CONCERTFILM
The Tiger Lillies hebben londen als thuishaven. Stichter Marty Jacques (zang, accordeon, piano) woonde er lange tijd boven een bordeel in Soho en dat heeft z'n sporen nagelaten in zijn teksten over prostitutie en de gore kant van het bestaan. Het repertoire dat Jacques bij elkaar schrijft en dat hij met Adrian Huge (Kongo-missionaris meets Ernest Claes) en Adrian Stout (goedlachse gigolo meets Tom Waits) aan de man brengt, houdt het midden tussen Weilleriaans cabaret, Brechtiaans theater, voor-oorlogse vaudeville en Britse post-punk. Voor de set die de band op deze dvd brengt in samenwerking met Alexander Hacke (Einstürzende Neubauten) heeft Jacques zich opnieuw in een outfit uit de jaren dertig laten hijsen, inclusief bretels en bolhoed, het gezicht wit beschilderd als een clown, met zwarte contouren rond mond en ogen. De voorstelling past beter in een circusomgeving dan in een theater, en alvast perfect in een vooroorlogs spiegelpaleis, omringd door trapezeartiesten, dwergen en leeuwentemmers, terwijl het exotisch uitgedoste publiek spaarzaam nipt aan glazen goedkope champagne.

Adrian Huge is de drummer. Zijn instrument is een kruising tussen een speelgoeddrumstel en een verzameling goedkope potten en pannen. Tijdens de nummers zorgt hij voor grappige geluidjes op de meest bizarre huis-, tuin- en keukenattributen terwijl zijn collega Adrian Stout, in een vlot pak met bijpassend vouwhoedje, op een kleine contrabas en een muzikale zaag voor de gepaste begeleiding zorgt. Het meest typische instrument van de Tiger Lillies is Martyn Jacques falsetstem, breekbaar, indringend en indrukwekkend, krassend en gierend als een hese jachthond in de repetitieve songs uit z'n repertoire. Zijn materiaal gaat van gevoelige liefdesliedjes en melancholische chansons over messcherpe en sarcastische aanklachten tegen sociale en maatschappelijke wantoestanden, bitterzoete verhalen uit het milieu van hoeren en pooiers, zeemansliederen en griezelige sprookjes à la Edgar Allen Poe.



Voor Mountains Of Madness doen de Tiger Lillies een beroep op Alexander Hacke voor de donkere en dreigende elektronische soundscapes die de songs over het werk van de 19de eeuwse Amerikaanse schrijver H.P. Lovecraft versieren. Lovecraft schreef werk in de stijl van E.A. Poe en creëerde in zijn boeken een universum gebaseerd op nachtmerries, horror en boosaardige goden. Alexander Hacke, een liefhebber van science fiction en horror reciteert flarden uit Lovecrafts werk als inleiding tot de songs van de Tiger Lillies, waarbij hij met stembuigingen en grimmige gelaatsexpressies de sinistere en macabere kant van Lovecrafts werk tot leven brengt. Met de natura morta-decors van het Berlijnse icoon Danielle Picciotto op de achtergrond, een batterij digitale montagetrucs en Hackes teutoons gegrom, wordt hier een maximaal effect bereikt.

De live-registratie Mountains Of Madness begint met het dramatische verhaal van een man die voor zijn dood de goden van H.P. Lovecraft wil ontmoeten die boven de bergtoppen wonen. Jacques' accordeon neemt het voortouw en hij vertelt in The Mountaintops het dramatische verhaal met zijn hoge falsetstem. In het refrein moedigt hij Barzaï aan om door te gaan, om de bergtop te beklimmen zonder angst. Maar de uitkomst is bekend: wie de goden ziet, moet sterven. Rats (In The Wall), is niet meer of niet minder dan en nachtmerrie: overal kan je ze horen, overal kan je ze zien en overal komen ze vandaan: de ratten. Ze bijten, besmetten en doden: ratten, waarvoor Adrian Huge de nodige griezelige geluidjes bedenkt. Een schokkende accordeon en dreigend elektronisch geruis ondersteunen de legende over de Cult Of Cthukhu, een belangrijke mythische figuur uit het werk van Lovecraft, die ooit een monster zal bevrijden waardoor de dag des oordeels aanbreekt. The Butcher, bijtend en hijgend op een tapijt van gestresste instrumenten, is het verhaal over een meedogenloze en satanische slager, de kanibaal aller kanibalen, die niets liever doet dan mensenkinderen aan stukken hakken en hun bloed drinken. De bas bonkt en de keteldrums roffelen op het staccatoritme van een briesende accordeon en een uitzinnige falsetstem, terwijl Martyn Jacques met elk nieuwe uithaal de vuisten een tikkeltje meer balt. Voor de uitvoering van The Music Of Erich Zann neemt Jacques plaats achter de buffetpiano. De klanken vallen als regendruppels uit de lucht en de muzikale zaag zorgt voor een zacht en mistig gordijn op de achtergrond. Het verhaal over de eenzame, getormenteerde vioolspeler in de rue d'Orseille is tragisch en triest, want de man is veroordeeld om tot zijn laatste ademsnik te fiedelen en bijgevolg voltrekt zich zijn einde in een chaos van elektronisch lawaai. Subconscious Mind dobbert langzaam voorbij: ons omhulsel is zo fragiel, terwijl onze inwendige ik ondoorgrondelijk en gesloten is. Martyn Jacques klinkt twijfelend: heeft er iemand ooit de sleutel gevonden?

