FILM
Anna Leonowens (Jodie Foster) arriveert met haar zoontje Louis (Tom Felton) en twee Indische huisbedienden in 1862 in Siam, om de kroonprins en en passant ook nog wel een vijftigtal kinderen en een paar dozijn vrouwen/concubines van koning Mongkut (Chow-Yun Fat) te onderwijzen. De ontvangst is eerder aan de koele kant, want de aandacht van de man wordt voornamelijk opgeëist door een dreigend grensconflict met het Britse protectoraat Birma. Mongkut wil ten allen prijze vermijden dat het Britse leger in het conflict betrokken geraakt, want dat zou het einde van de onafhankelijkheid van Siam kunnen betekenen. Mongkut wil zijn kinderen opvoeden met westerse ideeën, en de aanstelling van Anna past in die strategie. Anna heeft het niet onder de markt met de verlichte despoot, maar weet wel zijn waardering te wekken omdat ze zonder remmingen vrank haar mening durft verkondigen, ook wanneer het Zijne Majesteit niet aanstaat. De band die tussen hen ontstaat is er één van wederzijds respect, alhoewel sommige revolutionaire ideeën, zoals de afschaffing van de slavernij, door de koning teruggedrongen worden, niet omdat Mongkut het idee niet genegen is, maar omdat verandering in een oud rijk als Siam nu éénmaal niet evident is, wat maar al te pijnlijk wordt gedemonstreerd door de bekrompen leden van de hofhouding. De invloed van Anna op het hof smukt het imago van Siam wel op in de ogen van de westerse diplomaten, maar wanneer het erop aankomt worden tradities niet licht vergeten in het oude koninkrijk. Wanneer Anna ongewild betrokken geraakt bij het overspelige gedrag van de aan de koning uitgehuwlijkte Tuptim (Bai Ling), dwingt ze ongewild de koning om de doodstraf over zijn vrouw uit te spreken, om in de ogen van zijn tegenstanders geen zwakke speelpop in Anna's handen te lijken. Geschokt door de gebeurtenissen besluit Anna om haar taak terug ter beschikking te stellen. Mongkuts vijanden zijn echter inmiddels doorgedrongen tot het hart van het rijk, en de adder aan de borst van de koning blijkt dichterbij dan iedereen verwacht had.

Romantische pseudo-historische actie-spektakelfilms, ja ja, ze bestaan nog! Anna And The King is een radicale stijlbreuk met het origineel, de musical The King And I van Richard Rogers en Oscar Ham­mer­stein, naast de bekende film met Deborah Kerr en Yul Brynner tevens bekend van de ontelbare uitvoeringen in alle grote theaters over de wereld. Deze film is géén musical - ik betwijfel of het idee van een zingende Jodie Foster erg aantrekkelijk zou zijn - en een stuk minder cheesy dan zijn illustere voorganger. Hoewel veel ideeën en plotwendingen in het scenario rechtstreeks aan The King And I ontleend zijn - om er maar een paar te noemen: het bal voor de diplomaten, de buitenechtelijke romance van Tuptim en het conflict om het beloofde eigen huis voor Anna en haar zoon - wordt er vooral in de tweede helft van de film toch wel een extra dimensie aan de film gegeven door er het politieke conflict met Birma en het bijhorende gewapende verzet bij te sleuren. Het geheel is hierdoor stabieler en robuuster, zowel naar vorm als naar inhoud, maar tevens een stuk zwaarder op de hand, waarbij een occasionele ophanging, onthoofding of een portie lijfstraf niet van de lucht is. Regisseur Andy Tennant heeft echter het geheel stevig in handen, en de scenariobewerking is bij momenten geniaal, zoals wanneer Mongkut Anna's lessen over afschaffing van de slavernij afweert door als tegenprestatie én als vergelijking die kan tellen tegen haar zin haar zoon een sigaar aan te bieden, sinds het presidentschap van Bill Clinton iets wat blijkbaar niet meer zonder bijbedoelingen kan. De schaarse momenten dat er ruimte wordt gecreëerd voor humor, is die doorgaans kurkdroog, en er wordt gelukkig zeker niet mee overdreven. Chow-Yun Fat is bijzonder goed gecast in zijn rol als potentaat, en weet precies het juiste evenwicht te vinden tussen het hauteine, wanneer hij Anna de les leest, en het kwetsbare, wanneer één van zijn favoriete dochtertjes sterft. Jodie Foster is ook in haar betere doen, alhoewel het de laatste jaren rondom haar filmcarrière na successen als The Accused en The Silence Of The Lambs eerder stil is geworden, dit in tegenstelling tot haar breed publiek uitgesmeerde privé-leven. Ook het feit dat ze voor Hannibal de rol van Clarice Starling heeft overgedragen aan Julianne Moore was misschien niet zo'n verstandige zet, want het project waar ze zogezegd aan ging werken, wat haar rol in de sequel belemmerde, is nooit van de grond gekomen. Misschien is wel het probleem dat Foster en Fat met z'n tweeën de rest van de cast een beetje naar de achtergrond verdrukken, en gezien de film eerder wat aan de lange kant is, komt tegen het einde aan het ritme hierdoor wat onder druk. Desalniettemin is het een mooie film met decors die de vergelijking met het origineel goed kunnen doorstaan, en alleszins een minder opgeklopte plot. Liefhebbers van spektakelfilms mét inhoud als The Patriot worden uitgebreid op hun wenken bediend.

