Deze dvd is onderdeel van de vier dvd’s tellende Looney Tunes Collectie - Volume 2. In de overige drie delen schitteren de volgende cartoonsterren: Bugs Bunny, Tweety & Sylvester en The Looney Tunes All Stars.

BESPREKING
Hoewel alle Looney Tunes en Merrie Melodies een universele kwaliteit hebben, die hen bekijkbaar maken van Tokio tot Trinidad, is er maar één reeks cartoons binnen deze series die wars van iedere cultuur of maatschappij de lachspieren wereldwijd kan doen trillen. Ik heb het uiteraard over de Roadrunner-filmpjes. De eeuwige strijd tussen de vliegensvlugge Roadrunner en zijn hongerige rivaal Wile E. Coyote blinkt uit in simpliciteit en heeft daarom behoefte aan dialoog noch plot. Enkel de visuele gag is van belang. In veel opzichten zijn deze tekenfilmpjes het ei van Columbus, verenigen zij de essentie van een goede korte animatiefilm in zich. Wellicht daarom ook hebben de elf Roadrunner-cartoons op deze dvd nog niks aan kracht ingeboet en zullen ze nog eonen lang jong en oud kunnen plezieren.

Legendarisch animator Chuck Jones, die iedere Roadrunner ooit gemaakt regisseerde, krijgt terecht veel lof voor de creatie van dit unieke personage. De renkoekoek, zoals zijn Nederlandse naam luidt, is in realiteit maar een saai beest, maar in de handen van Jones werd het dier een kleurrijk, dynamisch personage, dat qua karakter veel gelijkenissen vertoont met een andere ster aan het Looney Tunes firmament: Bugs Bunny. Beiden zijn namelijk van nature zachtaardig, maar bijten spitsvondig van zich af als ze bedreigd worden. In het geval van Roadrunner komt die dreiging steevast uit dezelfde hoek: Wile E. Coyote, de hongerigste coyote van het Westelijk halfrond. Als kijker kan je niet anders dan meeleven met deze eersteklas loser. Chuck Jones’ visualisatie van hem helpt je alvast goed op weg. Die uitgemergelde buik. Die vuile, geschaafde huid die veel te los rond zijn beenderen hangt. Die hartverscheurende blik van honger en wanhoop telkens Roadrunner hem weer te slim af is. Wile E. Coyote is niet enkel een van de meest tragische, memorabele figuren uit cartoonland, ik durf zelfs beweren dat zijn plaats tussen de grootste filmische creaties tout court, live-action incluis, verzekerd is. De chemie tussen de protagonisten spat bovendien van het scherm en maakt hen tot een iconisch filmduo, in de traditie van de klassieke helden van de komische stille film, Stan Laurel en Oliver Hardy.



De keuze voor slapstick, zonder gebruik te maken van dialoog, is geïnspireerd te noemen, maar maakt het de scenaristen niet eenvoudig. Gelukkig liep op de Warner Bros. Animation Studios halverwege vorige eeuw een genie rond met de naam Michael Maltese. Deze man heeft doorheen de jaren helaas niet het respect gekregen dat hij verdient, hoewel hij instond voor de verhalen van het kruim van de Looney Tunes en Merrie Melodies reeksen. Maltese was de meester van de komische plot en nergens kwam zijn talent meer tot uiting dan in de Roadrunner-cartoons. Iedere episode moet hij een tien- à vijftiental listen uit zijn mouw schudden waarmee de coyote de Roadrunner tracht te vangen. Herhaling is onvermijdelijk, maar Maltese geraakt er probleemloos mee weg. Zijn vondsten zijn zo visueel, zo verrassend, zo ingenieus, dat zelfs variaties op eenzelfde grap als nieuw en verfrissend overkomen. De elf Roadrunner-cartoons op deze dvd bevatten circa 150 coyotelisten en zelden ervaar je een déjà-vu. Je betrapt jezelf er zelfs op dat je nog luider lacht met een grap die in een andere episode al voorkwam en waarvan enkel de inkleding of het tempo verschilt.

Waarmee ik wellicht meteen de belangrijkste factor in het succes van Roadrunner heb vermeld: het tempo. Iedere episode duurt ongeveer zeven minuten, wat zou neerkomen op één list per halve minuut. Maar Maltese en Jones variëren. Nu eens duurt het een minuut eer Wile E. Coyote mislukt in zijn jacht op de Roadrunner. Dan weer neemt een visuele grap nauwelijks vijf seconden in beslag. Dit brengt een hoge graad van onverwachtheid met zich mee, waardoor de filmpjes nooit in geijkte, stereotiepe patronen vervallen. Ook de komische timing van de gags zelf is onberispelijk. Het slagen van een goede visuele grap staat of valt met het aanhouden van een paar framepjes hier, het wegknippen van enkele animatiecellen daar, en Chuck Jones slaat werkelijk nooit of nergens de bal mis. Hij manipuleert de kijker met de glimlach, wetend dat het publiek met volle teugen zal genieten van de intrigerende set-ups en de hilarische pay-offs.

