FILM
Het lijkt allemaal zo eenvoudig. Verzin een moorddadig verhaal met talloze twisten en verrassingen. Maak van je hoofdpersonage een goedbedoelende maar goedgelovige mystiekeling. Plaats tegenover hem een blonde femme fatale, met een lichaam om U tegen te zeggen en een geest die de gaskamer verdient. Laat uit een machinegeweer afgevuurde dialogen kraken van de ingehouden intensiteit en dubbele bodems. Overgiet tenslotte dat alles met een saus van beklemmende sfeer en extravagant stilisme. En voila: je hebt een Film Noir. Van alle filmgenres is Film Noir ogenschijnlijk inderdaad het makkelijkst te fabriceren, met zijn veelheid aan regels waar je niet omheen kan. Maar in de praktijk blijkt het genre – met uitzondering van misschien de musical – het meest elusieve. Wie Brian de Palma's recentste prent, The Black Dahlia, zag, begrijpt meteen wat ik bedoel. Met stijl en conventies alleen kom je er niet. Er is een minder tastbaar ingrediënt nodig, dat gevaar en onvoorspelbaarheid injecteert in een film waarvan je weet dat happy endings opgejaagd wild zijn. Wat dat ingrediënt precies is, weet niemand. Tenzij misschien Lawrence Kasdan, wiens regiedebuut Body Heat een quasi perfecte Noir-cocktail brouwt.

De plot voert ons naar het bloedhete Florida, naar advocaat Ned Racine meer bepaald, niet de meest bekwame man die ooit rechten studeerde, maar hij komt er mee rond – net. Zijn interesse ligt meer bij nachtelijke avontuurtjes dan in de rechtbank. Wanneer hij de bloedmooie, zelfverzekerde Matty Walker tegen het lijf loopt, springen de vonken er vanaf. Zij is getrouwd met een stinkend rijke makelaar, maar vindt in Ned een zielsverwant en de ideale sekspartner. Maar zoals dat gaat in een Film Noir, leidt de seks tot liefde. En vanaf dan is het maar een kleine stap naar moord. De minnaars beramen een snood plan om Matty's echtgenoot uit de weg te ruimen en zijn erfenis op te strijken. De executie van de moord gaat volgens plan. Maar bij het innen van de erfenis duiken addertjes onder het gras op, die Ned doen twijfelen aan de ware motieven van Matty.

Lawrence Kasdan was als scenarist door de grote poort Hollywood binnengekomen, als co-scenarist van twee van de grootste kaskrakers van de jaren tachtig: The Empire Strikes Back en Raiders Of The Lost Ark. Die successen lieten hem toe een persoonlijker project als regiedebuut uit te kiezen. Met Body Heat zet hij alvast een verbluffend goede eerste film op zijn palmares. In zijn scenario weet hij als geen ander de essentie van Film Noir te doorgronden. Kasdan speelt enerzijds met de conventies van het genre – hij voert de ultieme femme fatale op in een twistrijke plot – maar houdt evenmin vast aan alle vuistregels, wat het ontbreken van een voice-over verklaart. Ook profiteert de cineast optimaal van de veranderende zeden. Waar in de jaren veertig seks vooral gesuggereerd werd, toont Kasdan de seksuele escapades van zijn protagonisten onverbloemd. Dat draagt mede bij tot de broeierige sfeer die de prent van de eerste tot de laatste minuut uitademt.



Die verdienste ligt echter niet louter in het waterdichte scenario, maar ook in de vertolkingen van de acteurs. Kathleen Turner maakte haar filmdebuut in Body Heat en brengt naast een van lust overlopend lichaam ook de koele arrogantie mee die haar tot de ideale femme fatale maakt. Haar zwoele stem roept herinneringen op aan Lauren Bacall in The Big Sleep. Kasdans dialogen zijn realistischer dan de gestileerde volzinnen van Raymond Chandler of Dashiell Hammett, maar Turner vindt zelfs seksuele connotaties in de meest ordinaire zinnen. De chemie tussen haar en William Hurt – ook pas in zijn tweede filmrol – benadert bovendien die van een atoombom, aangedreven door wellust. Hurt kneedt zijn van nature verwerpelijk personage moeiteloos om tot een naïef slachtoffer waarmee we ons als kijker kunnen identificeren. Hij is een snuggere advocaat, maar in de handen van Turner is hij niet meer dan een manipuleerbaar balletje was. De ideale idioot, verteerd door liefde voor een onbetrouwbare vrouw. Met namen als Ted Danson, Richard Crenna en een erg jonge Mickey Rourke om de cast uit te vullen, leest de castlist bovendien als een menukaart van een driesterrenrestaurant.