Mountains Of Madness is halfweg als de lugubere, nachtmerrie-achtige contouren van H.P. Lovecrafts wereld zich beginnen af te tekenen. Schijnbaar tot groot vermaak van Alexander Hacke die zich met een ontembare dynamiek door de verzen van de Amerikaan een weg baant en de kijker blijft treiteren met de meest bizarre en angstaanjagende waanbeelden, ontsproten aan een geflipte en ziekelijke geest. Charles Dexter Ward over de Dood en het Kwaad zit in een bluesy verpakking van contrabas, spaarzame piano en schurende computersamples. Na het kwaad komt de zonde en de zelfbevraging: Do You Know What's Wrong?, waarin de elektronica en de accordeon een driehoeksverhouding aangaan met een radeloze falsetstem. Op de tonen van een fluwelen trage wals arriveert vervolgens The Hunter Of The Dark, over de angst voor het donker en de griezelige gedrochten die ons vanuit het niets begluren. The Mountains Of Madness, de titelsong van de tour de chants, stelt vragen over het nut van pijnlijke en bovenmenselijke inspanningen en het najagen van onmogelijke dromen. Andrian Huge spreekt zijn voorraad special effects aan, terwijl contrabas en accordeon schouder aan schouder door het klankbeeld struinen. Martyn Jacques bewijst dat ie nog een halve notenbalk hoger kan zonder z'n stem te breken. Wat overblijft bewaart hij voor Paranoid, z'n stem aarzelend en gebroken, want ze fluisteren achter z'n rug en de mannen in witte jassen staan klaar met hun dwangbuis, of valt Martyn Jacques finaal ten prooi aan paranoia?



BEELD EN GELUID
De interventies van Alexander Hacke als de verteller zijn niét live opgenomen. Ze zijn tussen de live uitgevoerde nummer gemonteerd. De kwaliteit van het materiaal is uitstekend, zij het digitaal getrukeerd. De 51-geluidstrack zet Hacke’s ronkende basstem, expressief en dreigend, dik in de verf en voegt een stevig surrroundeffect toe. De opnamen van het liveoptreden zijn wisselvallig. De vaste camera's leveren een vrij scherp beeld, de bewegende camera's hebben het duidelijk lastig om tijdens en na het zoemen het beeld scherp te krijgen en te houden. Bijgevolg worden nogal wat fragmenten ontsierd door wazig beeld. Ook de camera die van opzij op Alexander Hacke is gericht, levert niet altijd interessante en mooie plaatjes. Ongerechtigheden zijn er niet te bespeuren, maar zoals bij de meeste liveopnamen is het zwart-witcontrast soms beperkt. De mannen van het licht doen evenwel een prima job en maken veel goed. Ook de visuals (die u tijdens het optreden via een ander kanaal kan bekijken) komen uitstekend tot hun recht qua compositie en kleurkeuze. Het geluid is beter en vooral constanter van kwaliteit. De accordeon zit meestal in het midden van het spectrum met de contrabas en de schurende drumpartij resp. links en rechts van het centrum.

EXTRA'S
Bij de extra's noteren we een tweede uitvoering van The Butcher als bisnummer, een korte zoektocht naar het graf van H.P. Lovecraft in Noord-London The Unspeakable Act en een interview met de directors, waarin Hacke en De Picciotto uitlegen hoe het project en de samenwerking tot stand kwamen.

CONCLUSIE
The Tiger Lillies & Alexander Hacke – Mountains of Madness, een live-registratie ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van muziekcentrum Arena aan de oevers van de Spree in Berlijn, is een interessante poging om akoestische instrumenten, elektronische soundscapes en de zeer eigenzinnig composities van Martyn Jacques te combineren tot een uniek project. Alexander Hacke zorgde voor het Lovecraft-thema, Danielle de Picciotto ontwierp de visuals en The Tiger Lillies leveren de prachtige uitvoeringen. Martyn Jacques schreef muziek en tekst. Zijn opmerkelijke persoonlijkheid, de kwaliteit van zijn composities en de kracht van zijn unieke falsetstem creëren tijdens het concert een spannende, indringende en tegelijk grappige sfeer. The Tiger Lillies on stage is een combinatie van Jacques Brel en punkpop, overgoten met een sausje sociaal engagement, scherpe observaties en grimmige mythologie en dat alles in een kader dat het midden houdt tussen een circustent en een café chantant.

Mountains Of Madness kan voorlopig alleen via www.tigerlillies.com worden besteld. In speciaalzaken wordt sporadisch hun repertoire op cd aangeboden.

Mocht u kennis willen maken met de muziek van The Tiger Lillies dan kan dat via www.myspace.com/tigerlilliesuk.