BUBBLE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2007-08-13
FILM
Another Steven Soderbergh Experience staat er op de cover van de nieuwste productie van de Amerikaanse regisseur die de wereld ooit verbaasde met
Erin Brokovich (2000) en
Sex, Lies and Videotapes (1989) en die nadien aan de kassa passeerde met
Ocean's Eleven (2001),
Ocean's Twelve (2004) en
Ocean's Thirteen (2007), alsof de producers van de film het jonge volkje willen waarschuwen voor het geval ze
Bubble in hun onstuimige naïviteit voor
Ocean's Nummer Zoveel zouden houden. Dat is
Bubble dus niet. Soderbergh onderbreekt met deze productie zijn lucratieve bezigheden om z’n oude fans te bewijzen dat hij in se de creatieve en originele filmmaker is gebleven van weleer.
Bubble is tegelijk een primeur en een totale nieuwigheid: de productie werd in de Verenigde Staten in de bioscopen gebracht, tegelijk op betaaltelevisie uitgezonden en via dvd te koop aangeboden. Met die strategie hopen de geldschieters te voorkomen dat deze lowbudgetarthausproductie uitsluitend in gespecialiseerde bioscopen zou worden getoond om na een tweetal weken geruisloos in de anonimiteit te verdwijnen, het lot dat het gros van dergelijke niet-commerciële films normaliter beschoren is.
Bubble is bovendien apart omdat het om een film gaat die is gerealiseerd met een klein budget (zo’n 1.6 miljoen US Dollar) over een periode van nauwelijks drie weken. Soderbergh draaide de productie op HD-video en situeerde de handelingen op het privéadres van zijn
acteurs. Zijn aanpak vertoont overeenkomsten met de regels uit het Dogma-manifest (1995). In
Bubble overheerst hetzelfde naturalisme en een vergelijkbare ongedwongenheid en directheid waarop indertijd Thomas Vinterberg (
Festen,1998) en Lars von Trier (
The Idiots,1998) het internationale filmpubliek trakteerden. Soderberghs film is evenwel donkerder van sfeer, want het verhaal speelt zich af in het milieu van slecht betaalde fabrieksarbeiders, mensen die na hun dagtaak een supplementaire parttimebaantje moeten accepteren om de eindjes aan elkaar te knopen.
Hoofdpersonages in
Bubble zijn Martha (Debbie Doebereiner) en Kyle (Dustin James Ashley). Zij is een veertiger, niet echt aantrekkelijk en vrij dik, hij een verlegen jongen ergens halfweg de twintig. Ze werken in een fabriek in West-Virginia waar babypoppen gemaakt worden, maar omdat het werk slecht betaald is heeft Kyle nog een baantje aangenomen als schoonmaker in een fabriek. Na het werk in de poppenfabriek kan hij op Martha een beroep doen voor een lift tot aan zijn avondlijke werk. Dat doet ze graag, want
jij bent mijn beste vriend, zegt ze tegen Kyle tijdens een croissant in een wegrestaurant terwijl ze een foto van hem maakt. Kyle ondergaat de vriendschap van de oudere vrouw zonder commentaar. Of Martha met de veel jongere man plannen heeft is niet duidelijk. Eigenlijk lijkt het erop alsof ze genoegen neemt met hun ochtendlijke ritjes naar het werk en hun doelloze praatjes tijdens de pauze en de middagbreak. Ze bezit Kyle niet en toch is hij een beetje van haar.
De zaken veranderen als de poppenfabrikant een grote order krijgt en de productie drastisch de hoogte in moet: de jonge aantrekkelijk Rose (Misty Wilkins) komt het team versterken. Als de baas haar aan de collega's voorstelt, verschijnt er een bijna onzichtbare glimlach op Kyle’s lippen die Rose niet opmerkt want ze heeft het zelf te druk met haar wulpse blikken in zijn richting. Maar Martha is de verandering in haar verlegen collega wél opgevallen. In elke andere film zou de spanning tussen de vrouwelijke rivalen vanaf dan systematisch toenemen, maar niet in
Bubble, zelfs niet nadat Rose Kyle van Martha heeft afgesnoept tijdens de middagpauze voor een sigaretje in de rookkamer. Martha geeft de jonge vrouw het voordeel van de twijfel al vertrouwt ze Kyle toe dat Rose's gedrag haar niet echt lekker zit. Dat zegt ze naar aanleiding van een bezoekje aan het huis van een bemiddelde dame dat Rose in de avonduren schoonmaakt: als Martha het huis binnenkomt, stelt ze tot haar verbijstering vast dat Rose in het riante bad ligt in plaats van te stofzuigen en te dweilen.
