder, maar ook wijzer gemaakt. Zijn mentor is inmiddels dood en dus leidt hij nu een kluizenaarsbestaan, volgens de wil van Boeddha. Een jonge, gesluierde vrouw vertrouwt hem haar baby toe, maar zakt door het ijs bij een poging ongemerkt de tempel achter zich te laten. Haar dood maant de leerling aan een boetetocht te ondernemen.

De vakkundig opgebouwde sfeer wordt, alvast filmisch, mooi doorgetrokken in dit winterse segment. De wandelingen over het gladde meer en het uitsnijden van een Boeddha uit ijs zijn beelden die je niet snel vergeet. Toch verglijdt dit deel te veel naar moralisme, nergens meer dan in de veel te lang aangehouden, en muzikaal te dik in de verf gezette, boetetocht van de leerling. De intrigerende basis die aan het begin van dit deel was opgezet, verdwijnt bijgevolg al snel als sneeuw voor de zon.

… And Spring: De leerling is mentor geworden van de jongen die de door het ijs gezakte vrouw achterliet. Het kind heeft de leeftijd die hij had in Spring, en lijkt stevig op weg dezelfde fouten te maken als hij destijds. Meer een coda dan een afzonderlijk segment is dit deel eigenlijk. Een epiloog die de cirkel perfect rond maakt. Dat levert een logische ontknoping op, maar helaas ook een voorspelbare, die deels de originaliteit van de film fnuikt.

Alle seizoenen overlopend, kan je niet anders dan concluderen dat Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring een straffe film is. Hij overtuigt grandioos op visueel gebied en maakt daardoor dialogen zo goed als overbodig. Ook qua verhaal weet de cineast genoeg onverwachte wendingen en humoristische passages uit zijn hoed te toveren om een breed publiek te boeien. Maar het voorspelbare moralisme van de laatste twee segmenten weerhoudt de film ervan om écht tot klassieker uit te groeien. Als bewijs dat de Koreaanse, en bij uitbreiding de Aziatische, film intrigerender dan ooit is, kan dit werkstuk echter zeker tellen.

BEELD EN GELUID
De film moet het voor een groot deel hebben van zijn prachtig gefilmde beelden en dus is een goede transfer geen overbodige luxe. Gelukkig slaat A-Film de bal niet mis. Het kleurenpalet geeft bijvoorbeeld prima de wisseling van de seizoenen weer, terwijl de schaarse, mistige nachtscènes profiteren van diepe zwarten en scherpe randen. Aangezien er enkele scènes zijn die een fractie te dof overkomen naar mijn goesting, kan je niet spreken van referentiekwaliteit, maar het blijft een uitstekende transfer. Het geluid staat in twee vormen op de dvd: als een tweekanalige stereo-mix en in een volle 5.1-surround. Beide tracks zijn helder, duidelijk en ruisvrij, kortom van prima makelij. Toch is er wat teleurstelling voor het weinig optimale gebruik van de achterste kanalen. De natuurgeluiden zijn immers dikwijls te zacht om je echt een audiodimensioneel beeld van het decor te vormen.

EXTRA’S
Er staan een aantal extra’s op de disc, maar erg veel om over naar huis te schrijven is er niet aanwezig. Een Making of (17’) toont ons beelden van de draaiperiode, maar vergeet duiding te geven, waardoor men eigenlijk naar veredelde home-movies kijkt. Een registratie van een Persconferentie (9’) leert al niet veel meer over de productie. Enkel dat de regisseur het idee kreeg tijdens een bezoek aan het Sundance Festival. De obligatoire Trailer blinkt uit in middelmatigheid, terwijl drie Cross-Promotionele Trailers de bonussectie afronden.

CONCLUSIE
Ik ben doorgaans geen liefhebber van traag uitgesponnen films, maar Spring, Summer, Fall, Winter… and Spring kon mij toch aangenaam bekoren. De film geeft niet alleen een mooie, visuele definitie van Boeddhisme, maar weet de kijker ook op geregelde tijdstippen te verrassen en te intrigeren. Op beeld en geluid valt bovendien weinig aan te merken, hoewel het bonusmateriaal behoorlijk minimalistisch blijft. Iedereen die echter openstaat voor een originele, unieke film zal probleemloos meegesleurd worden in de reis door vijf seizoenen.