FILM
Control is een film over het leven van Ian Curtis, zanger van de Britse post-punkgroep Joy Division, een introverte en zoals de fans wel weten eerder zwaarmoedige jongeman die zich op het hoogtepunt van zijn internationale carrière verhing in de woning van zijn ex-vrouw Deborah Curtis - geboren Woodruff - in Macclesfield bij Manchester, Engeland. Regisseur Anton Corbijn baseert z'n film op het biografische boek Touching From A Distance dat Deborah in 1995 liet verschijnen over haar huwelijk met Ian Curtis. Ze treedt ook op als co-writer en co-producer van de film.



Anton Corbijn laat z'n film beginnen in 1973. Ian zit op school, maar zijn interesses liggen op het terrein van kunst en poëzie. Op zijn schrijftafel liggen z’n vroege gedichten en dagboeknotities kriskras door elkaar. In 1975 ontmoet hij Deborah en twee jaar later besluiten ze te trouwen, een tienerhuwelijk, want Ian is dan net 17 jaar. Een jaar later wordt hij lid van de band Warsaw die dringend op zoek is naar een zanger. Na een concert van de Sexpistols vormt Ian zich een idee over welke richting het uit moet met Joy Division zoals de groep zich een tijdje later noemt om verwarring te vermijden met de band Warsaw Pact. in 1979 trekt de groep de aandacht van Rob Gretton die onder de indruk is van hun liveoptreden en een gouden toekomst voorspelt. Gretton wordt hun manager en hij versiert een contract voor het eerste album Unknown Pleasures dat Tony Wilson van Factory Records uit z’n eigen zak betaalt. Vanaf dan gaat het Joy Division voor de wind.

Op z’n twintigste krijgt Ian z’n eerste epilepsieaanval. De dokter schrijft hem een batterij medicijnen voor in de hoop erger te voorkomen en geeft hem de goede raad om het kalm aan te doen en alcohol te vermijden. De drugs hebben neveneffecten en tasten zijn denkvermogen aan. Curtis krijgt buien van neerslachtigheid. Na de geboorte van zijn dochtertje Natalie verslechtert zijn relatie met Deborah en begint hij een relatie met de Belgische Annick Honoré die hij na een optreden in Londen leert kennen. Zij zal de eerste contacten in België leggen. De aanvallen nemen evenwel toe als Curtis besluit om de druginname terug te draaien. Bovendien wordt hij verscheurd door zijn niet helemaal uitgedoofde gevoelens voor Deborah en Nathalie in Manchester en die voor Annick in Londen, hoewel hun relatie nooit echt van de grond komt, want Ian trekt zich steeds meer in zichzelf terug, hij is in de war, verliest de greep op zijn eigen leven en wordt depressief. Ondertussen wordt Joy Division wel een grote naam in Engeland en Europa. Eind 1979 beginnen de voorbereidingen voor het tweede album, maar op de vooravond van de Amerikaanse tournee en net voor de release van het album Closer pleegt Ian Curtis op 18 mei 1980 zelfmoord. Hij was 23 jaar oud.



In Control ligt de nadruk op het huwelijk van Ian en Deborah. Dat is niet verrassend gezien de oorsprong van de verhaalstof, maar dat betekent dat Joy Division maar zijdelings aan bod komt. De tour naar het Europese vasteland, die uiteindelijk een paar maanden duurde, krijgt bijv. nauwelijks aandacht. Ians overspelige relatie met Annick Honoré wordt wél uitvoerig en onverbloemd gedocumenteerd en vanaf het moment dat Ian en Deborah uit elkaar zijn, richt de camera zich bijna uitsluitend op hem. Acteur Sam Riley (24 Hour Party People) brengt een sobere en intense interpretatie van het karakter Ian Curtis en hij slaagt er in om het innerlijke lijden en de stuurloosheid van het hoofdpersonage zichtbaar te maken. Samantha Morton (o.a. Enduring Love, Code 46 en Minority Report) levert een sterke prestatie. Zij is vanaf het prille begin het rijpere deel van de relatie, zij heeft zin voor verantwoordelijkheid, zij is degene die de financiële ruimte schept waardoor Ian zich op z’n muziek kan concentreren, en toch, toch wekt zij eerder medelijden op dan medeleven. Haar toewijding en haar liefde voor Ian kunnen ten slotte niet voorkomen dat hij wegglijdt in rusteloosheid en onzekerheid en in vlagen van zelfverwerping en wroeging. Misschien was ze zelf te jong om de juiste antwoorden te vinden, of was Ian wellicht al veel langer het spoor bijster en voorbij the point of no return?

Anton Corbijn, bekend van de U2-clips en zijn videowerk voor Bryan Adams, Depeche Mode, The Red Hot Chili Peppers en Metallica, maar vooral ook zowat wereldberoemd als fotograaf van internationale popsterren, levert met Control zijn eerste langspeelfilm af. Het is tegelijk een muziekfilm én een biografisch verslag. Corbijn gebruikt zijn ondertussen bekende zwart-witfilmstijl, beweegt zijn camera langzaam over de gezichten van zijn hoofdpersonages als waren het uitgestrekte landschappen en hij kiest bewust voor een zeer rauwe en realistische aanpak van het basismateriaal, zij het met af en toe een ferme scheut gezonde humor ter compensatie. Naarmate Ians fysieke en psychische toestand verslechtert, verdwijnt de actie steeds meer op de achtergrond. Wat overblijft is het relaas van een desintegrerende persoonlijkheid die de voeling met de buitenwereld verliest. De omgeving reageert, maar niemand weet precies wat er moet gebeuren om het tij te keren. Bovendien heeft men vooral oog voor Ians lichamelijke conditie, voor zijn epilepsie en veel minder voor het zelfvernietigingproces dat zijn ontknoping nadert, getuige de Amerikaanse tournee die op stapel staat terwijl de aanvallen frequenter worden en Ian signalen geeft dat het echt niet goed met hem gaat. Het strekt Corbijn tot eer dat hij de slotfase met grote terughoudendheid en evenveel fijnzinnigheid in beeld brengt en geen enkele poging doet om de sensationele toer op te gaan. Samantha Morton zorgt voor het hartverscheurende eindbeeld.



BEELD EN GELUID
De film is helemaal in zwart-wit opgenomen. Het beeld is scherp, maar dat is niet Corbijns grootste bekommernis. Hij werkt ook graag met korrelig materiaal. Toch is het bereikte effect minder uitgesproken dan in zijn foto's. De muziek is uiteraard belangrijk in deze film met het materiaal van Joy Division voorop en dat komt via een stevige Dolby Digital 5.1- en een iets donkerdere DTS-track helemaal tot z'n recht. Voorts zijn er nog streepjes Bowie en Kraftwerk.

EXTRA'S
De dvd bevat een Originele Bioscooptrailer en een drietal Andere Trailers.

CONCLUSIE
U moet wellicht een beetje fan zijn van Joy Division of tenminste enige interesse hebben voor het muziekgenre dat de groep brengt om deze film op de juiste waarde te schatten. Anton Corbijn maakt van Control de indringende biopic van een zeer talentvolle muzikant die veel te vroeg is gestorven. Het is zonder meer een interessant debuut.