ARISTOCATS, THE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2008-04-20
FILM
Parijs 1910. Een rijke oudere dame (Hermione Baddeley) besluit om haar fortuin na te laten aan haar kat Duchess (Eva Gabor) en haar drie jonge katjes, Marie (Liz English), Berlioz (Dean Clark) en Toulouse (Gary Dubin). Wanneer echter aan de katten iets zou gebeuren, gaat haar ganse fortuin naar de potsierlijke butler Edgar (Roddy Maude-Roxby). De trouwe Edgar blijkt uiteraard het prototype van een Disney-schurk te zijn die de katten verdooft en vervolgens ergens wil dumpen. Een onfortuinlijke ontmoeting met twee honden, Napoleon (Pat Buttram) en Lafayette (George Lindsey), zorgt ervoor dat Edgar de mand met de katten ergens in het onherbergzame platteland moet achterlaten. Wanneer de katten ontwaken, bevinden ze zich in het gezelschap van de sympathieke en wereldwijze rosse straatkater Thomas O'Malley (Phil Harris) die onmiddellijk een oogje heeft op Duchess, en die zo vertederd is door de drie kindertjes dat hij besluit om hen te helpen om naar huis terug te keren. Het vijftal trotseert een melkleveraar en een trein, hebben een ontmoeting met twee kwebbelgrage eenden en hun dronken oom en beleven een wilde nacht met de jazzband van Scat Cat (Scatman Crothers). Terug bij het huis van Madame, moeten ze het grootste obstakel echter nog trotseren: een weerbarstige Edgar, die definitief van de katten af wil en ze naar Timboektoe wil verschepen.
De linkerscreenshots zijn afkomstig van de nieuwe special edition, de rechtse van de versie uit 2001.
Een heruitgave van
The Aristocats is toch een klein beetje een geldklopperij, want er is al een perfect leefbare
oude versie op de markt, die bovendien het juiste beeldformaat heeft, in tegenstelling tot deze nieuwe versie. Met de recente golf aan heruitgaven in een slipcase is het na onder meer
Jungle Book en
101 Dalmatians tijd voor deze film uit 1970, alweer in een regie van Wolfgang Reitherman.
The Aristocats is een rechtlijnig maar vrij effectief verhaaltje, waarbij de show gestolen wordt door de butler die dollartekens in de pupillen van zijn ogen krijgt wanneer hij het woord "erfenis" hoort. Nadat Duchess en haar drie ratelende kuikentjes ergens te velde te vondeling zijn gelegd, volgt een eenvoudige maar ongeforceerde trip huiswaarts met alle gevaren vandien (dolle melkboer,...), terwijl Edgar de sporen van zijn wandaad probeert uit te wissen en oh, ramp, hij heeft toch niet zijn hoed en zijn paraplu, plús de helft van zijn motorfiets, op de plaats van het delict achtergelaten, wat aanleiding geeft tot een paar onfrisse aanvaringen met twee dolle honden. Geen van de komische intermezzo's duurt te lang, maar een déjà vu waarbij je een soort van combinatie
Lady And The Tramp meets
101 Dalmatians meent te zien, behoort tot de mogelijkheden. Telkens gaat het over huisdieren die worden gecat- of gedognapt en uiteindelijk met de hulp van de
couleur locale hun weg terug naar huis trachten te vinden. De eerste prijs voor originaliteit ging ook in 1970 alweer niet naar de Disneystudio's.
Tijd heeft in elk geval minder vat gehad op
The Aristocats dan op
Jungle Book. Het overvloedig gebruik van jazzmuziek en Scatman Crothers in plaats van Louis Prima terwijl de jazzhype al compleet over een hoogtepunt was blijft wat anachronistisch, maar het werkt in deze film toch iets minder storend. Maar wie weet hoe we binnen veertig jaar gaan neerkijken op het aanwenden van het zangtalent van Celine Dion of Elton John, die dan ongetwijfeld
passé zullen zijn? De katten bewegen overigens veel eleganter dan de jungledieren uit laatstgenoemde film,en ook al gaat het hier maar om getekende figuren, toch springt er een vonk over tussen Duchess en O'Malley. Volwassenen kunnen zelfs in hun dialogen wat
double entendre ontwaren, met lichtjes aangebrande opmerkingen tussen de erg stijlvolle Eva Gabor en de tomeloze straatkat Phil Harris. Waar is overigens de échte vader van de drie kittens in het hele plaatje? Of gaat het hier om een onbevlekte ontvangenis? De kittens zien O'Malley als substituut zitten, waarbij het hele verhaaltje toch weer een oefening in brave gezinshumor wordt, waarbij Edgar wiens bretellen loskomen en die dus in zijn onderbroek de deur opendoet zowat het stoutste is dat getoond wordt. Net als
101 Dalmatians is de tekenstijl er één waarbij nog een deel van het potloodcroquis zichtbaar is, veel minder afgeborsteld dan pakweg een
Sleeping Beauty of recenter werk als
The Lion King. Het geheel sluit visueel mooi aan bij de Franse schilderkunst in de laatste jaren van de 19de eeuw, tevens nagenoeg de setting van de film zelf.