Het meest verrassende aan Body Heat is echter niet zozeer het goede scenario of de uitmuntende acteerprestaties, maar de zelfzekere hand waarmee Lawrence Kasdan plaatsneemt achter de camera. Een handvol overbodige tierlantijntjes daar gelaten, bouwt hij zijn film sober op, maar gidst hij de kijker ook bekwaam doorheen de plot. Sommige Amerikaanse critici noemden dit het beste regiedebuut sinds Orson Welles' Citizen Kane, en daar valt wat voor te zeggen. Het helpt uiteraard dat hij zich liet omringen door een prima crew. De fotografie van Richard Kline evoqueert memorabel het camerawerk van de Gouden Jaren van Film Noir en punctueert de actie met een soms haast experimenteel kleurenpalet. De glossy look, zo typisch voor de jaren tachtig, dateert zijn werk enigszins, maar het blijft een prachtige film om naar te kijken. Ook componist John Barry levert eersteklas werk af. Zijn score varieert tussen jazz en pulserende suspenseritmes en krijgt je moeiteloos op het puntje van je stoel. Tenslotte verdient ook de montage van Carol Littleton veel lof voor de gedreven stuwkracht die ze de prent meegeeft.

Een vergelijking maken tussen een neo-noir en een zwart-witte klassieker uit de jaren veertig valt bijna altijd in het nadeel van de recente film uit, maar Body Heat is de uitzondering die de regel bevestigt. Lawrence Kasdan ontleende thema’s en motieven van meesterwerken als Out of the Past, The Asphalt Jungle en vooral Billy Wilders über-noir Double Indemnity, maar blijft niet hangen in een liefdevolle hommage. Kasdan loodste de Film Noir zelfzeker de jaren tachtig binnen, buitte de tolerantie voor schermnaaktheid optimaal uit en creëerde een zo een prent die niet misstaat in het rijtje klassieker dat hij vereert.



BEELD EN GELUID
Naar goede Warner-traditie ziet het beeld er op dvd uitstekend uit. Niet alle krassen en grain werden verwijderd, en van scène tot scène durft de kwaliteit wel wat fluctueren, maar dit is niettemin een prima transfer, die een extreem scherp beeld op disc zet, met een meer dan bevredigende kleurenweergave en goed contrast. Het geluid werd voor deze release opgewaardeerd naar Dolby Digital 5.1 en is zeer helder. De dialogen komen prima uit de verf, maar het is vooral de ruimtelijke werking van de muziek die deze soundtrack boven de middelmaat helpt uitstijgen.

EXTRA'S
De cover van de dvd belooft een 'Deluxe Editie' van Body Heat, en hoewel de kwantiteit aan extra's redelijk beperkt blijft, wettigt de kwaliteit ervan zeker het coverlabel. Om te beginnen zijn er vijf Lifted Scenes (10 min.). Elk van deze verwijderde sequenties heeft zijn merite, maar het is eveneens meteen duidelijk waarom Kasdan en zijn monteur ze achterlieten op de vloer van de montagecel. Drie retrospectieve featurettes schetsen vervolgens het verloop van Body Heats genese, waarbij – zeer uitzonderlijk voor dergelijke extra – werkelijk alle nog levende primaire cast- en crewleden hun zegje mogen doen. The Plan (17 min.) focust op de preproductie, inclusief een anekdote die de kille George Lucas in een heel ander daglicht plaatst. The Production (16 min.) gaat daarna dieper in op de opnameperiode, terwijl in The Post-Production (11 min.) o.a. John Barry’s magnifieke bijdrage wordt aangestipt.

Voor Vlaamse dvd-liefhebbers is zeker ook het Interview (13 min.) uit 1981 met Kathleen Turner en William Hurt interessant. Het interview werd namelijk opgenomen voor het roemruchte BRT-filmprogramma Première. Wie goed de oren spitst kan zelfs de stem van de interviewer van dienst traceren: niemand minder dan de vader van onze landelijke filmkritiek op televisie, Jo Röpke. Afsluitend biedt de dvd een Trailer (2 min.) aan waarvan men zich serieus afvraagt of hij bioscoopgangers anno 1981 warm kon maken voor de prent.



CONCLUSIE
Body Heat heeft goed gekeken naar de klassieke Films Noir uit de jaren veertig, maar is meer dan een stilistische hommage. Lawrence Kasdan debuutprent is een uitstekende film op eigen merite, dankzij een benevelende cocktail van gevaar, seks en dodelijke dialogen. William Hurt en Kathleen Turner zijn werkelijk briljant in de hoofdrollen. Beeld en geluid zijn bovendien van erg hoogstaande kwaliteit en hetzelfde dient gezegd te worden van de bonussectie.