FILMS
Een driedelige miniserie met een lesbische thematiek en eentje met een homoseksuele inslag, allebei van hoge kwaliteit en voor de gelegenheid verzameld op een dubbele dvd die tegen een voordelige prijs over de toonbank gaat: dat zullen liefhebbers van het genre vast op prijs stellen.

Oranges Are Not The Only Fruit
Ik ben heel lang bij mijn ouders blijven wonen, zegt de adolescente een roodharige Jess (Charlotte Coleman) in het begin van deze driedelige BBC-miniserie, mijn vader keek graag naar worstelen op tv, mijn moeder worstelde graag. Het is het begin van een moeilijk levensverhaal over een strenge christelijke opvoeding, een moeder die toegewijd is aan god, een vader die zwijgt en een adoptieve dochter die als kind alles gelooft wat de volwassen haar over god, de hel en de verlossing vertellen. Als het kind volwassen wordt waarschuwt de gemeente de jonge vrouw tegen de verleidingen van het vlees en verbieden ze haar zich ooit dààr door een man te laten betasten. Gelukkig is Jess sterk en doorziet ze het fanatisme van haar ouders en van haar omgeving en wat mannen betreft is er geen probleem: ze valt op vrouwen.

De liefde die Jess van haar adoptiemoeder krijgt is beperkt. De gelovige vrouw is vooral zorgzaam en toegewijd en alles wat er gebeurt interpreteert ze als een gift of een straf van god. Toch is Jess's moeder zelf geen heilige: in haar jonge jaren was ze in Parijs en werd er verleid met een zwangerschap tot gevolg. Na het verwijderen van het probleem was ze onvruchtbaar. Nadien ontdekte ze god die haar haar zonden vergaf en toeliet dat ze zijn woord op straat en in de kerk verkondigt. Jess wordt opgevoed in het gesloten kringetje van een strenge evangelische gemeenschap in Lancashire. Als ze zeven is gaat ze voor het eerst naar school, tegen de zin van haar pleegmoeder die scholen broedplaatsen noemt. Maar het gemeentebestuur denkt daar anders over en dreigt met sancties. In de hel zijn er geen toiletten, deelt Jess haar klasgenootjes mee, waardoor men haar als een curiosum gaat beschouwen. Vriendjes heeft ze niet, de kerk gaat altijd voor.

Wanneer ze op een keer staat te prediken op straat, ze is dan een jaar of dertien, ontmoet ze Melanie (Cathryn Bradshaw), een aantrekkelijke leeftijdgenote die op zaterdagmiddag in een viskraam werkt om haar studies te betalen. Jess nodigt Melanie uit om een kerkdienst bij te wonen en nadien toe te treden tot de gemeenschap, wat ook gebeurt. Er groeit een stevige vriendschap die zich op korte termijn ontwikkelt tot een hartstochtelijke liefdesrelatie. Een paar oudere ongetrouwde vrouwen bekommeren zich om het jonge stelletje, maar wanneer Jess's pleegmoeder en de andere kerkgenoten lucht krijgen van wat er gaande is, breekt de hel los: Jess en Melanie zijn zondaars, bezeten door de duivel, bezweken door de verlokkingen van het vlees en dus zondaars die moeten worden genezen. Melanie toont berouw, maar Jess weigert nog langer de komedie mee te spelen en komt in opstand. Pastor Finch wordt erbij geroepen om de jonge vrouw van haar zonden te bevrijden.

Oranges Are Not The Only Fruit is de verfilming van de semi-autobiografische roman van de Britse schrijfster Jeannette Winterson over het coming-of-age-proces van een jonge lesbische vrouw. De miniserie duurt ruim twee en een half uur en dat biedt regisseur Beeban Kindron de mogelijkheid om de spanning heel voorzichtig op te bouwen en de karakters van Jesse en haar moeder grondig in de verf te zetten en hun motieven te analyseren. Veel meer dan een verhaal over godsdienstwaanzin en duiveluitdrijvingen is deze film het aangrijpende verslag van de zoektocht van een jonge vrouw om te ontsnappen aan de versmachtende greep van haar oerconservatieve milieu op haar manier van denken en op de keuzen die ze wil maken zonder in conflict te komen met haar moeder en de kerkgemeenschap waarin ze is opgegroeid. Deze miniserie werd gemaakt in 1990 en is daarmee één van de eerste producties waarin vrouwelijke homoseksualiteit op een eerlijke, volwassen en indringende manier wordt benaderd.



The Line Of Beauty
Deze film, gebaseerd op de succesvolle roman van Allan Hollinghurst en tot scenario bewerkt door Andrew Davies (o.a. Tipping The Velvet, Northanger Abbey en Bleak House) speelt zich af in het Engeland van de jaren’80. De maatschappelijke en economische processen wordt gedomineerd door de conservatieve Thatcher-aanpak en de gevolgen van de Falklandsoorlog en het is bovendien de periode van de eerste grote aids-epidemie onder homoseksuelen. Het is een donkere periode in Engeland met tienduizenden daklozen, de grote mijnsluitingen die voor sociale onrust en armoede zorgen en aan de andere kant een gegoede burgerij die van de situatie profiteert om zich via ongebreidelde speculatie en malafide praktijken te verrijken. Nick Guest (Dan Stevens), een jonge afgestudeerde van de universiteit en openlijk homofiel gaat in op de uitnodiging van zijn medestudent Toby (Oliver Coleman) om in zijn geboortehuis in Londen te logeren terwijl hijzelf in het buitenland is voor zaken en zijn ouders een reisje maken naar Frankrijk. Toby’s zusje Cathy (Hayley Atwell) is nl. niet helemaal in orde want ze verminkt zichzelf vaak met messen en scharen en ze kan dus niet alleen gelaten worden.