BEELD EN GELUID
The Aristocats werd net als
Robin Hood en
Jungle Book verknipt tot een versie die ongeveer gelijk moet zijn aan diegene die ooit in de cinema getoond is. Desondanks is de film origineel in het academy-formaat 1.37:1 getekend en zou een 4:3-weergave, zoals bij de vorige versie, logischer geweest zijn. Scherpte en contrast zijn goed, vuiltjes zijn er niet te bemerken alhoewel dat moeilijk te beoordelen is bij een film waarin een zwierige losse stijl als deze gehanteerd wordt, en in tegenstelling tot
Jungle Book is de kadrering van de film beter geslaagd, alhoewel we principieel de fullscreenversie verkiezen. De kleuren zijn spot-on, alhoewel de restauratie voor deze film niet is gebeurd bij Disney's hofleverancier Lowry Digital. De Engelse Dolby Digital 5.1-geluidstrack is in vergelijking met de vorige versie blijkbaar niet of nauwelijks gewijzigd: een evenwichtige 5.1-mix, waarbij echter zelden gebruik wordt gemaakt van de ruimtelijke of LFE-effecten, behalve zeer occasioneel zoals in de scène met de voorbijrijdende trein waar het geluid wat artificieel opgepompt klinkt. Voor mijn part hadden ze een dergelijke film ook in de originele geluidsweergave mogen laten, maar de 5.1-mix doet zeker geen afbreuk aan de waarde en laat zeker de leuke jazzmuziek goed tot haar recht komen.
En dan dit: voor die éne keer dat er eens een Disneyfilm van een aanvaardbare Nederlandse dub wordt voorzien, waarbij klassebak Louis Neefs aan boord werd gehesen als O'Malley, moest er weer iets verkeerd gaan. Neefs was erin geslaagd om, zeker in de gezongen delen, het origineel te overklassen, iets dat volgens ons maar zelden gebeurt. Maar de grote manitoe van Disney heeft beslist dat er in de Nederlandse contreien een nieuwe dub moest worden aangemaakt. Die klinkt veel Noord-Nederlandser (hij is bijna niet te verstaan) en als klap op de vuurpijl hebben ze voor de stem van O'Malley niemand minder gecast dan Neefs' zoon Günther. Dit is niet alleen uiterst beledigend voor de vader (ik zou me in elk geval niet tot zoiets laten verlagen) én rest dan nog de vraag waarom er precies nood was aan een nieuwe dub:
If it ain't broke, then don't fix it. Het toont toch nog maar weer eens aan hoe ze bij Disney, ongeacht de kwaliteit die ze in huis hebben, toch vaak de nostalgische gevoelens van hun trouwe, trouwe klanten met het botte kapmes behandelen. Jammer.
EXTRA'S
Qua extra's is deze disk zeker geen verbetering ten opzichte van de vorige release. Uiteraard begint de schijf met een reeks irritante trailers. Als je als ouder bovendien wenst gebruik te maken van de misleidend getitelde Fast Play-mogelijkheid krijgen uw koters voor én na de film uiteraard nog zo veel mogelijk trailers voor andere Disneyfilms en afgeleide merchandise zoals het Disney-pretpark te zien. Ook voor deze film is er weer een ongebruikt muzieknummer uit de archieven opgesnord, getiteld "She Never Felt Alone". Een acht minuten durend filmpje hierover opent de bonussectie. In "Music and More" kan je vier liedjes uit de film apart afspelen, wat vrij
pointless is. De spelletjessectie is beperkt tot een Virtual Kitten dat alleen via Dvd-Rom is op te roepen en dat ongetwijfeld veel gelijkenissen vertoont met de Virtual Puppy op de Dalmatiër-disk. Er zit ook een "Fun With Language"-optie bij de spelletjes: een oefening in het leren van Engelse woordjes voor kindertjes die tijdens de geboorte zuurstofgebrek hebben gehad. De making of-featurette "The Sherman Brothers: The Aristocrats Of Disney Songs" is met een dikke vier minuten een stuk korter dan de gelijkaardige featurette op de vorige uitgave. In het "The Aristocats Scrapbook" vinden we een achttal galerijen terug. Afsluiten doen we met het fragmentje "The Great Cat Family" (13 min.) uit het Disney Channel-repertoire en het Minnie Mouse-kortfilmpje "Bath Day" dat niet meer het minste verband heeft met de originele film dan de aanwezigheid van een kat.
CONCLUSIE
Ook nog enkele jaren na mijn vorige bespreking kan ik herbevestigen dat
The Aristocats de tand des tijds doorstaan heeft. Door het verkeerd versneden beeldformaat, het niets substantieels bijdragen van deze versie aan het bonusmateriaal en door het feit dat de vorige disk al niet slecht was, zou mijn advies zijn om als u de vorige versie in huis hebt, deze nieuwe versie links te laten liggen.