FILM
Wij zijn gefascineerd door seriemoordenaars. Onweerstaanbaar worden we aangetrokken door de gruwelijkste wijze waarop de slachtoffers de dood vonden. En toch zijn de moorden zelf slechts een bijkomstigheid. Het is de methodiek die fascineert: hoe een onopvallend mannetje – vrouwen lijken incapabel tot seriemoord – met een boekhoudkundige precisie een snood plan smeedt en de bewijzen opruimt. De kille blik in hun ogen stelt vragen over het bestaan van een menselijke ziel. De bizarre logica waarmee ze hun daden verklaren, klinkt vaak verrassend aannemelijk. De beste verhalen over seriemoordenaars zijn dan ook groezelige stationsromannetjes waarin haast niks gebeurt maar een onheilspellende sfeer de haren op je arm doet rechtstaan. Veel regisseurs hebben dat niet door en behangen hun films met bloed en ingewanden. Richard Fleisher is slimmer. In zijn 10 Rillington Place zijn de meest angstaanjagende scènes die waarin een kalend mannetje met een ziekenfondsbrilletje de inhoud van zijn medicijnkast inspecteert.

De film is gebaseerd op ware feiten. John Reginald Christie doodde in een tijdsspanne van negen jaar – tussen 1943 en 1952 - negen personen op het adres uit de titel. De prent focust voornamelijk op het jaar 1949, wanneer een nieuw koppel de bovenverdieping van Rillington Place 10 huurt. Timothy en Beryl Evans hebben een baby van een jaar maar hun huwelijk staat onder druk door Timothy’s onzekere werksituatie. Ruzies zijn dan ook schering en inslag op de hoogste etage. Wanneer Beryl ontdekt dat ze weer zwanger is, vraagt ze Christie om hulp. Die liegt haar voor dat hij tijdens de oorlog dokters hielp illegale abortussen uit te voeren. Beryl stelt naïef alle vertrouwen in de beminnelijke onderbuur en bekoopt het met haar leven. Christies modus operandi is ieder keer dezelfde: hij bedwelmt zijn slachtoffers met koolmonoxide alvorens hen te wurgen en post mortem te verkrachten. Timothy lokt hij vervolgens in een hinderlaag zodat de politie denkt dat hij zijn vrouw eigenhandig vermoordde.



Het script is niet zozeer filmisch entertainment als een trouwe reconstructie van de feiten. De scenarist balt enkele gebeurtenissen in korte periodes samen, maar voor het overige is wat je op het scherm ziet dat wat er gebeurde, in sommige segmenten zelfs met letterlijk overgenomen dialogen. Hierdoor balanceert 10 Rillington Place soms vervaarlijk op het randje van spanningsloos docudrama, vooral in het langgerekte proces tegen Timothy Evans. Regisseur Richard Fleischer houdt echter grotendeels de aandacht van de kijker vast. Hij baadt de film in een groezelige sfeer – de cineast filmde deels op Rillington Place 6, een gebouw met een identieke etage-indeling als Christies gruwelhuis – en veinst een exploiterende aanpak door consequent zijn toevlucht te nemen tot suggestieve kikkerperspectieven. Het contrast met het methodische, droge scenario resulteert niet enkel in goede cinema maar gaat ook naar de kern van de zaak betreffende de fascinatie van de kijker met seriemoordenaar Christie. Het tempo zal niettemin voor sommige kijkers te laag liggen: de lijzige ritmische opbouw dateert de film.

In de hoofdrol schittert Richard Attenborough. De acteur staat bekend als een minzame man, maar zijn beste prestaties op het zilveren scherm zijn stuk voor stuk vertolkingen van slechteriken of op zijn best ambigue persoonlijkheden. Attenboroughs meest tot de verbeelding sprekende werk is 10 Rillington Place niet – dat blijft het schromelijk ondergewaardeerde en quasi vergeten meesterwerkje Seance on a Wet Afternoon – maar hij is niettemin uitstekend op dreef als een man die zijn perverse fantasieën verbergt onder een zielig uiterlijk. Een jonge John Hurt is aandoenlijk als de ten onrechte veroordeelde Timothy Evans die geen partij is voor het hypocriete brein van de seriemoordenaar. Judy Geeson vertolkt prima de al even naïeve Beryl en houdt zich vooral goed staande in haar scènes met Attenborough. Ook een vermelding verdient Pat Heywood die gedeeltelijk bekdn is met de praktijken van haar man maar als een trouwe echtgenote de lippen stijf op elkaar houdt.

10 Rillington Place is beslist niet de beste film die ooit over een seriemoordenaar werd gemaakt. Het is wel een van de meest consequente benaderingen van het onderwerp in de zevende kunst. De prent biedt bovendien meer dan pulpentertainment en heeft een regisseur aan het roer die hoofd- en bijzaak perfect van elkaar kan scheiden. Het meest komt dat naar voren in het slotkwartier waarin zonder verheerlijking of visuele kritiek John Christies laatste moorden, de verkoop van zijn huis en zijn arrestatie aan bod komen. Het is bijna een anticlimax na de oplaaiende emoties in het proces tegen Evans, maar vooral een kans voor de cineast om de kijker te confronteren met zijn medeplichtigheid. Want als we eerlijk zijn moeten we toegeven dat het al dan niet vatten van de moordenaar ons weinig kan schelen. Integendeel: seriemoordenaars in de film gunnen we meestal een happy end.



BEELD EN GELUID
De dvd-transfer profiteert van een nagenoeg gave print om de groezeligheid van de film optimaal uit te buiten. De scherpte springt het meest in het oog als positief element maar ook het contrast is zeer degelijk. De kleuren zijn dof, maar dat is het gevolg van een artistieke keuze en niet van een manco transfer. De soundtrack bestaat uit een monospoor dat moeite heeft dynamiek te genereren. Dialogen domineren de track en klinken steeds helder en verstaanbaar.

EXTRA'S
Columbia/TriStar verzamelde enkele goede extra's om de bonussectie mee te stofferen. Het Audiocommentaar van John Hurt loopt niet over van enthousiasme maar biedt niettemin voldoende inzicht in het productieproces van de prent en verheldert Hurts visie op de Christiezaak. Richard Attenborough voorziet de film niet enkel van een Videointroductie (2 min.) maar is ook het onderwerp van een inzichtelijk Interview (22 min.) waarin de lord frank praat over zijn betrokkenheid bij het project, dat duidelijk een speciale plaats in zijn hart heeft. Een intrigerende Fact File geeft enerzijds een gedetailleerde chronologie van Christies carrière als seriemoordenaar en laat anderzijds toe om via een grondplan van zijn huis informatie over de slachtoffers op te vragen. Daarnaast vind je op de dvd acht Lobby Cards, vier Filmografieën en Cross-Promotionele Trailers voor vier moderne thrillers die stuk voor stuk minder goed zijn dan de hoofdfilm.

CONCLUSIE
10 Rillington Place is het sfeervolle en historisch accurate relaas van een van de meest beruchte seriemoordenaars uit de Britse geschiedenis. De film houdt het midden tussen de sensatie van een pulpthriller en documentair realisme: een combinatie die geslaagd te noemen is. Het beeld van deze release is van prima kwaliteit, het mono geluidsspoor degelijk. De bonussectie intrigeert dankzij enkele goed gekozen extra’s.