FILM
Bij de voorstelling van z'n film op de Gayfilmfestivals van New York, San Francisco en Los Angeles kreeg Ned Farr tijdens de aftiteling van The Gymnast van het selecte publiek telkenmale een staande ovatie. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat hij voor zijn debuutfilm de grote festivalprijzen in ontvangst mocht nemen. In dit erg mooi gefilmde drama vertelt de regisseur het verhaal van Jane Hawkins (Dreya Weber), een ondertussen 43-jarige vrouw met een midlifecrisis. Als jong meisje was ze een getalenteerd turnster, maar haar hoop op Olympisch Goud werd de bodem ingeslagen na een ongeluk tijdens de training. Voor de kost is ze masseuse geworden. Haar huwelijk met David (David De Simone) heeft comfort, luxe en een gigantische villa met verwarmd zwembad en een filmprojectiezaal opgeleverd, maar geen kinderen: David vond kinderen te duur en Jane kon voor zichzelf nooit besluiten of ze al dan niet een kind wilde hebben. De zorg om haar gekwetste lichaam, haar gewonde ziel en de pijn om een verloren toekomst kregen steeds de voorrang op diepere gevoelens. Na twintig jaar eisen oppervlakkigheid en zinloosheid hun tol en Jane belandt in de spreekkamer van haar huisarts die antidepressiva en een psychiater voorschrijft.

De hernieuwde kennismaking met Denise (Allison Mackie), een oude schoolvriendin, zet Jane aan het denken. Voor het eerst in 20 jaar zet ze een voet in de sportschool van Nicole (Mam Smith) die de nieuwkomer meteen onder haar vleugels neemt voor een cursus luchtacrobatie à la Cirque Du Soleil. Als gevolg van haar jarenlang volgehouden trainingsprogramma beschikt Jane op haar drieënveertigste nog over een fenomenaal uithoudingsvermogen en een al even indrukwekkende spierkracht. Die komen haar van pas bij de turnoefeningen in de lucht die een uiterste controle over lichaam en geest vereisen. Voor de 28-jarige medestudent Serena (Addie Yungmee), een Japanse die als kind is geadopteerd door een Joods stel, hoeft Jane in elk geval niet onder te doen: ze overtreft de jonge vrouw qua kracht, soepelheid, acrobatie en karakter op alle terreinen. Het drietal traint een aantal namiddagen per week met het oog op een auditie in Las Vegas, maar als Nicole naar New York wordt geroepen wegens het doodsbedreigende ongeluk van haar zoontje, zijn Jane en Serena op elkaar aangewezen om hun prille plannen gestalte te geven.



Thuis praat Jane over haar laatste kans op een baby en David zegt dat ze dan maar met de pil moet stoppen, want dat het dan vanzelf komt. Maar Jane moet bekennen dat ze al een tijdje de pil in de verpakking laat zitten zonder zichtbaar resultaat. Dat was zeer egoïstisch van je, is Davids reactie, waarmee het onderwerp abrupt wordt afgevoerd. Gelukkig heeft Jane haar handen vol met de repetities voor hun aerial dancing-act en vindt ze bij Denise en Serena de warmte die ze van David sinds lang niet meer krijgt. De dansact schiet overigens vrij goed op sinds Jane haar collega Serena met een aangepast trainingsprogramma en veel morele steun tot betere prestaties heeft kunnen motiveren. Tijdens één van hun cocoonachtige acts tussen de lange slierten van bloedrood satijn eindigt het zeer nauwe lichamelijke contact in een voorzichtige eerste kus. Serena, al een tijdje ongemakkelijk over de zeer intieme dansfiguren, raakt even in paniek en bekent vervolgens dat ze lesbisch is. De mededeling komt bij Jane aan als een complete verrassing: zelf had ze die associatie niet meteen gemaakt. Als Denise de dag nadien naar hun prestaties komt kijken, suggereert ze de toevoeging van een zekere hoeveelheid drama, want dat doet het goed in Vegas, meent ze. Een kus misschien? Puur om professionele redenen kan het wel, meent Serena, waarmee die pijnlijke situatie opgelost lijkt te zijn.

Maar uiteindelijk komt Jane’s twijfel over de eigen identiteit en Serena’s angst om haar joodse adoptieouders over haar homoseksualiteit te vertellen opnieuw ter sprake: ik vertel het mijn ouders als jij David vertelt dat je hem verlaat, is Serena’s compromisvoorstel. David zorgt evenwel voor de splinterbom: hij wil zo gauw mogelijk een baby en belooft zich als een voorbeeldig echtgenoot te gedragen, want hij beseft dat hij Jane kwijtraakt.

