GOLDEN EARRINGS
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2006-02-15
FILM
Op de valreep van de Tweede Wereldoorlog stuurt de Engelse overheid een gespecialiseerd team naar Duitsland om er de geheime formule van een giftig gas in handen te krijgen. In Stuttgart hebben Ralph Denistoun (Ray Milland) en zijn college Richard Byrd (Bruce Lester) een rendez-vous met professor Otto Krosigk (Reinhold Schünzel), tegenstander van het nazi-regime en ontwikkelaar van het product. Wanneer blijkt dat de Duitsers van hun missie op de hoogte zijn gebracht besluiten de mannen om uit elkaar te gaan en elk via een ander traject naar de woonplaats van de scheikundige te reizen. Op zijn tocht door de bossen van Marbach stoot Denistoun op de zigeunerin Lydia (Marlene Dietrich) die hem voorstelt samen de reis te maken. Lydia is al twee keer weduwe en bijgelovig als ze is ervaart ze de komst van Denistoun als een gunst van de watergoden. Ze noemt hem
Süsse en
Liebling, kan blijkbaar gedachten lezen en heeft de kunst van het overleven in een vijandige omgeving helemaal onder de knie.
Lydia stopt Denistoun in de oude kleren van haar tweede man, verft z'n huid en haar bruin en prikt gaatjes in zijn oren voor diens prachtige gouden oorbellen. Als een echte zigeuner kan hij nu veilig op weg naar Stuttgart. De opdringerigheid van Lydia – op zoek naar een nieuwe man - stuit Denistoun tegen de borst, maar hij beseft al gauw dat hij zonder de trucs van de zigeunerin moeilijk z’n doel zal bereiken. Met paard en kar gaan ze op stap en bereiken na een reeks hindernissen de plek van bestemming waar het krioelt van de nazi-soldaten. Inmiddels hebben de Duitsers het doel van de Britten geraden en wordt professor Krosigk verdacht van collaboratie. Byrd, die op weg gaat naar de scheikundige, wordt onderweg onderschept en vermoord. Denistouns enige hoop is Lydia.
Golden Earrings is één van de eerste na-oorlogse films van Marlene Dietrich en gezien de nabijheid van de grote wereldbrand is het evident dat het thema aan de orde is. Het mes snijdt aan twee kanten, want de van Duitsland afkomstige Amerikaanse kan daarmee aan het publiek tonen welke positie zij in het conflict inneemt. De rol van de zigeunerin Lydia als vechtster voor de goede zaak leent zich uitstekend om twijfels over Marlene Dietrichs inzichten terzake eens en voor altijd op te ruimen.
Mitchell Leisen baseert zich voor deze film op een roman van de Hongaarse schrijfster Yolanda Foldes (Jolán Földes) over een spionage-opdracht met het doel de plannen van Hitler met betrekking tot een nieuw een gevaarlijk gas in de war te sturen door er voor de zorgen dat de
Geallieerden de formule voor de productie ervan in handen krijgen. Het verhaal is in zijn eenvoudigste vorm een thriller met onverwachte situaties en confrontaties tussen de Engelse spionnen en de Duitse nazi-soldaten. Door er voor te zorgen dat de nazi’s het plan van de vijand doorhebben en dus weten in welke richting ze moeten zoeken, wordt een behoedzame spanning opgebouwd richting finale. Voor het
comedy- aspect en het liefdesverhaal zorgt zoals altijd Marlene Dietrich, dit keer niet in ruisende toiletten, maar als een moorse schone met een radde tong, gehuld in voddenkleren, geil lonkend als Ray Millan in de buurt is, tegen een achtergrond van bijgeloof en het geromantiseerde bestaan van woonwagenbewoners. Met lange namaakwimpers, massa's donkere oogschaduw en stevig aangezette lipstick is haar mondaine typetje omgebouwd tot de geheimzinnige schone uit
Duizend en één Nacht. De keuzen die Lydia maakt zijn niet het resultaat van een politieke stellingneming, als buitenstaander is ze nauwelijks op de hoogte van en niet geïnteresseerd in de intriges om haar heen. Zij wordt puur gedreven door liefde. Regisseur Mitchel Leisen gebruikt de romanstof van Foldes op een zeer vernuftige manier waarbij het lijkt alsof Marlene Dietrich in een anti-Duitse rol zit, terwijl de acties die haar personage onderneemt louter gestuurd zijn vanuit haar vrouwelijke instinct en intuïtie: de man helpen die de goden haar hebben beloofd.
Bij de Amerikaanse release van
Golden Earrings was er grote beroering bij de pers en de filmcritici. Dat het uitgerekend een zigeunerin moest zijn die een Britse spion onderdak verschaft en het succes van zijn onderneming gunstig beïnvloedt, werd algemeen als weinig politiek correct ervaren. Dat het precies Marlene Dietrich was die de rol een stevige fysieke en psychologische inhoud wist te geven, was vooral voor de Duitsers een grote schok. Tussen haar en een belangrijk deel van het Duitse publiek zou het nooit meer goed komen.
BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van
Golden Earrings is goed genoeg. Beschadigingen en vuil zijn weggewerkt zoals we dat mogen verwachten van een Universal-release. De
kleuren van deze zwart/wit-film zijn in orde, het contrast is voldoende. Het geluid staat in 2.0, maar het effect is beperkt. Er is sprake van hoorbare geruis bij een hoog volume.
EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.
CONCLUSIE
Golden Earrings is één van Dietrichs betere films. Het scenario is inhoudelijk sterker dan meestal het geval is en de rol van Lydia biedt haar veel meer artistieke mogelijkheden dan die van
gravin of
bedrieglijke verleidster waarin ze zo vaak is gestopt. Door het thema dat wordt aangesneden is
Golden Earrings meteen ook een
moderne film ondanks het anekdotische milieu van zigeuners en paardenkarren waarin het onderwerp deels is ondergedompeld. Ray Millan is niet de beste acteur en moet het eerder van zijn looks hebben en die zijn tegenwoordig veel minder
hip en
cool dan eertijds. Bij de vrouwelijke fans doet
Golden Earrings het minder goed dan andere Dietrich-films. Wellicht is het onderwerp iets te
mannelijk met te weinig
glamour en
romantiek.