DOCUMENTAIRE
Ter nagedachtenis van Johannes Paulus II brengt Warner Music Devision een dvd op de markt met hoogtepunten uit het pontificaat van de kerkvorst, ondersteund met muziek van Andrea Bocelli. De film/documentaire begint in 1978 bij de verkiezing van de Poolse kardinaal tot paus en eindigt met zijn begrafenismis in Rome op 4 april 2005. Een jaar na het overlijden van de charismatische Karol Wojtila vat deze 60 minutendurende dvd zijn pausschap mooi samen en het moet gezegd, het is een indrukwekkende film geworden. Nooit eerder heeft een paus een dergelijke openbare rol gespeeld met de steun van de internationale media, nooit eerder was de politieke invloed van het hoofd van de Katholieke Kerk groter dan tijdens zijn ambtstermijn. Credo of in het Nederlands Ik Geloof is een gebalde en tot de verbeelding sprekende montage van 27 jaar pausdom.

Credo begint met de uitvaartstoet van Johannes Paulus II en zijn overbrenging naar de Sint-Pieter waar zijn lichaam wordt opgebaard zodat de gelovigen afscheid kunnen nemen van de man die een kwarteeuw hun geloof heeft gestuurd en richting gegeven. Twee à drie miljoen pelgrims zaken in april 2005 naar Rome af om zijn stoffelijk overschot een laatste groet te brengen, onder wie een grote delegatie Polen, want is zijn positie aan het hoofd van de Kerk niet van doorslaggevend belang geweest voor de politieke evolutie in hun land in de jaren’80? Lech Walesa en Solidarnosc, het zegt u misschien weinig, maar de steun van de Poolse paus aan de vakbondsleider en zijn vakbond op de scheepswerven van Gdansk in het begin van de jaren '80 luidde het begin in van de grootste en meest onverwachte omwenteling die Europa nog net voor het einde van het tweede millennium mee zou maken: het einde van de Koude Oorlog, de Val van de Berlijnse Muur en de ineenstorting van de Sovjetunie. Zonder Paus Johannes Paulus zou de wereld er vandaag wellicht helemaal anders uitzien en was een begrip als 'globalisering' nog niet tot onze woordenschat doorgedrongen.

Vrijzinnigen en andersdenkers horen het niet graag zeggen, maar de man die in het laatste kwart van de vorige eeuw de scepter zwaaide in het Vaticaan bleek uiteindelijk over een doorzicht, een overtuiging en een volharding te beschikken waar de rafelige politieke wereld en de verschillende politieke filosofieën van die tijd weinig verhaal tegen hadden. Niemand kon vermoeden dat de kleine en stille aartsbisschop van Polen - die in eigen kring veel respect genoot, maar bij het grote publiek weinig bekend was – in staat was om wereldleiders van hun troon te stoten, regimes te vernietigen en politieke revoluties op gang te brengen in Oost-Europa, van de kleine Baltische staten in het noorden tot de Islamitische Sovjetrepublieken in het zuidoosten van ons continent. Een jaar na zijn dood is het mogelijk om met meer afstand zijn pontificaat in kaart te brengen en Warner Music doet dat in deze film met als leidraad de ceremonie bij zijn overlijden en een overzicht van de grote gebeurtenissen waarbij hij betrokken was.

Toen Johannes Paulus vijf jaar op Petrus' troon zat riep hij een Heilig Jaar uit en de film/documentaire toont beelden van de eindceremonie, met het sluiten van de enorme toegangspoorten van de Sint-Pieter die alleen tijdens heilige jaren worden gebruikt; er is het bijna historische beeld van zijn homilie in de geboortekerk in Nazareth met kerstmis 2000 in aanwezigheid van Yasser Arafat en zijn gebed aan de Klaagmuur de dag nadien in aanwezigheid van Joodse prominenten, een teken dat algemeen geldt als de verzoening met de Joden en de definitieve afsluiting van 2000 jaar christelijke agitatie tegen de zgn.moordenaars van Jezus Christus. De miljoenen joodse doden komen er niet mee terug, maar Johannes Paulus II is de eerste paus die openlijk en publiekelijk schuld bekent en in naam van zijn Kerk excuses aanbiedt. Vervolgens zijn er de reizen naar alle uithoeken van de wereld, te beginnen met Polen in 1979, een reis die niemand voor mogelijk hield, maar die hij moest en zou maken, tegen de zin van de Poolse machtshebbers die het politiek initiatief van Warschau naar Rome zagen verschuiven met alle gevolgen van dien in de jaren daarna. In 1979 was de paus in Ierland, één van de laatste brandhaarden in West-Europa, waar hij de katholieken op het hart drukte om een vreedzame oplossing voor hun conflict met de protestantse meerderheid uit te werken en het geweld af te zweren. Hij maakte ook twee politiek zeer belangrijke reizen naar Zuid-Amerikaanse regimes die op kritiek van de Johannes Paulus konden rekenen: Nicaragua in 1996 en Cuba in 1998, nog zo''n historisch moment. Eén van zijn laatste stops was Lourdes, want de Poolse paus was een zeer groot bewonderaar van Maria, de moeder van Jezus, ook al zou hij tot het einde van zijn leven weigeren om de rol van de vrouw in de Kerk uit te breiden.

