TV-SERIE
Bleak House is de monumentale tv-serie van de BBC naar het gelijknamige boek van de Engelse 19de eeuwse schrijver Charles Dickens. Het verhaal speelt zich af tegen de achtergrond van het Jarndyce vs. Jarndyceproces dat voor de Londense rechtbank al sinds twee generaties aansleept zonder opzienbarend resultaat en waar alleen de advocaten beter van worden. Discussiepunt in de procesgang zijn de verschillende en elkaar tegensprekende wilsbeschikkingen van de stamvader van de Jarndyceclan. John Jarndyce, de huidige bewoner van de Jarndyce Estate Bleak House, zeer bemiddeld en filantropisch, heeft zijn rechten op de erfenis opgegeven na de zelfmoord van zijn vader als gevolg van de familietwisten over het ontzaglijk vermogen dat op honderden zo niet miljoenen Britse Pond wordt geschat. In de eerste aflevering neemt hij twee jonge verwanten en mogelijke erfgenamen van het familiefortuin in zijn huis op: Ada Claire en haar neef Richard Carstone. Esther Summerson, een jong en vriendelijk meisje zonder veel kapsones, wordt als gezelschapsmeisje voor Ada in dienst genomen. Esther weet niet wie haar ouders zijn. Ze gaat er vanuit dat ze een buitenechtelijk kind is van iemand uit de hogere stand, maar de vrouw die haar heeft opgevoed en die ze tante noemt, heeft het geheim over haar afkomst meegenomen in haar graf. Op Bleak House begint het drietal een nieuw leven met John Jarndyce als hun mentor en beschermheer.



Bleak House is een vuistdikke roman over onderwerpen die Charles Dickens nauw aan het hart liggen. Als chroniqueur van zijn tijd vertelt hij over de maatschappelijke stand van zaken in het Engeland van de eerste helft van de 19de eeuw, over de sociale leefomstandigheden van de rijken in hun oogverblindende kastelen en de verpauperde meute in de smerige Londense achterbuurten, over de doorbraak van de industriële revolutie, de kuiperijen van een zich mateloos zelfverrijkende advocatuur zonder scrupules en de corrupte praktijken van leden van Scotland Yard. Dickens gebruikt verschillende verhaallijnen en plots om zijn ideeën gestalte te geven en verweeft ze op een sublieme en efficiënte manier tot één groot verhaal. Via Mr. Guppy, een pretentieuze, naïeve maar ambitieuze leerjongen op het advocatenkantoor dat de zakelijke belangen van John Jarndyce behartigt, trekt Dickens zijn roman op gang. Mr. Guppy wordt op slag verliefd wanneer hij Esther Summerson na een lange reis in Londen opvangt en haar naar Bleak House brengt. Esther zal hem afwijzen, maar Guppy is hardleers en blijft hoop koesteren. Hij ontdekt als eerste dat zijn engel wellicht iets te maken heeft met de Jarndyce-erfenis en wanneer Richard Carstone, een goeie en brave jongeman met te weinig ambitie voor een intellectueel beroep, niet op zijn aanwijzigen ingaat, gaat Guppy op eigen houtje voort met zijn onderzoek waarbij hij eerder toevallig dan welbewust het raadsel van Esters afkomst ontrafelt.

Lady Honoraria Dedlock is de hoofdpersoon in een verhaallijn over de rich and famous. Zij is getrouwd met de veel oudere Sir Leicester Dedlock, maar het huwelijk heeft haar geen geluk gebracht. Lady Dedlock is melancholisch en ze staart voortdurend door het raam naar buiten alsof ze iets of iemand hoopt te vinden uit een vorig leven dat ze voor iedereen angstvallig verborgen houdt. De huisadvocaat, Mr. Tulkinghorn, via zijn vader en grootvader met de belangen van de Dedlocks verbonden als een trouwe hond aan zijn meester, merkt als eerste dat de vrouw des huizes iets te verbergen heeft. Via louche tussenpersonen en heren van weinig fatsoen spit hij grondig en systematisch het verleden van de jonge echtgenote van zijn klant uit op zoek naar haar grote geheim.