Waar de andere cartoonfiguren uit de Warner Bros. Studios grote transformaties hebben ondergaan in de loop van hun bestaan, kan je de Roadrunners perfect uit sequentie bekijken: iedere episode is identiek in toon en stijl, ook al vertonen met name de decors in latere jaren tekenen van verregaande simplificatie. En er zijn elementen die in elke aflevering weerkeren. Zoals de Latijnse namen waarmee de protagonisten worden voorgesteld en die humoristisch de kern van de karakters in twee of drie pseudo-wetenschappelijke namen schetsen. Of het overdreven vertrouwen dat Wile E. Coyote steeds weer stelt in de bizarre producten van de mysterieuze ACME-corporation. En natuurlijk het op ongelukkige momenten opduiken van levensgevaarlijke treinen of vrachtwagens. Het onverwachte van het grappenritme, gekoppeld aan de terugkerende elementen maken de cartoons iets om naar uit te zien en om steeds opnieuw te bekijken en te herbekijken.



Als laatste dien ik ook de loftrompet te blazen voor het uitgekiende gebruik van muziek en geluidseffecten in de Roadrunner-filmpjes. Carl Stalling, het muzikale brein achter de Looney Tunes, houdt de aandacht altijd vast met zijn eenvoudige bindmelodieën en bouwt perfect op naar de climax van de gags. En de wonderlijke geluiden van vallende rotsblokken, ontploffende dynamietstaven en neerstortende coyotes hebben we te danken aan Trey Brown. Hun bijdrage heft de schitterende dynamiek van de visuele gags naar een hoger plateau. Ik zou nog honderd motivaties kunnen geven om de Roadrunner-cartoons aan te prijzen, maar eigenlijk, wat is daarvan het nut? Humor kan je niet uitleggen. Humor moet je beleven. Steek dus die disc in je dvd-player, zet de kinderen op je schoot en lag tranen met tuiten bij het zien van zoveel komische meesterwerkjes.

Oftewel, terugdenkend aan Wordt Vervolgd..., dat icoon van jaren tachtig-sentiment op de Nederlandse buis: uw reviewer vandaag was Dieter, 26 jaar, en hij deed Roadrunner na. Miepmiep. Zoef...

CARTOONS
Deze dvd bevat in totaal vijftien cartoons, allen in een regie van Chuck Jones. Aangezien de elf Roadrunners nauwelijks een plot hebben en kwalitatief van een vergelijkbaar hoog niveau zijn, vermeld ik enkel hun naam en jaartal, en verwijs ik voor het overige naar bovenstaande alinea’s. De vier laatste cartoons, die andere protagonisten in de hoofdrol hebben, bespreek ik wel in het kort.

Beep, Beep (1952)

Going! Going! Gosh! (1952)

Zipping Along (1953)

Stop! Look! And Hasten! (1954)

Ready, Set, Zoom! (1955)

Guided Muscle (1955)

Gee Wiz-z-z-z-z-z-z (1956)



There They Go-Go-Go (1956)

Scrambled Aches (1957)

Zoom and Bored (1957)

Whoa, Be-Gone! (1958)

Cheese Chasers (1951)
Muizen Hubie en Bertie hebben zoveel kaas gegeten dat ze geen pap meer kunnen zeggen. M.a.w.: hun levensambitie is vervuld. En dus besluiten ze zelfmoord te plegen in de mond van Claude the Cat. Maar die wil helemaal geen muizen verorberen! Deze leuke cartoon subverteert clever eeuwenoude clichés van muizen, katten en honden. Dat levert zeven grappige minuten op, waarin je je nooit verveelt, maar waarin het tempo voelbaar lager ligt dan in de voorafgaande Roadrunner-filmpjes.

Dover Boys at Pimento University (1942)
Drie universiteitsstudenten (broers bovendien) dingen naar de hand van een bevallige jongedame. Maar een listige rivaal ligt op de loer. Wie zal de jongedame tot haar vriendje maken? Antropomorfe dieren domineren de Looney Tunes en dus is deze aflevering een vreemde eend in de bijt, met zijn menselijke protagonisten. Bovendien schiet de humor meer mis dan raak, ligt het ritme afschuwelijk laag en is de komische timing van Chuck Jones blijkbaar op verlof. Enkel het enigszins intrigerende design verdient een beetje lof.

