FILM
Zeven mensen bieden zich aan bij een groot bedrijf in Madrid voor een sollicitatie: vijf mannen en twee vrouwen, allemaal, naar eigen zeggen, hooggekwalificeerd en op zoek naar een nieuwe uitdaging. Op de vijfendertigste verdieping van een kantoorgebouw worden ze opgevangen door de koel glimlachende secretaresse Montse (Natalia Verbeke) die ze voor een computerscherm plaatst. Als de groep volledig is gaat de deur van de kamer op slot en krijgen de kandidaten via het beeldscherm te horen waar ze aan toe zijn: ze worden getest volgens de Grönholm-methode en één van de deelnemers is een mol, een medewerker van het bedrijf; na elke ronde wordt er unaniem gestemd en valt één kandidaat af. De laatst overblijvende sollicitant krijgt de begeerde hoge functie in de firma.

De zeven individuen hebben al eerder een sollicitatiegesprek bij het bedrijf gehad, maar deze keer lopen de zaken anders dan ze verwachten. Dat zorgt voor ongerustheid en wrevel en vanaf de eerste ronde voor een gespannen sfeer, want op de computerschermen verschijnt een krantenartikel over de betrokkenheid van één van de kandidaten bij een milieuschandaal, een detail dat ie zelf niet in zijn cv had vermeld. Enrique (Ernesto Alterio) heeft er zelf geen probleem mee, maar hij moet toegeven dat het bedrijf in zijn privé leven is gaan graven zonder zijn medeweten. Voor de andere kandidaten is dat reden genoeg om zich zorgen te maken en zich af te vragen wat men over hen aan de weet is gekomen. Voor Enrique loopt de eerste ronde slecht af: hij gaat eruit. Nieves (Najwa Nimri), de jongste van de vrouwen, speelt het vrij hard en kan vier medespelers ervan overtuigen dat een kandidaat met een dergelijk profiel niet zou worden aangeworven indien zij de HR-dienst van het bedrijf waren. Eén speler onthoudt zich. Enriques beeldscherm wordt zwart. Hij is uitgespeeld.

Psychologische spelletjes, verbale confrontaties, externe manipulatie en de aanwezigheid van een onbekende mol drijven de kandidaten tot een uiterste concentratie en een gevecht om zelfbehoud. Eén verkeerde of fout ingeschatte zet volstaat om weggestemd te worden en dus wordt het spel steeds wreder en persoonlijker. Ondertussen breekt geweld uit op straat, vijfendertig verdiepingen lager, waar een betoging van antiglobalisten tegen een vergadering van het IMF en de Wereldbank uit de hand loopt: ruiten worden stukgegooid, auto's in brand gestoken en politiemannen raken gewond. Hoog boven de grond neemt de spanning in evenredige mate toe als Ana (Adriana Ozores) wordt weggestemd na een zeer gerichte aanval van Carlos (Eduardo Noriega), een incident dat de sfeer definitief verandert: vanaf nu is het ieder voor zich waardoor de relatie tussen Carlos en Nieves - ze kennen elkaar van een korte ontmoeting en romance in Barcelona drie jaar eerder – bekoelt.



Tijdens de middagpauze genieten de kandidaten van een koude maaltijd. De restaurants in de buurt hebben de deuren moeten sluiten wegens de onlusten op straat. Carlos vindt dat het eten stinkt, Fernando (Eduard Fernández) en Nieves raken het voedsel ook nauwelijks aan. Montse, de secretaresse, mengt zich in het gesprek en zorgt voor onrust: misschien is zij ook wel een mol? Na het eten proberen de kandidaten zich enigszins te ontspannen: Nieves rookt een sigaret op de gang, macho Ricardo (Pablo Echarri) heeft andere plannen, twee kandidaten hebben een gesprek over de betoging op straat en eentje verklapt een geheim dat hij niet in z'n cv heeft vermeld. Carlos krijgt een kopje koffie over z’n overhemd, vlucht naar het toilet en verschijnt een tijdje later in het blauwe hemd van Ricardo. Die blijkt Carlos' grijze hemdje aan te hebben bij z'n terugkeer. Nieves ligt ondertussen heerlijk te soezen op de bank.

El Método is een snoeiharde psychologische satire die zich afspeelt in een kantoorruimte van een multinational. De kandidaten die zich aanbieden voor een sollicitatiegesprek, stellen tot hun verbazing vast dat het om een groepsgesprek, en zgn. assessment gaat volgens de zgn. Grönholm-methode die ze geen van allen kennen ondanks hun eerdere ervaring met dit soort procedures. Al bij de eerste test dringt het tot ze door dat het om een keiharde test gaat en dat ze de eindronde nooit zullen halen door fair en ethisch te werk te gaan. Van hen wordt verwacht dat ze de andere kandidaten met alle mogelijke middelen in het nauw drijven en discrediteren. Daarbij krijgen ze hulp van buiten: de computer reikt bij elke nieuwe ronde informatie aan die belastend is voor één van de kandidaten of die kwalificaties eist die ontbreken in hun cv zodat ze verplicht worden heel vuil te werk te gaan willen ze de volgende ronde halen. De mol is de meest onzekere factor aan tafel, maar die is moeilijk te ontmaskeren. Alleen Nieves en Carlos vallen af als mogelijke indringer: zij kennen elkaar van vroeger en kunnen zich voor elkaar garant stellen. Zij vormen een apart team dat zich lang zal handhaven en dat is nodig, want elk nieuwe test zorgt voor andere coalities in de groep en wie alleen komt te staan is hopeloos verloren als er gestemd wordt.

