Deze dvd is onderdeel van de zes discs tellende Warner Bros. Gangsters Collection. De overige vijf films in de collectie zijn: Little Caesar, The Public Enemy, The Roaring Twenties, The Petrified Forest en White Heat.

FILM
Midden de jaren dertig maakte de gigantisch populaire gangsterfilm een eerste serieuze crisis door. Conservatief Amerika was er immers als de dood voor dat films die misdaad verheerlijkten de jeugd van het land zouden corrumperen en drong Hollywood bijgevolg de zogenaamde Hayes Code op. Deze restrictieve wet klasseerde films op basis van hun morele inhoud, wat vooral gangsterfilms in een creatieve impasse bracht. Maar een kat in het nauw maakt rare sprongen en vanaf 1938 herrees het genre triomfantelijk uit haar as, dankzij enkele inventieve ingrepen. De misdadiger en zijn acties werden weliswaar nog steeds verheerlijkt, maar de protagonist toonde in de laatste act steevast berouw voor zijn daden. De moraal van de nieuwe serie gangsterfilms: misdaad loont niet. De conservatieve krachten trapten met de ogen toe in de subversieve val en het misdaadgenre gedijde prompt weer als tevoren. De beste exponent van deze gangsterfilm nieuwe stijl is ongetwijfeld Angels With Dirty Faces, dat in de renaissance van het genre een voortrekkersrol had.

We ontmoeten Rocky Sullivan en Jerry Connolly voor het eerst als ze nog tieners zijn, op de vlucht voor de politie na een mislukte diefstal. Jerry weet aan de arm der wet te ontkomen, maar Rocky wordt geklist en begint aan een lange, misdadige weg in correctie-instellingen en gevangenissen. Vele jaren later komt Rocky vrij en zoekt hij zijn oude buurt terug op, inclusief kameraad Jerry, die zich inmiddels volledig aan het geloof heeft gewijd. Rocky’s thuiskomst gaat met heel wat heisa gepaard en de lokale jonge schoffies beschouwen hem als een held en voorbeeld. Maar ook de vijanden van de gangster, die hem een grote som geld schuldig zijn, huizen nog in de omgeving en zijn hem liever kwijt dan rijk. Terwijl Rocky opnieuw een prominente plaats in het misdaadmilieu tracht op te eisen, poogt priester Jerry de invloed van zijn oude vriend op de jeugdbende te temperen. De verscheidenheid in zienswijze van de twee lijkt gedoemd om in tragedie te eindigen.

Angels With Dirty Faces kan probleemloos bijgeplaatst worden in de eregalerij van indrukwekkende gangsterfilms. Zelfs 67 jaar na de première weet de film nog steeds te boeien, te choqueren en te emotioneren. In de eerste plaats dient hiervoor het solide scenario geprezen te worden, dat de aandacht geen moment laat verslappen en ampele ruimte laat voor zowel karaktermomenten als actiescènes. De wereld waarin Rocky en Jerry leven, wordt met veel oog voor detail gepresenteerd en de personages zijn niet in simpele zwart-wit bewoordingen te categoriseren, maar krijgen een driedimensionale uitdieping. Wondermooi is bijvoorbeeld een lange scène, na een half uur, waarin Rocky de schoffies fair play bijleert op een basketbalplein. Dit is een levendige sequentie, die schijnbaar moeiteloos karakter, emotie en plot tot een naadloos geheel combineert en symbool staat voor het professionalisme van het script doorheen de volle 93 minuten.

Een tweede belangrijke bijdrage wordt geleverd door de cineast, Michael Curtiz. Hoewel je de regisseur van o.a. Casablanca en The Adventures of Robin Hood bezwaarlijk een auteur kan noemen, valt niet te ontkennen dat zijn doorgedreven vakmanschap een pluspunt was voor iedere film waar hij de leiding over had. In Angels With Dirty Faces valt zijn intelligente gebruik van het filmframe wellicht nog het meest van al op. Hij schrikt niet terug voor een bewegende camera, gaande van een majestueus kraanshot dat indrukwekkend de film opent, tot de volgehouden fixatie op een ter dood veroordeelde in de laatste spoel. Curtiz sleurt je mee in het verhaal zonder overdreven de aandacht te vestigen op zijn stijlvolle cameravoering en beantwoordt daardoor aan de criteria van een uitmuntend regisseur. De contrastrijke fotografie met extensief gebruik van schaduwen, een constante in het werk van de cineast, versterkt bovendien de dramatische tegenstellingen van de plot. Aandacht voor detail is ook aanwezig in het uitgekiende setdesign, waarin vooral de recreatie van Rocky’s buurt een stevige pluim verdient. Max Steiners dreigende muzikale score balanceert continu op het randje van melodrama, maar wekt juist daardoor een grote emotionele reactie los bij de kijker.

