FILM
Bender, Sonny, HAL en C-3PO, move over! In deze nieuwste animatiefilm van Blue Sky Studio's, die ons eerder al het prachtige Ice Age schonken, volgen we de avonturen van de nieuwste robotheld, Rodney Copperbottom (Ewan McGregor) die naar het grote Robot City trekt om daar zijn jeugddroom te laten uitkomen en als uitvinder aan de slag te gaan voor de grootindustrieel Bigweld (Mel Brooks). Rodney wil het namelijk verder schoppen in het leven dan zijn vader Herb (Stanley Tucci), die het nooit verder heeft geschopt dan afwasmachine. Het beloofde land ziet er echter anders uit dan Rodney zich had voorgesteld, want Bigweld is opzij gezet door de ambitieuze Ratchet (Greg Kinnear), die een nieuwe filosofie ingang wil doen vinden: in plaats van constant wisselstukken te moeten kopen, moeten de robots maar - de veel duurdere - upgrades aanschaffen. En wie daar geen geld voor heeft, tja, die heeft pech, wordt een gediscontinueerd model, en belandt uiteindelijk op de "chop shop", de schroothoop van de sinistere Madame Gasket (Jim Broadbent), die niet toevallig de moeder blijkt te zijn van Ratchet. Van belangenvermenging gesproken! Rodney geraakt bevriend met de kapotte Fender (Robin Williams), zijn zus Piper (Amanda Bynes) en een gevarieerd zooitje kapotte broodroosters en microgolfovens. Rodney wordt de lokale held van de achterbuurt omdat hij nog wel tijd wil steken in het repareren van robots, maar uiteindelijk moet ook hij toegeven dat het zonder wisselstukken allemaal niet meer gaat. Zijn enige hoop is de hulp inroepen van de van de aardbol verdwenen Bigweld, en Rodney en Fender trekken daarom naar het beau-monde evenement Bigweld Ball. Wanneer Ratchet hier achterkomt, wil hij Rodney op aanstichten van zijn moeke laten disassembleren, maar Rodney vindt een onverwachte medestandster in een lid van de raad van bestuur van Bigweld Industries, de stijlvolle Cappy (Halle Berry).



Waarom Robots zo koeltjes onthaald werd door de critici is me een raadsel. Misschien zijn we de laatste jaren op gebied van animatiefilms gewoon te verwend geworden. Robots heeft namelijk een melig en simpel verhaaltje - echter niet erger dan de meeste soortgelijke films - maar valt anderzijds wel in positieve zin op door de strakke regie en de bijzonder mooie art direction. Alles wat en iedereen die in deze kleurrijke fantasiewereld kan aangetroffen worden, is letterlijk een samenraapsel van wat we doorgaans alleen nog op een oudijzerkerkhof vinden, maar het is met bijzonder veel gevoel voor compositie in elkaar gepuzzeld. Volumeknoppen als oren, een afwasmachine als lichaam van een bordenwasser, een lantaarnpaal die door de knieën zakt... en natuurlijk het feit dat baby's in deze wereld eerst geleverd worden (in een kartonnen doos, compleet met een plannetje) en dan pas "gemaakt" - lees: geassembleerd - maar "making the baby" blijft nog altijd "the most fun part". Regisseur Chris Wedge, die na het commerciële succes van Ice Age plots veel meer middelen loskreeg om aan een volgende film te beginnen, heeft misschien hier en daar zich wel wat laten inspireren door Monsters Inc. - de gelijkenis tussen de openingsscènes is treffend - maar is er desondanks in geslaagd om een wereld te scheppen die tot in de details intern consistent is. Tal van kleinigheden maken dat je niet eerst weet waar kijken; zo passeren er in een flits bordjes van een dames- en een herentoilet, waarbij als pictogrammen respectievelijk een stopcontact en een stekker bij schijnen te horen. Hoe dan ook, met Robots heeft Wedge voor zichzelf de lat een stuk hoger gelegd dan de monotone ijslandschappen van Ice Age, die misschien inhoudelijker iets sterker was, maar toch ook weer niet zóveel.



