Deze dvd maakt deel uit van de Annie M.G. Schmidt Collectie, Deel 2, waarin ook Otje 2 en Minoes zijn opgenomen.

FILM
Het kan niet altijd prijs zijn natuurlijk en dus is na enkele zeer geslaagde films in de tweede Annie M.G. Schmidt Collectie de derde prent in het rijtje een miskleun van formaat. Abeltje - niet te verwarren met dat andere Schmidtpersonage Ibbeltje - is te schreeuwerig, te ambitieus, te kinderlijk, kortom te té. Het was de eerste film die Bos Bros. maakte naar een roman van de Nederlandse kinderboekenschrijfster en in het kiezen van een juiste toon voor het project – nostalgisch maar modern – slaan de makers de bal serieus mis. Abeltje probeert gewoon te hard om hip te zijn voor een jeugdig publiek waardoor het van clichés vergeven scenario des te meer opvalt en een zure smaak in de mond van de kijker achterlaat. Als er een zilveren rand aan de donderwolk kleeft, is het dat Burny Bos genoeg wijze lessen trok uit de flaters van deze prent om naderhand die fouten niet meer te maken.

Het titelpersonage is een jongen van elf die door zijn moeder van school wordt gehaald en een job krijgt als liftboy in een chic warenhuis. Slechts één ding wordt hem bij zijn nieuwe job op het hart gedrukt: hij mag nooit op het groene knopje drukken. Nodeloos te zeggen dat voor de dag voorbij is Abeltje die raad in de wind slaat en hij samen met zijn vriendinnetje Laura, motbalvertegenwoordiger Jozias Tump en zanglerares Klaterhoen met de lift de lucht in wordt gekatapulteerd. Tegen de tijd dat ze kunnen landen bevinden ze zich in New York waar ze een rijke dame tegenkomen die in Abeltje haar ontvoerde zoon herkent. Dit is slechts het begin van een hele reeks avonturen die een climax krijgen in een subtropische militaire staat waar Abeltje moet tonen uit welk hout hij gesneden is.



Om een open deur in te trappen: nee, Annie M.G. Schmidt heeft het idee van een vliegende glazen lift niet gestolen van Roald Dahl. Abeltje verscheen immers in boekvorm in 1953, ruim vijftien jaar voor de Britse schrijver het eerste Charlie-boek van de persen liet rollen. Maar daar eindigt het goede nieuws dan ook, want voor het overige is de plot een en al opgewarmde kost. Dat gebrek aan originaliteit zou zo’n ramp nog niet zijn, ware het niet dat scenarist Bos zijn uiterste best doet om zelfs de beste ideeën in het script dood te knijpen door een gebrek aan dramatisch inzicht. De scènes klitten op de duur samen in een onsamenhangende modderpoel van half uitgewerkte pogingen om de film met een beetje adrenaline te injecteren. Minstens even onvergeeflijk zijn de stereotiepe personages die op de koop toe stuk voor stuk enerverend en/of antipathiek zijn. Als kijker heb je bijgevolg geen greintje emotioneel houvast, wat het slagen van de film een fatale klap toebrengt.

Ook de bijdrage van regisseur Sombogaart en zijn monteur is niet om over naar huis te schrijven. Het tempo van de prent is afgrijselijk wisselvallig. De eerste vijf minuten zoeven voorbij als betrof het vingeroefening van een onverbeterlijke ADHD-patiënt, terwijl de laatste helft van de film tergend traag voorbij kruipt wegens een gebrek aan plot. Sombogaart is de voorbije jaren uitgegroeid tot een degelijke – zelfs Oscargenomineerde – cineast, maar hier rijgt hij de pseudo-hippe flaters aan elkaar. De muziek van Hennie Vrienten brengt te nadrukkelijk een jong en avontuurlijk sfeertje in het verhaal, ondersteund door sporadische teringsongs waarvoor muzak zelfs een te groot compliment is. Qua production design en logistiek moet gezegd worden dat Abeltje ambitie heeft, ook al werken niet alle designs en locaties even goed. De kwaliteit van de special effects varieert van redelijk tot rotslecht.

In de hoofdrol ziet Rick Van Gastel er keurig uit in zijn liftboypakje, maar zijn performance houdt het midden tussen kinderlijke verwondering en een apert gebrek aan acteertalent. Nog erger is zijn vriendinnetje Soraya Smith, een lenige meid zeker, maar ook eentje die zo houterig op het scherm overkomt als een eiken plank. Frits Lambrechts gaat veel te ver over-the-top in een ééndimensionale rol, terwijl Marisa Van Eyle geen duidelijk omschreven functie heeft in de prent, wat haar vertolking allerminst ten goede komt. De enige die nog een beetje de meubelen redt is Annet Malherbe als Abeltjes moeder. Maar ook zij laat zich helemaal en ergerlijk gaan in een tweede rol in de film. Victor Löw moet een bizar excentriek personage gestalte geven en hij doet dat met verve, ondanks een potsierlijke witte pruik op zijn hoofd. Met die gedachte wil ik deze bespreking graag afronden, want hoe minder er wordt gezegd over deze miskleun van een kinderfilm hoe beter.



BEELD EN GELUID
Het beeld van deze release oogt over het algemeen degelijk. Grain duikt weliswaar geregeld op, het kleurenpalet wordt niet optimaal weergegeven en de contrasten zijn niet van topniveau, maar de prent laat zich goed bekijken op disk. Op één punt na: de aspectratio. Abeltje werd gefilmd in 1.85:1 en staat in een formaat van 1.33:1 op de schijf. Voor een kinderfilm – zeker eentje die ook als tv-serie werd uitgezonden – is dat niet onoverkomelijk, maar ik zie me toch genoodzaakt de regel toe te passen die zegt dat dergelijke transfer uit principe een maximum van 5/10 kan verdienen. De geluidskwaliteit was moeilijk te beoordelen wegens de ergerlijke schreeuwerigheid van de film, maar aangezien de prent er goed in slaagt om het bloed van onder mijn nagels te halen met de soundrack, verdient het spoor zeker een voldoende.

EXTRA'S
De enige extra is een selectie van drie Videoclips (13 min.) met songs uit de film. Te mijden als de pest.

CONCLUSIE
Abeltje is een kinderfilm van het ergste soort, een grotesk mislukte poging om een kinderboek uit de jaren vijftig een moderne spin off te geven met als resultaat een enerverende kijkervaring. Het is veruit de slechtste adaptatie van een Annie M.G. Schmidtboek tot op heden. Het beeld wordt gefnuikt door een verkeerde aspectratio, maar de soundtrack klinkt oké. Extra's zijn nagenoeg onbestaande.