Mouse Wreckers (1948)
Muizen Hubie en Bertie laten hun oog vallen op een nieuw huis. Enig probleem: ze zijn Claude the Cat, die er woont, liever kwijt dan rijk. En dus verzinnen ze enkele sadistische listen om hem de woning uit te jagen. Mouse Wreckers was een erg aangename verrassing: een cartoon vol inventiviteit, grappige situaties en charismatische karakters. Hubie, Bertie en Claude the Cat zijn zeker niet de bekendste Looney Tunes sterren, maar op basis van hun twee verschijningen op deze disc, verdienen ze dringend een kritische herwaardering.

A Bear for Punishment (1951)
Het is vaderdag ten huize Beer. En dat betekent ontbijt op bed, een taart en een gratis scheerbeurt met een bot mes voor Pa Beer. Maar die wil helemaal geen vaderdag vieren. Deze tekenfilm is een erg zwakke schakel, de andere afleveringen op de disc in beschouwing genomen. Laag tempo, weinig goede gags en een anticlimactisch einde doen je hunkeren naar een blikje in de kluizen van Warner Bros, waar zoveel betere filmpjes te vinden moeten zijn dan deze miskleun.



BEELD EN GELUID
Warner Bros. levert eens te meer een sublieme prestatie af en presenteert de opgefriste cartoons in optimale conditie. Zwartniveaus en contrast vormen nooit een probleem en filmgrain werd tot een minimum beperkt, hoewel sporadisch tekenen van de ouderdom van het bronmateriaal de kop op steken. Essentieel voor deze Technicolor tekenfilms zijn de springlevende kleuren en gelukkig werd op dit vlak uitmuntend werk afgeleverd. Dit is een toptransfer waarbij iedere afzonderlijke cartoon eenzelfde hoge standaard haalt. Ook het geluid is in prima staat. Het geluid blijft weliswaar beperkt tot een monospoor, maar muziek en sound effects klinken verbazend ruimtelijk en ruis is haast nergens te bekennen. De inclusie van een Nederlands geluidsspoor komt voornamelijk van pas in de laatste vier filmpjes.

EXTRA’S
In de jaren zestig, toen de bioscoopcartoons om budgettaire redenen razendsnel terrein moesten prijsgeven, stapten de meeste bekende tekenfilmhelden over naar de huiselijke beeldbuis. De bonussectie van deze dvd opent dan ook met de pilootaflevering van The Adventures of the Roadrunner (25 min). Een volledige serie kreeg nooit groen licht en dat is jammer, want de makers combineren met speels gemak oudere fragmenten met nieuwe animaties. Laat je trouwens niet afleiden door de titel. De echte sterren van de show zijn een (helaas van een stem voorziene) Wile E. Coyote en twee dagdromende, tv-kijkende kinderen. Crash! Bang! Boom! The Wild Sounds of Trey Brown (11 min) geeft een fascinerende kijk op de geluidseffecten die de Roadrunner-cartoons zo plezant maken en zingt uitvoerig de lof van de oscarwinnende man die er verantwoordelijk voor was.



Vervolgens krijg je de begingeneriek van The Bugs Bunny and Roadrunner Show (2 min) voor de kiezen, die eigenlijk gewoon de generieken van beide bestaande shows combineert met minimale bijkomende informatie. In The Trace Race (2 min) tekent animator Spike Brandt vliegensvlug een uitgewerkte scène met Roadrunner en Wile E. Coyote. Het beste bewaren we voor laatst, met maar liefst Zes Audiocommentaren en evenveel Alternatieve geluidstracks. Net als op De Bugs Bunny Collectie – Volume 2 ontdek je hier een schatkist aan nostalgische achtergrondinformatie enerzijds en sta je met je mond vol tanden over de rijkheid aan geluiden en muziek in de cartoons anderzijds.

CONCLUSIE
Looney Tunes: Roadrunner en Vrienden zal je over de grond doen rollen van het lachen en je mondhoeken permanent in een opwaartse krul buigen. De elf tijdloze Roadrunner-cartoons vormen hart en ziel van de vijftien aanwezige episodes, maar dé grote aangename verrassing is de kwaliteit van de filmpjes met Hubie, Bertie en Claude the Cat in de hoofdrol. Naar goede gewoonte excelleert Warner Bros. bovendien op vlak van beeld, geluid en bonusmateriaal. Een essentiële aankoop, deze disc.