Maar het is gewoon intellectueel oneerlijk om Robots af te schilderen als een zoveelste "kinderfilm", ondanks het feit dat Wedge niet vies is van een puberaal grapje zoals de armpit noise competition, die met overschot wordt gewonnen door de nogal goed gefundeerde Aunt Fanny (Jennifer Coolidge), en het feit dat Robin Williams alweer zich eens als hyperkinetische halve gare mag uitleven in het personage van Fender - overigens zijn eerste grote voicing-rol sinds die van The Genie in Aladdin. Allerlei referenties doen insluipen naar bekende andere films die deel zijn van het populaire cultuurerfgoed - zoals hier onder meer Star Wars, Jaws en 2001 A Space Odyssey is bij dit soort films eerder de regel dan de uitzondering geworden, maar toch biedt Robots ook méér. Wedge formuleert misschien niet op erg subtiele wijze met zijn film enerzijds een aanklacht tegen de wegwerpmaatschappij, maar anderzijds, aangezien de personages nu eenmaal machines zijn, ook tegen het voortijdig afschrijven van mensen op de arbeidsmarkt. Rodneys vader is hierbij natuurlijk het meest voor de hand liggende voorbeeld: hij revolteert niet tegen zijn nederige positie op de sociale ladder, en is gelukkig met wat hij heeft, maar hoopt toch dat zijn getalenteerde zoon hem kan overtreffen. Als zijn gezondheid begint te mankeren - met andere woorden, wanneer hij zich niet meer de benodigde wisselstukken kan aanschaffen - verandert hij al snel in een hulpbehoevende man die feitelijk te trots is om toe te geven dat hij hulp nodig heeft. Diametraal tegenover het warme en geborgen maar ietwat armtierige nestje van Rodney staat het cartooneskachtige schurkdom van Ratchet, maar nog meer van Ratchets moeder (die overigens prima gevoicet wordt door Jim Broadbent). Ratchet zwemt in het geld, maar moet aan den lijve ondervinden dat zaken als liefde en respect niet gekocht kunnen worden. Bovendien schijnt hij constant in twijfel te zijn of hij zijn moeder nu moet aanbidden of uit het venster werpen.



Robots is dus een film met een goed tempo, waarin de visuele grappen elkaar als mitrailleurvuur opvolgen. Eén puntje van kritiek dat we wel willen onderstrepen, en dat betreft de Vlaams gedubde versie. We zijn werkelijk zat om in de media de pretentie te moeten ondergaan waarmee Vlaamse "vedetten" (?) - waaronder kleuters zoals Jelle Cleymans en Ann Van Elsen - die de Vlaamse versie hebben ingesproken, zichzelf aanprijzen alsof ze zélf de film hoogstpersoonlijk en op ambachtelijke wijze hebben gecreëerd. We hebben nog geen enkele film gezien waarin een dergelijke Vlaamse - of Nederlandse, kom, we zijn breeddenkend - dubbing überhaupt een meerwaarde aan de film bood. Als de bijdrage van deze voice actors al íets moet voorstellen, dan (1) komt het nog niet aan de hielen van de bijdrage van stemacteurs als Ewan McGregor of Mel Brooks, en (2) is het eerder een verschraling dan een verrijking van de film. Of probeert U de rijkdom van de volgende grap maar eens in een andere taal dan het Engels correct te vatten: wanneer Rodney aanbiedt om iedereen gratis te repareren, vraagt hij: "Who wants to get fixed?", waarop één of andere robot-hond angstvallig zijn poten voor zijn kruis slaat...



BEELD EN GELUID
Zoals bij de meeste computeranimatiefilms is ook deze Robots alweer een toonbeeld van goede beeldkwaliteit, alhoewel er een paar kleine schoonheidsfoutjes zijn die het geheel ontsieren. Er zijn in de openingsscène een paar compressieblokken te zien, die ook ergens verder nog één keer opduiken, en éénmaal liep er een volgens ons onbedoelde lijn door het beeld - een kleine computer glitch? Afgezien daarvan is Robots voorzien van een erg strak beeld met veel detail, machtig mooie kleuren en onberispelijke scherpte en contrast. De Engelse Dolby Digital 5.1-geluidsmix is goed immersief, met een goed evenwicht tussen subtiele surroundgeluiden en het brute geweld van de subwoofer. De Nederlandse en Vlaamse geluidstracks mochten we van onze huisdokter niet beluisteren, om hartproblemen te vermijden. Als we een van oorsprong Engelse film ter bespreking krijgen, doen we ook geen moeite om de dubbingen in het Frans en Duits te beoordelen, dus waarom zouden we er tijd insteken?