Johannes Paulus II kende ook zowat alle wereldleiders persoonlijk: alle Amerikaanse presidenten sinds 1978 maakten hun opwachting in het Vaticaan, de Dalai Lama, de West-Europese koningen, presidenten en regeringleiders, de Russische ex-president Gorbatsjov, de omstreden Britse Margareth Thatcher en alles wat naam en faam had, katholiek of andersdenkend, want Karol Wojtila was niet alleen het hoofd van een Kerk, hij was ook een politiek belangrijk man die men graag te vriend hield. In naam van de goede betrekkingen tussen de wereldgodsdiensten was er in september 2002 zijn historische ontmoeting met de Roemeense Orthodoxe Patriarch Teoctist en in 1986 met Rabbijn Elio Toaff van de Synagoge van Rome.

De muziek op deze dvd is van de hand van Andrea Bocelli die een persoonlijke band had met de paus en hem meermaals ontmoette en voor hem optrad. De beelden en quoten van Johannes Paulus II op deze dvd zijn voorzien van 17 arias en religieuze hymnes van Bocelli, een artiest met een klassieke opleiding en een prachtige diepe stem. Zijn versies van het Ave Verum Corpus van Mozart, het Ave Maria van Bach/Gounod en het Panis Angelicus van Cesar Franck, ze zijn ontroerend en prachtig uitgevoerd. Het is jammer dat Andrea Bocelli zijn goede naam is kwijtgeraakt en persona non grata is in het klassieke muziekmilieu door zijn meer commerciële werk, want aan de kwaliteit van zijn stem en de manier waarop hij het materiaal interpreteert zal het niet liggen. Het wervelende Proteggimi en het bloedmooie Ombra Mai Fu uit de opera Xerxes van G.F. Haendel, het Ave Maria van Schubert en het Agnus Dei van Bizet naast het Cujus Animam Gementen uit het Stabat Mater van Rossini, ze voegen sfeer en emotie toe aan deze dvd en zijn er een essentieel onderdeel van.

BEELD EN GELUID
Het beeld van deze dvd komt uit tientallen bronnen en de kwaliteit varieert dus van heel goed tot aanvaardbaar. Voor een productie als deze gaat wàt men ziet evenwel boven hoè men het ziet en onder welke omstandigheden en bovendien geven korrelvorming en verkleuring het materiaal een sfeer van authenticiteit. De klank bestaat hoofdzakelijk uit de arias en hymnes van Andrea Bocelli en die zijn onder de kundige leiding van Myung-Whun Chung en het Koor en Orkest van de Sta. Cecilia National Academy onder de beste omstandigheden opgenomen en hier in stereo te beluisteren. Af en toe moet de muziek plaatsmaken voor een uitspraak van de paus of een toespraak tot een grote menigte, maar in het algemeen is de muziek van Bocelli zeer prominent aanwezig.

EXTRA''S
Bij de extra''s zit From The Roman Triptych: Overpeinzingen bij het boekOpenbaringen door Johannes Paulus II met beelden uit de Sixtijnse Kapel; The Nativity: Andrea Bocelli die het Adeste Fideles van Mozart zingt op beelden van de paus tijdens zijn reizen; de live-versie van het Ave Maria van Schubert door Andrea Bocelli in Tor Verga 2000 in aanwezigheid van de paus: gewoon wondermooi.

CONCLUSIE
Credo – John Paul II is een herinnering, een geschenk voor de gelovige en de bewonderaar die een jaar na de dood van de voormalige paus een aandenken wil aan een bijzonder leven en een bijzonder man, die naast tekortkomingen in zijn persoonlijkheid en in zijn pontificaat, ook een kwarteeuw lang een voorbeeld en een lichtbaken is geweest voor vele miljoenen gelovigen en zelfs ongelovigen. Johannes Paulus II gaat de geschiedenis in als de meest omstreden paus van de laatste 100 jaar. Voor hem geen 4-regelige voetnoot in de rand van de geschiedenis van de 20ste eeuw, maar een hele paragraaf of zelfs een heel hoofdstuk, want zijn belang en zijn aandeel in de ontwikkelingen sinds zijn aantreden in 1978 zijn onomstreden. Wie ook nog van Andrea Bocelli houdt, vindt op deze dvd ruim 20 mooie religieuze interpretaties van de Italiaan.