In 1995 leverde de Canadese regisseuse Patricia Rozema met When Night is Falling een film af waarin trapezeacts de ondergeschikte rol van droomfantasieën speelden. Ned Farr gaat een stuk verder en plaatst de luchtacrobatie van zijn beide hoofdactrices op gelijke hoogte met de echtelijke spanningen ten huize van Jane en David Hawkins: terwijl de emotionele en seksuele spanning in de acrobatische fragmenten toeneemt, valt het huwelijk langzaam verder uit elkaar. De desintegratie wordt in korte maar veelzeggende scènes tot uitdrukking gebracht waarbij lichaamstaal belangrijker is dan overbodige dialogen. Vooral Dreya Weber (als Jane) is ontzettend goed in het veruiterlijken van de innerlijke spanningen en onzekerheid met een bescheiden arsenaal van minimale gelaatsuitdrukkingen. De grote visuele kracht van The Gymnast schuilt evenwel in de prachtige luchtdansscènes van Dreya Weber en Addie Yungmee, resp. producer en co-producer van de film, twee bloedmooie vrouwen en tegelijk twee fantastische atleten in hun vakgebied, met Dreya Weber als de absolute en onbetwiste top. Ned Farr heeft geen enkele moeite gespaard om hun sierlijke bewegingen en adembenemende waaghalzerijen vanuit ogenschijnlijk onbereikbare gezichtpunten in beeld te brengen: bij momenten hangt z’n camera tussen de beide actrices ter hoogte van hun handen die als stalen banden om elkaars polsen gevat zijn terwijl Serena – onderaan – haar acrobatische bewegingen maakt. Andere keren wervelt de camera rakelings langs de strengen van bloedrood satijn die de vrouwen met hun eigen lichaam tot baarmoederachtige constructies ombouwen of hij nestelt zich tussen de actrices in de nauwe cocons om de emoties over hun lichamelijke nabijheid zichtbaar te maken, een lichamelijkheid die Jane alleen ervaart wanneer ze patiënten masseert, maar die ze zelf nooit met David deelt, tenzij die ene keer per maand, elke twaalfde om precies te zijn, wanneer ze de afstandbediening gebruikt om een sekskanaal te selecteren, want zonder die visuele prikkels komt er niets meer van in huis.



Ned Farr pakt het allemaal subtiel en doordacht aan en maakt een film die een ruim publiek – ook heteromannen, wegens het vele vrouwelijk schoon! - zal interesseren, want hij raakt gevoelige en belangrijke onderwerpen aan waarmee we allemaal ooit te maken krijgen: eenzaamheid, ouder worden, opnieuw beginnen, het opgeven van zekerheden, overspel en jaloezie. Over de lesbische relatie laat de regisseur lange tijd twijfel bestaan, want zijn hoofdpersonage Jane staat voor een verscheurende keuze tussen een saai maar comfortabel leventje en een avontuur met een veel jongere vrouw tot wie ze zich op een onverklaarbare manier aangetrokken voelt. Pas tijdens de eindtitels, in een woordenloze scène met een politieman, bevrijdt de regisseur zijn hoofdactrice definitief van de demonen die haar verhinderen een keuze te maken. Het wordt een onverwachte maar totale ontlading, een catharsis zonder weerga.

Nog een kleine anekdote: aanvankelijk zou deze film porting (vasthouden, ondersteunen) genoemd worden, maar gauw bleek dat in sommige oren als poor thing te klinken, wat uiteraard helemaal niet de bedoeling was.

BEELD EN GELUID
The Gymnast is van begin tot einde een streling voor het oog, niet alleen wegens de cameraposities, maar ook als gevolg van de zorg die Ned Farr besteedt aan de kleinste details in het decor en de kostumering. De scènes in de privé-sfeer zijn warm en zacht met een voorkeur voor bruinige tinten en felle kleuren voor de buitenopnamen. Voor de fragmenten in de sportzaal hanteert de regisseur aanvankelijk een vrij normale lichtinstelling en realistische kleuren, eens de actie verplaatst wordt naar een omgeving met publiek tovert hij de meest sprookjesachtige tinten te voorschijn die de luchtballetten naar een hoger en verfijnder niveau tillen. Het neigt allemaal naar de uitgeknepen perfectie van Cirque du Soleil, maar via Farrs prachtige close ups en een efficiënte montage van het materiaal achteraf verliest de kijker de emotionele evolutie van de hoofd- en nevenacteurs nooit helemaal uit het oog ten voordele van het spektakel. De opgevoerde show krijgt ruime aandacht, maar staat altijd in functie van de intermenselijke problemen. De transfer is vrij van ongerechtigheden en ziet er voor de rest perfect uit met een uitstekend zwart-witniveau en overvolle kleuren in het licht van de schijnwerpers. De geluidsband sluit perfect aan bij de evolutie van het verhaal en ondersteunt in belangrijke mate de algemene sfeer die Ned Farr wil oproepen: geen Oscar-winnaar, zeker niet, maar een soundtrack die bij de film past zoals een handschoen bij een hand.



EXTRA'S
Heel verrassend plakt Homescreen nog twee interessante extra's aan de film: een Making of The Gymnast (15 min.) waarin de regisseur en de beide hoofdactrices (producer en co-producer) aan het woord komen over het scenario dat in de loop van het draaiproces nog aanzienlijk werd bijgewerkt: zo was het oorspronkelijk niet de bedoeling om een lesbische partner voor Jane te voorschijn te toveren en de rol van Selena – oorspronkelijk geschreven voor een ander actrice – werd meer aan haar Aziatische roots aangepast. De korte film The Catcher is een productie over hetzelfde thema met Dreya Weber in de hoofdrol, een film waarin Ned Farr bewijst dat hij ook niet bang is van een meer surrealistisch onderwerp met een thrillerachtig bijsmaakje. Voorts krijgt u de Originele Bioscooptrailer en nog een aantal Andere Trailers uit het aanbod van Homescreen.

CONCLUSIE
The Gymnast van debutant Ned Farr is een voldragen langspeelfilm voor een groot publiek. De romantische relatie is lesbisch van aard, maar dat neemt niet weg dat de regisseur thema's aansnijdt die veel verder reiken dan het holebi-milieu. Ook heteromannen en -vrouwen zullen zich beslist in de problematiek herkennen. Uiteraard is The Gymnast in de eerste plaats een film over romantische zielen en dus voor vrouwen, maar het zou jammer zijn mocht u daarom deze intense en zeer verzorgde film links laten liggen.