BEELD EN GELUID

De film wordt gepresenteerd in origineel 2.35:1-formaat, maar om eerlijk te zijn, we hebben al betere transfers gezien. Vooral in de scènes met rijkelijk versierde decors of exotische tuinen met veel detail durft er al eens randvorming ontstaan, en het kleurenpalet lijkt bij momenten danig oververzadigd, met occasioneel colour bleeding tot gevolg. De randen zijn soms veel te scherp, en dit maakt dat het beeld soms vermoeiend op de ogen werkt. Radicaal anders is het gesteld met de Engelse 5.1-geluidstrack, die bijzonder geraffineerd en gedetailleerd klinkt. Let maar eens op details zoals de vogels in de achtergrond of het gerommel tijdens een onweer, en vooral het gegier van de vuurpijlen. Op de explosies aan het einde van de film na wordt de dialoog ook nergens door de geluidseffecten overstemd, en dat is prijzenswaardig. Storend is wel dat bij de Oosters gesproken stukken dialoog de Engelse vertaling op de beeldband gebakken zit, en als daar dan nog eens de Nederlandse ondertitels tussen moeten gewurmd worden, het beeld half verdwenen is.

EXTRA'S

Zoals de meeste releases uit de vroege catalogus van 20th Century Fox worden de meeste extra's niet of uitsluitend in het Frans ondertiteld. In dit geval dus niet, en dat is toch een euvel dat bij recentere releases, sinds pakweg X-Men, gelukkig definitief tot het verleden schijnt te behoren. De hoeveelheid extra's op deze disc blijft eerder beperkt, met een bioscooptrailer, een 14-minuten durende making of-documentaire die feitelijk een aangedikte bioscooptrailer is en een videoclip van het nummer "How Can I Not Love You?" van Joy Enriquez. De interessantste extra is nog de commentaartrack van regisseur Andy Tennant, want bij groots opgezette massaproducties zoals deze kom je zo nogal wat interessante weetjes terecht over de productie. Als excuus kan misschien wel dienen dat de film bijna twee en een half uur duurt, en men desondanks toch voor een single disc-release heeft gekozen. Het zij zo.

CONCLUSIE

Een best genietbaar en stijlvol filmpje, met een goede Jodie Foster en een uitstekende Chow-Yun Fat. Alleen had de beeldkwaliteit nog nét iets beter gemogen. Het geluid daarentegen is om van te snoepen.