Nick zal vier jaar bij de familie Fedden logeren en er ondertussen zijn paper over Henry James tot een goed einde proberen te brengen. Zijn poging om alleen maar gast te zijn in het huishouden en zich niet in te laten met de onderlinge vetes en zakelijk problemen van de rijke familie is vanaf het prille begin tot mislukken gedoemd. Niet alleen is Cathy een voortdurende stoorzender die zijn aandacht als haar bewaarengel opeist, ook de politieke en zakelijke ambities van de heer des huizes, Gerald Fedden (Tim McInnerny), veroorzaken conflicten waaraan Nick zich niet kan onttrekken.

Via een advertentie maakt Nick kennis met Leo (Don Gilet), een aantrekkelijke zwarte Londenaar waarmee het meteen klikt. Nick wordt tot over z’n oren verliefd, maar de relatie zal van korte duur blijken te zijn omdat Leo de band met zijn voormalige vriend, een antiekhandelaar, niet kan of wil opgeven. Op een feestje maakt Nick kennis met Wani Ouradi (Alex Wyndham), zoon van een immigrant die het in Engeland gemaakt heeft, en samen stichten ze een bedrijfje dat een kunsttijdschrift op de markt brengt. Wani is erfgenaam van een onwaarschijnlijk fortuin en verloofd met Martine, een meisje dat zijn ouders voor hem hebben uitgezocht en dat voor nageslacht moet zorgen. Maar Wani is homo en dat mag zijn vader onder geen enkele omstandigheid te weten komen, dus ook zijn relatie met Nick niet.

In The Line Of Beauty ontwikkelt Saul Dibb een dubbele verhaallijn: de kroniek van de familie Fedden op een cruciaal moment in haar bestaan en de homoseksuele escapades van hun gast Nick Guest tegen de achtergrond van de aids-epidemie van de jaren’80. De regisseur maakt er een miniserie van die meer dan drie uur duurt en dat biedt hem het voordeel dat hij heel veel verhalen uit het gelijknamige boek van Alan Hollinghurst kan aansnijden. Maar film is geen roman en waar een boek de dingen vertelt, behoort een film ze te tonen en daar hapert het een beetje in deze miniserie: veel te veel informatie bereikt de toeschouwer via horen zeggen, via dialogen en gesprekken. Dibb introduceert ook een aantal figuren die hij halfweg het verhaal laat vallen. Zo is het niet helemaal duidelijk wat er met Leo precies aan de hand is en waarom hij in aflevering drie plots aids blijkt te hebben. Wani duikt bijna toevallig in het verhaal op en voor de kijker het goed en wel beseft is hij Nicks zakelijke partner. Minstens één keer raakt Nick op een feestje in gesprek met een figuur die bij de kijker helemaal niet is geïntroduceerd. Het zijn schoonheidsfoutjes die tijdens de montage zijn gemaakt, maar ze leiden af en werken storend.



BEELD EN GELUID
Tussen beide films ligt een tijdsafstand van meer dan 15 jaar, maar dat is er niet aan te merken. Oranges Are Not the Only Fruit heeft weliswaar af te rekenen met kleurverlies, maar The Line of Beauty is soms een beetje wazig met grain en een verlies van detail in de donkere passages. Voor de rest is er sprake van goede transfers zonder vuiltjes of beschadigingen. Het geluid staat in een 5.1-versie, maar dat effect is beperkt tot acceptabele stereo. De soundtrack van Orange bevat als opvallendste onderdeel de hit The Locomotion (Little Eva, 1962) van singer-songwriter Carol King; in The Line of Beauty horen we muziek van Frankie Goes To Hollywood, the Rolling Stones, New Order, The Pretenders en The Stranglers.

EXTRA'S
De dvd's bevatten geen extra's.

CONCLUSIE
Twee meer dan behoorlijke miniseries die bijna zes uur kijkplezier bieden en daar bovenop twee boeiende verhalen over een lesbische tiener die probeert te ontsnappen aan de benauwende sfeer van haar conservatief-christelijk milieu en over een homofiele universiteitstudent die tegen z'n wil verstrengeld raakt in de chicanes van de Britse hogere burgerij terwijl z'n vrienden doodgaan aan aids. Niet meteen opbeurende verhalen, maar allebei inhoudelijk en vormelijk interessant. Oranges Are Not the Only Fruit is zonder meer de sterkste film van deze release. The Line of Beauty is iets minder coherent en heeft als belangrijkste manco het weinig boeiende hoofdpersonage. Maar beide producties blijven tenslotte overeind wegen voldoende afwisseling, een snuifje romantiek en een vleugje seks.