De positieve kritieken zijn feilloos door te trekken naar de cast van Angels With Dirty Faces. James Cagney hield terecht een oscarnominatie over aan zijn doorleefde vertolking van Rocky. De legendarische acteur stort zich met hart en ziel in zijn rol en countert geslaagd de clichés van de stereotiepe gangster die hij zeven jaar eerder in The Public Enemy zelf hielp creëren. Hij portretteert Rocky Sullivan namelijk als een tough guy, die maar al te graag de mythe rond zichzelf in stand houdt, en nooit zijn ware gelaat toont. Als het masker alsnog valt, seconden voor hij op de elektrische stoel geroosterd zal worden, laat Cagney bewust in het ongewisse of Rocky tot op het laatste moment een rolletje speelt of toch, voor het eerst, in zijn ziel laat kijken. Deze scène, de beste uit de film en een van de alleremotioneelste uit de jaren dertig, jaagt je als kijker de rillingen op het lijf. Dat dit gebeurt met louter schaduwspel en de stem van Cagney is testament van de grootsheid van diens prestatie hier. Pat O’Brien, ook in het echte leven een boezemvriend van Cagney, weet eveneens zijn Jerry Connolly met realistische borstelstreken gestalte te geven. Hij zet geen klassieke priester neer, maar een geestelijke die zijn criminele verleden nooit verloochent en consequent het goede in de mens zoekt. Zijn aandeel in de dood van Rocky wordt simpel, efficiënt en hartverscheurend naar een schromelijk onderschatte acteerprestatie vertaald. De overige nevenpersonages krijgen te weinig screentime om een stempel op het verhaal te drukken, maar Ann Sheridan, als Rocky’s liefje, brengt charmant comic relief aan, terwijl Humphrey Bogart, als antagonist van Cagney’s personage, ongewoon veel afwijkt van zijn standaardroutine, met positief gevolg. De Dead End Kids tenslotte, een groepje tieners dat door Warner Brothers tot sterren wou kneden, kwijten zich adequaat van hun taak, zij het met een vleugje overacting.

Ondanks de allesbehalve subtiele morele ondertoon, schetst Angels With Dirty Faces een beklijvend portret van de mislukte rehabilitatie van een gangster. Op ieder vlak, technisch én artistiek, gooit de film hoge ogen en de thematiek van het verhaal blijft, bijna 70 jaar na dato, nog steeds relevant. Zelfs het montageritme was zijn tijd ver vooruit en weet perfect de valstrik van oubollige traagheid te ontwijken. Iedere medewerker aan de film mag bijgevolg met recht en reden Angels With Dirty Faces een prominente plaats op zijn cv geven. Bovenal is de film echter een triomf op de absurde censuur van eind jaren dertig. Het ultieme bewijs dat artistieke limitaties de perfecte katalysator kunnen zijn voor inventieve visuals, intelligent audiogebruik en briljante vertolkingen. Angels With Dirty Faces is een klassieker in het genre en alle lof waard die doorheen de voorbije decennia zijn richting toe is gezwaaid.

BEELD EN GELUID
Eens te meer levert Warner een meer dan behoorlijke transfer af voor een oudere titel. Het originele bronmateriaal is schijnbaar verloren gegaan, te oordelen naar de brandmerken die de overgang tussen de spoelen punctueren, maar de staat van het beeld is desondanks zeer degelijk. Contrastwaarden halen probleemloos de hoge standaard van andere gangsterfilm uit deze collectie en ook zwartniveau en scherpte kunnen op goedkeurend gebrom rekenen. Filmgrain blijft evenwel niet afwezig en ook beeldschokken gebeuren sporadisch. De kwaliteit van de afzonderlijke scènes fluctueert, maar naar het einde toe is het niveau uniform en excellent. Geluidsgewijs continueert Angels With Dirty Faces de trend van betere audio naarmate de productie recenter is. Voor het eerst straalt de audiotrack een zekere dynamiek uit en wordt ruis stevig naar de achtergrond gedrongen.

EXTRA’S
Warner Night at The Movies opent naar goede gewoonte de bonussectie van deze disc. Net zoals bij The Public Enemy ontbreekt echter een trailer voor een andere Cagneyfilm, hoewel die is aangekondigd in de Introductie door Leonard Maltin (4 min). Het Newreel (2 min) bundelt twee significante interbellummomenten uit 1938: de cynische ondertekening van het Verdrag van Munchen en een enthousiaste speech van Franklin Roosevelt, waarin de president waarschuwt voor een nakende oorlog. Volgende etappe van dit onderdeel is de korte film Out Where The Stars Begin (19 min), een amusante, maar iets te langdradige musical, die zich afspeelt tegen de achtergrond van de Warner Bros. Studios en zowel films als sterren van de major promoot. Voor het eerst komt de cartoon uit de Looney Tunes stal: Porky & Daffy (7 min) brengt twee van de populairste tekenfilmfiguren samen als een compleet van de pot gerukte bokser en zijn manager. Een stevige dosis chaos en gekte dus, alvorens de hoofdfilm van start gaat.

De retrospectieve documentaire kreeg de toepasselijke naam Angels With Dirty Faces: Whaddya Hear, Whaddya Say? mee en biedt 22 minuten lang een fascinerend inzicht in een van de invloedrijkste gangsterfilms uit de geschiedenis. De artistieke belemmeringen van de Hayes Code, het onderschatte vakmanschap van regisseur Curtiz en de vriendschap tussen Cagney en O’Brien komen allen aan bod in de vertellingen van diverse filmprofessoren. Een van hen, Dana Polan, spreekt ook een Audiocommentaar in, dat erg enthousiast en inzichtvol de film bespreekt. Misschien wel de beste audiotrack van de hele Gangsters Collection. De dvd rondt de bonussectie af met een Trailer voor Angels With Dirty Faces, die iets te veel plotelementen prijsgeeft, maar uitzonderlijk goed gemonteerd is.

CONCLUSIE
Aleen al omwille van de hartverscheurende laatste tien minuten verdient Angels With Dirty Faces een plaats in het pantheon van de uitstekende gangsterfilm. Het scenario is waterdicht, de vertolkingen superieur en de regie ver vooruit op zijn tijd. Beeld en geluid zijn, ouderdom in acht genomen, van een hoog niveau en ook op de diverse extra’s valt niets aan te merken. Opnieuw een winner van Warner Home Entertainment dus.