Charles Dickens vertelt het verhaal van Bleak House vanuit het gezichtspunt van zijn personage Ester Summerson, waarmee hij vanaf het begin aangeeft dat zij de sleutelfiguur is in de roman. Regisseur Ross Devenish kiest voor een andere aanpak: hij richt z'n camera heel vaak op Ester als gezelschapsdame van Ada en latere huishoudster van John Jarndyce met grote verantwoordelijkheden op Bleak House, maar hij houdt haar bewust uit de buurt van de grote intriges die het verhaal richting geven. Pas halfweg de serie, nadat Esther op het nippertje ontsnapt aan de pokkenepidemie, groeit ze uit tot een belangrijke figuur in de roman en de tv-serie.

Ross Devenish heeft voor Bleak House een immense cast van aparte acteurs bij elkaar gezocht om de figuren uit Charles Dickens roman tot leven te wekken: mondaine dames uit de hogere klasse, pafferige heren van adel, dikbuikig en opgezwollen, bloedzuigerige nietsnutten in luxeverpakking, gluiperige en geslepen advocaten met schurkenogen, onschuldig ogende meisjes en jongens uit de burgerij, lief en charmant, naast ongeschoren bullebakken in vieze afgedragen kleren, stinkend naar alcohol, en ongewassen loopjongens en straatkinderen die de minste klusjes opknappen voor een cent; strenge hospita's en gemeenuitziende politie-inspecteurs, goedhartige oude dames die al een levenlang op de uitspraak over hun erfenisaanspraken wachten en aan lager wal geraakte gokkers en militairen vervolledigen het tableau. Devenisch brengt ze allemaal tot leven als op een schilderij van Pieter Breughel en James Ensor en hij accentueert hun afwijkingen, hun hoekige gezichten, de scherpvooruitstekende neuzen, de criminele blik in hun ogen, hun lege oogopslag en hun blauwe kijkers vol hoop op een beetje geluk. Achttien afleveringen lang houdt de regisseur een vrij hoog tempo aan, snijdt regelmatig van de ene verhaallijn naar de andere, zorgt elke keer op het einde voor een cliffhanger en sleept de kijker op die manier moeiteloos mee op zijn zoektocht naar de waarheid over de hoofdpersonages.



Zoals dat het geval is in alle grote BBC-tv-series is geen enkele moeite gespaard om van Bleak House een topserie te maken vol romantiek en menselijke ondeugden tegen de ondergrond van een tot in de details gereconstrueerd historisch decor. Dickens is wat dat betreft een dankbaar auteur voor filmregisseurs, want zijn taferelen spelen zich af in gore achterbuurten en even later in rijkelijk aangeklede kastelen en paleizen en zijn personages lopen de ene keer gekleed in lompen en even later in de sierlijkste toiletten uit de tijd. De acteerprestaties zijn uitstekend met ingehouden en uitbundige, soms overdreven interpretaties die de rijkdom van Dickens’ karakters hun volle kracht geven, al zal niet iedereen de tics en verwaande gestes van Mr. Guppy op prijs stellen of het pittige taaltje van Mr. Krook (Bernard Hepton), gedrenkt in hebzucht en goedkope sterke drank.

BEELD EN GELUID
Bleak House is 20 jaar oud, maar de restauratie is van uitstekende kwaliteit zonder verlies van scherpte of contrast. De kleuren zijn realistisch en fris, blauwachtig en donker in nachtelijke en interieurscènes. De print is vrij van ongerechtigheden en opvallende technische mankementen. Het geluid is voor de gelegenheid helemaal onder handen genomen en het staat in stereo met een stevig surround-effect, maar niet in de aangekondigde 5.1-versie. Nog even de aandacht vestigen op de smaakvolle uitvouwbare kartonnen verpakking met prachtige foto’s uit de serie.



EXTRA'S
Deze drievoudige dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
De BBC-tv-serie Bleak House past naadloos in de lange reeks meesterlijke verfilmingen die de Britse zender in de voorbije 30 jaar heeft gemaakt op basis van belangrijke werken uit de Engels litteratuur. Wie van kostuumdrama's houdt, van romantiek en grote menselijke intriges, zal van dit bijna acht uur durende epos zeker genieten. Het scenario is sterk en spannend, de verfilming subliem en de acteerprestaties zijn zonder meer perfect.