Rose legt het vervolgens aan met Kyle of dat is wat ze in elk geval probeert te doen. Ze gaan op zaterdagavond samen stappen en Martha zal ondertussen op Rose’s tweejarige baby passen. In het kale en arme provincieplaatsje is evenwel weinig te doen en via een omweg belanden de twee jonge mensen op Kyle’s slaapkamer. Het gesprek heeft tot dan toe niet echt gevlot en Kyle maakt geen misbruik van de situatie. Hij biedt Rose een biertje aan en zij hem een joint en gaat er dan onverwacht snel vandoor. Het klinkt allemaal heel gewoontjes en weinig interessant, maar in werkelijkheid zorgen Soderberghs amateur-acteurs voor een zeer realistisch, haast documentaireachtig schouwspel in een desolaat en weinig aantrekkelijk decor van lege straten en armtierige interieurs en creëren ze een sfeer die het midden houdt tussen ongeïnteresseerdheid, nutteloosheid en oeverloze saaiheid met een streepje dreiging en ongemakkelijkheid op de achtergrond. Soderbergh neemt ruime close ups van hun gezichten en medium shots van Martha als ze op de bank zit naast haar oude en hulpbehoevende vader of in de kerk waar hij in de donkere massa een blauwachtig onze-lieve-vrouwenkleurtje op haar wangen tovert in de trant van wat Rainer Werner Fassbinder deed met zijn hoofdpersonage Bohm in
Lola. Bovendien houdt Soderbergh zijn close ups vrij lang aan, een theatertechniek die Fassbinder vóór hem zeer nadrukkelijk gebruikte in
Angst Essen Seele Auf om een sfeer van vervreemding en onrust te creëren.
De ochtend na het uitstapje met Kyle wordt Rose vermoord aangetroffen in haar woonkamer. De onschuldige karakterstudie wordt van het ene op het ander moment een spannende thriller en inspecteur Don Taylor (Decker Moody) wordt met het onderzoek belast. Nog nooit eerder kregen we in een Amerikaanse film een dergelijke inspecteur van politie te zien: Taylor is geen breedvoerige superflik die in
no time het raadsel oplost. Hij is veeleer een stille en discrete man die z’n vragen voorzichtig formuleert en als de tijd er rijp voor is de hoofdverdachte met zijn bevindingen confronteert. Het is allemaal zo
low profile dat het respect afdwingt niet alleen voor de figuur van de acteur, maar vooral voor de ingehouden en sobere manier waarop Soderbergh zijn film naar een ontknoping leidt. Daarbij spelen z'n amateur-acteurs een cruciale rol, want hoe ongelofelijk het ook moge klinken, Debbie Doebereiner (die in het echte leven gedurende 26 jaar een Kentucky Fried Chickenrestaurant leidde) en Misty Wilkins (een haarkapster van beroep) leveren een indrukwekkende prestatie. Hoewel Soderbergh beide vrouwen enigszins op een afstand houdt, blijven Rose en vooral Martha na afloop moeiteloos op het netvlies plakken.
BEELD EN GELUID
Gedraaid met HD-videoapparatuur kan het niet anders of
Bubble ziet er zonder meer magnifiek uit. De kleuren zijn soms fel en sprankelend, andere keren kiest de regisseur voor pasteltinten. Het beeld is haarscherp en de zwart-witverhouding haast perfect. Door het zuinig gebruik van extra lichtbronnen slaagt Soderbergh erin om de sfeer van de schrale en armetierige interieurs tot hun recht te laten komen. Hij kiest dan voor vuilgele en bruine kleuren en laat die fel contrasteren met de frisse tinten van het winterse landschapen of de
flashy aankleding van de rijkelijk gedecoreerde woning van Rose’s andere werkgever. Het geluid staat in 5.1, maar totale soberheid is troef: een eentonig maar opvallend gitaarspel duikt af en toe op, voor de rest dompelt Soderbergh zijn film onder in stilte en realistisch omgevingsgeluid met de stemmen van zijn acteurs als enige baken in een film die grossiert in alledaagse saaiheid en middelmatigheid van kleine en kansarme mensen.
EXTRA'S
De dvd bevat de
Originele Bioscooptrailer en een aantal
Andere Trailers.
CONCLUSIE
Bubble van
Ocean's-regisseur Steven Soderbergh is het premièrestuk uit een
sixpack van gelijksoortige kleinschalige films die de Amerikaan in de komende jaren hoopt te realiseren voor zijn broodheren Todd Wagner en Mark Cuban van 2929 Entertainment. Met deze eerste productie legt Soderbergh de lat meteen heel hoog. Dát niveau in de rest van de cyclus zelfs maar evenaren wordt een heel moeilijke opgave, want ook al lijkt deze vrij sobere eersteling met amateur-acteurs in de hoofdrol, weinig spraakmakende decors, weinig echte actie en gerealiseerd met beperkte financiële middelen niet veel soeps, in werkelijkheid gaat het om een kleine parel. Met
Bubble bewijst Steven Soderbergh dat hij het
métier nog altijd in de vingers heeft en dat zal zijn bewonderaars van weleer zonder twijfel plezieren.