EXTRA'S
Jammer genoeg valt het bonusmateriaal op deze release wat tegen; als in 2006 Ice Age 2: The Meltdown in de bioscopen komt, is het waarschijnlijk hét uitgelezen moment om van deze Robots een nieuwe, verbeterde versie uit te brengen, waardoor we nog eens in onze zak mogen tasten. Eerst en vooral start bij het insteken van de disc automatisch een cross-promotioneel trailertje op voor Bratz, een als tekenfilm gecamoufleerde, langgerekte reclamespot voor poppen, met als voornaamste doelpubliek het soort meisjes tussen zes en negen dat vindt dat Protney Spears hét summum van goede smaak is. Na het alomtegenwoordige antipiraterij-filmpje komen we dan in een zeer mooi vormgegeven menu, waarbij we het bonusmateriaal zeer origineel terugvinden onder de noemer "upgrades". Voor volwassenen is het meest interessante item hiertussen ongetwijfeld de commentaartrack, ingesproken door een dozijn of wat medewerkers van allerlei pluimage van Blue Sky; voor dit soort films is een dergelijk, eerder technisch gericht commentaar, echter interessanter dan een inhoudelijk commentaar, want over de inhoud van de film zelf valt nu ook weer niet zó veel te vertellen, over de technische realisatie ervan des te meer. Ook een klassieker bij CGI-animatie is een extra bonusfilmpje. Pixar heeft die gewoonte eertijds ingevoerd, met onder meer Mike's New Car op Monsters Inc. en Jack-Jack Attack op The Incredibles, en Dreamworks heeft op die tendens ingepikt met onder meer de karaoke-party op Shrek 1 en de American Idol-persiflage op Shrek 2. Ook op Ice Age was er al een bonusfilmpje over ons favoriete knaagdier Scrat terug te vinden, en op deze Robots is het de beurt aan Aunt Fanny in "Aunt Fanny's Big Behind... The Scenes Tour" (5 min.), die enkele nieuwkomers in het station van Robot City mag rondleiden. Vooral de WC-potten die de weg naar de toiletten vragen, zijn hilarisch.



Maar dan wordt het hoog tijd voor een tube aspirines. De documentaire "Jetix Filmflits: De stemmen van Robots" (10 min.) gaat over de Nederlandse dubbing (argh!), en alsof dat nog niet erg genoeg was, vinden we in de volgende sectie een videoclip van het Vlaamse absolute non-event Spring, het antwoord op de vraag die niemand met méér verstand dan een garnaal met Alzheimer zou durven stellen. Jammer dat het niet onze gewoonte is om voor dergelijk waardeloos bonusmateriaal punten af te trekken. De sectie "Discontinued Parts" valt dan weer wél in de smaak: het is namelijk een slimme woordspeling om verwijderde scènes aan te kondigen. De drie scènes duren 8 minuten, zijn een samenraapsel van computerstudies en schetswerk, en zijn voorzien van optionele commentaar van Chris Wedge. Geen animatiefilm zonder domme spelletjes natuurlijk; die vindt U in "The Robot Arcade": een dansend robotje en een foto-geheugenspelletje van Fender. Niet echt dadelijk met Robots te maken - behalve dan de inbreng van Blue Sky - zijn de teaser trailer (2 min.) en de sneak peek (3 min.) van Ice Age 2: The Meltdown. Een optreden van Scrat is echter altijd goed voor een puntje extra. Om af te sluiten vinden we de Nederlandse (!) trailer van de film.

Samengevat: we missen in het bonusmateriaal héél erg ook maar enig materiaal dat op een serieuze making of-documentaire lijkt. De commentaartrack is aardig, maar onvoldoende.

Bij het opstarten van de film zelf krijgen we overigens als extraatje nog eens een bijzonder leuk anti-GSM filmpje waarin de overige castleden van Robots Fender onder zijn vijs (!) geven omdat zijn draagbare telefoon in zijn neus afgaat.

CONCLUSIE
Robots is als film door menig criticus vòòr mij eigenlijk wat zwaar aangepakt: de film heeft enorm veel merites, ook voor een volwassen publiek, en enkel rabiate CGI-animatie-haters zullen zich niét vergapen aan de prachtige invulling van het gegeven. Beeld en geluid zijn okee, alleen de extra's zijn beslist te licht uitgevallen. Indien twijfel, toch kopen, of U mist iets.