FILM
Dat Israël meer te bieden heeft dan nare berichten over aanslagen van Hamas, represailles van het Israëlische leger en het bouwen van een muur om infiltraties van Palestijnse milities te voorkomen, bewijst regisseur Nir Bergman met zijn intimistische film Broken Wings die een frisse wind laat waaien daar waar wij westerlingen alleen maar grauwe ellende en geweld verwachten. Nir Bergman toont ons een samenleving die er net zo uitziet als de onze en waar gewone burgers in precies dezelfde omstandigheden proberen te overleven. Hij toont ons een soort cinema waarvan we het bestaan nauwelijks vermoeden en schildert met voorzichtige toetsen de overlevingsstrijd van de familie Ulman, geen conservatieve of nationalistische Joden, geen keppels of zwarte overjassen, maar normale, moderne mensen op een keerpunt in hun leven.

Dafna Ulman (Orly Silbersatz Banai) is negen maanden eerder haar man verloren. Ze blijft achter met haar vier kinderen waarvoor ze alleen de kost moet verdienen. Daarvoor draait ze dubbele shiften als verpleegster in het grote ziekenhuis van Haïfa en probeert tegelijk de twee jongens en twee meisjes op het rechte pad te houden. De oudste Maya (Maya Maron) zit sinds de dood van haar vader in de knoop. Ze zingt in een popbandje, heeft een vriend en moet naast haar schoolwerk deeltijds haar moeder vervangen in het huishouden. Ze moet ook haar jonge zusje Bahr (Eliana Magon) naar de kleuterschool brengen en ’s avond weer ophalen. Jongere broer Yair (Nitai Gaviratz) is sinds de dood van zijn vader niet meer op school geweest. Verkleed als grijze muis deelt hij sindsdien flyers uit in de metrostations, tegen de zin van zijn moeder. Ido (Daniel Magon), de jongste zoon, is al negen maanden boos op zichzelf, zijn familie en eigenlijk de hele wereld en heeft maar één doel: het wereldrecord free jump op zijn naam zetten. Na school – en wanneer hij spijbelt – oefent hij zijn vrije sprongen in een leeg zwembad. Hij kan al bijna een hoogte van drie meter zonder problemen nemen. Het gezin Ulman valt beetje bij beetje uit elkaar en Dafna is niet in staat om het tij te keren.

Op de laatste dag van de vakantie heeft Maya een optreden met haar bandje en zal ze haar zelfgecomponeerde liedje voor het eerst presenteren, maar omdat haar moeder geen babysit kan vinden voor kleine zus, moet ze forfait geven en vroegtijdig naar huis gaan. Ze heeft het er lastig mee en koestert wrok jegens Dafna. Yair heeft zijn moeder beloofd om weer naar school te gaan, maar doet dat de dag nadien uiteindelijk niet en Maya vergeet diezelfde avond haar zusje van school te halen. De kleuter wordt opgehaald door Ido, die haar meeneemt naar het lege zwembad waar ze zijn sprong mag filmen. Veel te laat herinnert Maya zich de afspraak en wanneer ze een hele tijd later haar moeder tegenkomt, overstuur en radeloos op zoek naar haar twee kleinste kinderen, komt het tussen beide vrouwen tot een emotionele explosie. Er is een nieuw drama nodig om de Ulmans naar elkaar toe te drijven.

Nir Bergman creëert zijn personages zorgvuldig: Maya op de fiets naar huis, met doorzichtige vleugeltjes op de rug en Yair als grijze muis mét donkere bril, pamfletten uitdelend over zijn stofdeeltjestheorie: twee tieners, allebei met het hoofd in een droomwereld, maar eentje die beschadigd is door het plotse wegvallen van hun vader, waardoor er een leegte is ontstaan, een ongevoelige plek in hun ziel die ze opvullen met sprookjes en dwaallichtjes en die Bergman ons ook toont als glinsterende stippen. "Het kan altijd erger", met die slogan praten ze zichzelf en elkaar moed in, want het leven kan hard zijn voor een tiener, ook in Haïfa. Aan de andere kant Ido, zwijgzaam en nors, nog geen tien en al pijn gedaan, een loner, een Einselganger zonder vrienden, en zijn kleine zus, onwetend en onschuldig, die voor het eerst naar school gaat en zich afvraagt waarom ze nog altijd in bed plast, ondanks al haar inspanningen. Daar midden in: Dafna, een vrouw van net veertig, altijd in de weer, altijd present, maar nooit voldoende om haar twee tieners op te vangen en naar hun problemen te luisteren. Via fijne penseelstreekjes leert de toeschouwer de personages van dit melodrama kennen, vanbuiten en vanbinnen en hij verneemt waarom ze zijn zoals ze zijn en niet anders. Nir Bergman durft diep in hun gevoelens door te dringen, om als het heel beklijvend wordt de spanning met een grapje en wat humor te neutraliseren.

Broken Wings gaat over individuen die door omstandigheden op zichzelf aangewezen zijn, want er is sprake van een noodsituatie waaruit ze na 9 maanden nog niet zijn kunnen ontsnappen. Er is sprake van verdriet, pijn, onmacht en frustratie wegens het verlies, de tijdnood, het wederzijds onbegrip, de kapotte auto, allemaal zeer herkenbare situaties die de toeschouwer soms heel dicht bij de problematiek en het indringende en naturelle acteerspel betrekken. De toon is soms hard, dan weer poëtisch met af en toe een traan en vervolgens een brede glimlach, relativerend en beschouwend, omdat de Ulmans uiteindelijk samen horen, in goede en slechte tijden, maar dat beseffen ze niet altijd.

Nir Bergman toont ons Haïfa zoals we het nog nooit eerder hebben gezien: de kronkelende asfaltwegen tussen de hoge buildings, moderne stadsfragmenten, allemaal in felle mediterrane kleuren en schel licht tegen een moderne geluidsband van Hebreeuwse popmuziek en zacht voortkabbelende geluiden. Heel apart is zijn stijl om het geluid al te introduceren terwijl het beeld nog niet beschikbaar is, een soort van glijdende overgangen tussen de verschillende personages en situaties, fragmenten, vaak niet langer dan een paar seconden om simultaan de benarde situatie van een ander lid van de familie te tonen.

BEELD EN GELUID
Nir Bergman gebruikt veel donkere kleuren en situeert zijn ensceneringen vaak in het donker. Bruin en alle tinten van grijs tot zwart komen het vaakst voort. Ook de kleding is donker. De tinten van Haïfa overdag zijn scherp, met veel door de zon geblakerd wit. De kopie is niet helemaal schoongemaakt, af en toe zit er nog een wit vlekje op, een streepje. Het geluid staat in stereo en via de surround zijn er echt wel mooie effecten te bereiken met de stem van Maya en het geluid van haar bandje. Ook het vooruitgestuurde geluid zorgt voor aparte effecten. Lage tonen, stevig aangezet bij wijlen, komen via het midden, de dialogen zitten meer opzij, tussen links en rechts.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Broken Wings is zoet en bitter tegelijk. Nir Bergman weet precies het evenwicht te houden tussen verdriet en vreugde waardoor deze film nooit over de rand gaat, nooit té tranerig, maar ook nooit té uitbundig wordt. Ensceneringen en acteerspel worden tot een zeer kleine kring van acteurs beperkt, overbodige informatie is er niet, alleen het noodzakelijkste wordt verteld. Broken Wings was Israëls terecht inzending voor de Oscar voor de Beste Buitenlandse Film in 2003: een emotionele film met sterke acteerprestaties op een veelzijdig en realistisch en pakkend scenario.