Regisseur Marcelo Piñeyro begint z'n film met beelden van een antiglobalistische betoging in de straten van Madrid. De sfeer is gespannen en grimmig. Vandaar naar het rustige kantoor op de vijfendertigste verdieping is maar een kleine stap, maar de sfeer van ongemak en gevaar neemt hij mee. Hij geeft een voorlopig en schijnbaar onbelangrijk aanzetje over een stoel die al bezet blijkt te zijn. De beide vrouwen en de vijf mannen bespieden elkaar als aasgieren, proberen te raden hoe sterk de anderen zijn, wat de zwakke plekken zijn en wie eventueel gelogen heeft over zijn status en/of zijn referenties. De dialogen zijn kort en scherp, maar het is elke keer de computer die voor het verrassingseffect mag zorgen: wie dit gesprek ook stuurt, hij of zij is sterker dan de aanwezigen in de sollicitatieruimte, hij of zij weet meer over de kandidaten dan de kandidaten over elkaar, hij of zij kent details over de sollicitanten die onbenullig lijken, maar die de gang van zaken kunnen beïnvloeden, verstoren of in een andere richting sturen. Om te overleven verplicht Marcelo Piñeyro zijn kandidaten de maskers af te leggen, hun ware aard te tonen of precies die karaktereigenschappen te benutten waarvoor ze zich schamen, die ze onwelvoeglijk vinden en die alleen aan het daglicht treden in geval van crisis of, zoals in dit geval, op momenten dat het zelfbehoud bedreigd wordt en het overlevingsinstinct het van het intellect overneemt.



El Método is een scherpe en venijnige tragi-komische satire op de methoden die in de zakenwereld worden gehanteerd om CEO's en kaderpersoneel te rekruteren. Het is in dat milieu bon ton om te schermen met de sociale vaardigheden en de maatschappelijke verantwoordelijkheidszin van stafmedewerkers. In de praktijk worden er steeds vaker methoden gehanteerd die naar heel andere vaardigheden peilen en die stammen uit milieus die het niet zo nauw nemen met de democratische spelregels en de mensenrechten. Marcelo Piñeyro overdrijft uiteraard, maar dit soort tests wordt veel vaker gehanteerd dan men in het algemeen verwacht en ze zijn er op gericht de kandidaten tot het uiterste te drijven. Ze peilen naar eigenschappen als totale loyauteit ondanks ethische en persoonlijke bezwaren, naar leiderschap en autoriteit, kwaliteiten die vaak in tegenspraak zijn met de uiterlijke schijn van maatschappelijke relevantie die bedrijven via hun pr-afdeling adverteren. De regisseur bouwt de spanning heel snel op en slaagt erin ze praktisch de hele film lang op niveau te houden en zelfs op te voeren, ondanks een kleine uitschuiver halfweg die zich in de toiletruimte afspeelt en een slot dat niet helemaal bevredigt wegens te simpel en te melig. Maar dat is wellicht een kwestie van smaak.

BEELD EN GELUID
Marcelo Piñeyro kiest voor moderne decors met een minimum aan attributen, gesofistikeerde computerschermen die zich voorzichtig van links naar rechts kunnen bewegen en die het statuut van niet-menselijke moderatoren hebben. Heel af en toe verdeelt de regisseur het scherm in drie naast elkaar geprojecteerde beelden, soms gaat het om verschillende opnamen, soms om opnamen van één en hetzelfde onderwerp vanuit verschillende gezichtspunten. Het heeft iets voyeuristisch, alsof de toeschouwer de kandidaten van op een afstand bespiedt zonder zelf te worden gezien. Het kleurenpalet is strak en koel met overwegend beige, grijs en staalblauw voor de omgeving, de vergadertafel en de beeldschermen. Zwart betekent uitgespeeld, want dat is de achtergrond voor de mededeling no signal, een teken dat de kandidaat op non-actief is gezet. De mannen zitten in onpersoonlijke pakken, de vrouwen zorgen voor de opvallende kleuren: wit of bijna wit voor Nieves en felrood voor Ana, met overdadige donkere make-up en zwart haar dat glanst van de gel, een veertiger die er als een twintiger wil uitzien, wat haar zwaar wordt aangerekend. Montse, de secretaresse, zorgt vooral voor het vrouwelijk schoon en de onzekere factor. De transfer is uitstekend uitgevoerd zonder digitale artefacten, beschadigingen of ongerechtigheden. Het geluid staat in stereo, voldoende voor een dialooggestuurde film van dit kaliber. De stemmen zijn mooi verdeeld over het midden met de geluiden van de protesterende antiglobalisten van opzij. De muziek is van het genre dat je in liften hoort, of op luchthavens: saai en onpersoonlijk.



EXTRA'S
De dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
El Método vertoont formele overeenkomsten met Das Experiment van Oliver Hirschbiegel (2001). Marcelo Piñeyro roept een vergelijkbare spanning op en schept eenzelfde klimaat van terreur dat bij Hirschbiegel overgaat in geweld, wat in het nette milieu van multinationals uiteraard onvoorstelbaar is. In El Método worden de kandidaten op een andere manier afgemaakt, wat niet betekent dat de psychologische schade kleiner zou zijn dan bijv. bij overlevenden uit een uit de hand gelopen gevangenisexperiment. In El Método gaat het om pure psychische terreur en regisseur Marcelo Piñeyro weet die precies te doseren. Hij zorgt voor een aantal verrassingeffecten tijdens de gesprekken, voor haarspeldbochtachtige wendingen in het verloop en voor pure verbale hoogstandjes om het pokerspel af te ronden. Het geheel is zeer cool en clean in beeld gebracht met een cast van acteurs en actrices die het spel perfect beheerst.