FILM
Op verzoek van de wegens moord tot levenslang veroordeelde Simon (Aubert Pallascio) komt aartsbisschop Bilodeau (Marcel Sabourin) persoonlijk naar de streng bewaakte gevangenis om hem de biecht af te nemen. Gauw zal blijken dat Simon en Bilodeau elkaar al heel lang kennen, sinds de tijd dat ze studiegenoten waren in het vooroorlogse Québec. Simon heeft z'n oude schoolmaat gelokt met de belofte van een belangrijke mededeling en de aartsbisschop is er ingetrapt: Father Saint Michel (Ian D. Clark), de gevangenisaalmoezenier, heeft de bewakers omgekocht en Bilodeau wordt door de medegevangene in een geïmproviseerde kapel opgesloten. Terwijl hij meent de biecht van Simon af te nemen, worden rond de biechtstoel alle godsdienstige attributen verwijderd en alles in gereedheid gebracht voor een totaal ander spektakel: op tekst en uitleg van Simon zullen de medegevangenen een autobiografisch toneelstuk opvoeren, een aantal scènes uit het leven van Simon en Bilodeau als teenagers, 40 jaar geleden.

Regisseur John Greyson maakt met eenvoudige middelen en een ingenieuze enscenering een visueel aantrekkelijke en veelzijdige film. De toneelstukjes in het gevangenisdecor vloeien al na enkele seconden over naar een realistische omgeving. De medegevangenen, die zowel de mannelijke als de vrouwelijke rollen spelen, neemt de regisseur mee naar de flashbacks, waar de mannen in vrouwenkleren bij de eerste confrontatie voor een schok zorgen. Het procédé went evenwel gauw en de kijker wordt er bovendien voortdurend aan herinnerd dat het hier om een toneelstuk/film in een film gaat. Het heen en weer crossen tussen de beide mannen vóór de biechtstoel, de medegevangene in de gevangenisomgeving en de superrealistische filmfragmenten, badend in fel licht en verzadigde kleuren als om de geïdealiseerde kijk van de inmates op de wereld buiten de gevangenismuren zichtbaar te maken, het zorgt voor een gevarieerde waaier decors, tinten en stemmingen. De confrontatie tussen de oude Simon en de aartsbisschop is scherp en vijandig. Beide mannen staan na 40 jaar nog altijd met getrokken messen tegenover elkaar. Greyson gebruikt close ups om de emoties op hun gezicht uit te vergroten en zichtbaar te maken. Hetzelfde in de flashbacks: de jonge en aantrekkelijke, iets of wat stijve Simon (Jason Cadieux), die een geheime homo-erotische relatie heeft met zijn medestudent Vallier (Danny Gilmore), wordt als schuchter en twijfelend voorgesteld met af een toe een vleugje paniek in de ogen. Zijn vriend Vallier is degene die gefrustreerd is door die terughoudendheid, beschadigd als Simon zich van hem afkeert onder de maatschappelijke druk van zijn omgeving. Hun collega-student Bilodeau (Matthew Ferguson), hooghartig, afgunstig, bemoeizuchtig en rancuneus, is altijd wel ergens in de buurt om Simon en Vallier te begluren en met scherpe opmerkingen te bestoken. John Greyson springt voortdurend naar de oude mannen in de gevangenis vóór de biechtstoel, om hun reacties te registreren. Het hoge tempo en de viscerale emoties, gecombineerd met de voorzichtige en treiterende manier waarop de regisseur het drama ontvouwt, creëren een claustrofobische en voelbare spanning die de tragedie naar een hoogtepunt duwen. De acteerprestaties zijn pathetisch qua expressie en beweging, ruw of zeer direct, een mengeling van toneel- en filmstijlen.

De vrouwen in Lillies zijn allemaal mannen omdat - zoals al aangegeven - de rollen door gevangenen worden vertolkt. Het is een gewaagde en weldoordachte keuze van de regisseur om de aandacht van de kijker bij het drama te houden. Dat hij daar glansrijk in slaagt bewijst de epiloog: wanneer de medegevangenen uitdrukkelijk een positie kiezen in de confrontatie tussen Simon en Bilodeau, komen alle draden bij elkaar en wordt de finale een visueel en auditief krachtige climax.

Lillies gaat over vriendschap, medemenselijkheid en liefde in al zijn vormen tegen een canvas van tedere gevoelens, afgunst en jaloezie, in een tijdsgewricht dat weinig op heeft met alternatieve seksuele relaties en afwijkend gedrag. Door het verleden met het heden te verbinden sluit het onderwerp aan bij de problematiek die ook in films als Song For A Raggy Boy en The Magdalene Sisters aan bod komt als het gaat om de verantwoordelijkheid van katholieke gezagsdragers. Lillies is gebaseerd op het toneelstuk Les Feluettes van de Canadese dramaturg Michel Marc Bouchard en is in de handen van John Greyson minder donker van sfeer, met af en toe zelfs grappige situaties. In Canada kreeg de film vier Genies (de Canadese Oscar) en in Québec de Audience Best Canadian Film Award.

BEELD EN GELUID
Lillies heeft een zeer divers kleurenpalet. Daarvoor zijn de zeer van elkaar verschillende locaties verantwoordelijk. De gevangenis is ondergedompeld in donkere tinten, van bruin en donkergrijs naar zwart, met alleen de blauwe kielen van de gevangenen als helder element. De toneelfragmenten krijgen meer kleur, maar nooit bonter dan op oude schilderijen, met weinig licht, van opzij, en altijd tegen een donkere achtergrond van tralies en muren. Wanneer de camera de overgang maakt naar de flashbacks, naar de herinneringen van de beide hoofdfiguren, wordt het beeld kleurig en bont alsof het om fragmenten uit een sprookje gaat, een al even onrealistische omgeving als de gevangenis zelf. Storende technische tekortkomingen zijn afwezig. Het geluid van deze dialooggestuurde film staat in stereo 2.0 en is ondergeschikt aan de handeling. De mooie muziek van de hand van Mychael Danna, beter bekend van Monsoon Wedding, Being Julia, The Snow Walker en, ja wel, Capote, loopt als een gouden draad onder de dialogen.

EXTRA'S
Bij de extra's: de Originele Bioscooptrailer, Andere Trailers en een Filmgalerij.

CONCLUSIE
Lillies van de Canadese regisseur John Greyson is een rauw passiespel, complex van constructie en oogstrelend qua enscenering en kleurenkeuze. De regisseur slaagt er niet helemaal in om de klassieke clichés over liefdesdrama's en de naijver en jaloezie in driehoeksverhoudingen uit de weg te gaan; toch is Lillies een dijk van een film, vol emotie en tragische passie en het doet er niet toe dat de geliefden twee mannen zijn, want net als in Brokeback Mountain gaat het hier om universele gevoelens en waarden die voor iedereen herkenbaar zijn.