FILM
Luikenaar Michel Roy (Olivier Gourmet) is ingenieur en uitvinder, maar zijn uitvindingen (o.a. een schildpadgrasmaaier) doen het niet zo goed en brengen geen geld in het laatje. Zijn baas dreigt ermee hem terug naar de productieafdeling te sturen indien er niet binnen twee maand een vet contract met een afnemer op zijn bureau ligt. Michel is getrouwd met de Congolese Alice (Claudia Tagbo) die een café openhoud, en hij is vader van een 10-jarige zoon. Michels oude vader Hervé (Jean-Pierre Cassel), tot voor kort in een verzorgingstehuis, woont bij het gezin in, want volgens Alice hoort een zorgbehoevende oude man niet in een instelling thuis. Zo doen ze dat niet in Kongo, zegt ze ferm en dus verzorgt Michel zijn dementerende vader, wast hem, helpt hem bij het aankleden, duwt z’n rolstoel en draagt hem de vele trappen op van het plaatselijke culturele centrum waar de oude schrijver in de bloemetjes wordt gezet. Als op een avond zijn vader hem vertelt dat hij eigenlijk geadopteerd is, is dat voor Michel een schok: zijn vader is zijn vader niet, want hij werd 41 jaar geleden geboren in een schuur in Québec, in het plaatsje Sainte-Cécile, en door goedmenende zusters naar België meegenomen. Michel is zijn zielenrust kwijt en onder het mom van een zakenreis vertrekt hij naar Canada op zoek naar zijn biologische ouders. Daar ontmoet hij Louis (Paul Ahmarani), bezitter van een hybride wagen, ontworpen door diens vader die enkele jaren geleden met de noorderzon is vertrokken. Op de achterbank liggen een aantal boeken over de bouw van revolutionaire automotoren die Michel als uitvinder wel interesseren. Nog voor beide mannen fatsoenlijk kennis hebben gemaakt zijn ze betrokken bij een ongeluk. Volgens de dokters zal Louis de klap niet overleven.



Congorama van de Canadese regisseur Philippe Falardeau is een familiedrama met een komische insteek. Dat hoeft niet te verbazen, want Olivier Gourmet, bekend van de Dardenne-films, leent zich makkelijk tot grappige situaties in luchtige komedies. In deze film is hij evenwel een geplaagde veertiger, geviseerd door zijn werkgever en in zijn vrijheid beperkt door een principiële echtgenote en een bedlegerige vader/stiefvader. Falardeau verkast zijn hoofdpersonage naar Québec op zoek naar z’n roots, maar ter plekke draait het verhaal snel uit op een vreemde ontmoeting met verstrekkende gevolgen. Vreemd genoeg laat de regisseur het verhaal over Michel vrij abrupt voor wat het is om in deel 2 – als dat zo mag worden genoemd - zijn camera op Louis te richten. We zien hem een paar dagen vóór het auto-ongeluk op het Waalse ministerie van energie dat interesse heeft voor de plannen van de hybride auto die zijn vader vele jaren eerder heeft gebouwd. De omstandigheden zijn gewijzigd, zegt de minister, er is nu interesse voor dit soort ontwikkelingen. Je vader was bij ons in dienst en dus zijn z’n ontwerpen eigendom van Electricité Nationale, mengt een ambtenaar van op een bank aan de andere kant van de kamer zich in het gesprek. Louis, die zijn vader jarenlang niet meer gezien heeft, staat voor een onmogelijk opdracht: de ontwerpen van zijn vader terugvinden. Toevallig ontdekt hij die onder de achterbank van diens oude hybride auto net voor de ontmoeting met Michel en het catastrofale ongeluk.

Twee jaar later: Louis is een been kwijt en een pluk haar, maar hij heeft het auto-ongeluk overleefd. Een voormalige collega van zijn vader informeert of hij de ontwerpboeken in zijn bezit heeft. Louis moet haar bekennen dat ze samen met het autowrak zijn vernietigd tijdens zijn maandenlange verblijf in het ziekenhuis. Even later rolt er een fax uit de machine: een foto van Michel Roy in een Belgisch glossy magazine waarin hij de uitvinding van een revolutionaire nieuwe hybride automotor bekend maakt. Het lot zal beide mannen samenbrengen aan de oevers van de Maas waar ze een aantal verrassingen te wachten staat. Ondertussen heeft Michel problemen met het verwerven van het patent op z’n uitvinding: in Connecticut, U.S.A., is er een bedrijfje met een gelijksoortig patent dat grote overeenkomsten vertoont met het zijne...

Het minste wat je van Congorama kan zeggen is dat het hier om een perfect gecomponeerd scenario gaat. Auteur en regisseur Philippe Falardeau kreeg het idee, volgens eigen zeggen, op een none stopvlucht tussen Brussel en Québec en hij was beslist in high spirits want zijn film loopt als een trein, zij het dat de bruuske onderbreking na het eerste deel en de ongegeneerde herneming van een stuk van het verhaal (vanuit Louis’ gezichtspunt) heel even voor een schok zorgen. In dit soort films is een dergelijke verhaalstructuur weinig gebruikelijk, maar Falardeau is uiteraard vertrouwt met de moderne manier van scenarioschrijven in de States en dus beperkt het verschil zich in essentie tot het feit dat deze film Fransgesproken is. Uiteraard is Congorama ook een beetje een Europese, d.i. een Belgische film, want Kongo, Expo’58 en de industriezone van Luik komen ruimschoots aan bod. Bovendien toont Falardeau ook graag de Luikse binnenstad, de lange rijen baksteenhuizen, zij aan zij, inspiratieloos en een beetje armoedig, beeldmateriaal waarmee zijn Canadese publiek nauwelijks of zelfs totaal niet bekend is. Of u met alle grappen kan lachen en de goedbedoelde humor apprecieert, het hangt vooral van uw persoonlijke smaak af. Soms ligt het er allemaal net iets te dik op, vestigt de regisseur de aandacht van de kijker net iets te nadrukkelijk op een detail in het decor of zoomt hij net iets te lang in op zijn personages zonder dat er sprake is van een zinvolle reden. Door Congorama waait een beetje de geest van een goed amateur, maar die kan men ook makkelijk voor spontane naïviteit, onschuld of frisheid met een absurdistisch randje door laten gaan.

Olivier Gourmet die in minder dan 20 jaar ruim 70 films achter zijn naam heeft staan, is zowat de succesacteur in Wallonië en bij onze zuiderburen. Z’n acteerstijl en -talent zijn niet bepaald baanbrekend, maar zijn verschijning is dat wél en zolang er rollen beschikbaar zijn voor struise en dikbuikige inspecteurs, hoorndragers en underdogs, zal er altijd wel een plaatsje voor Olivier Gourmet vrij zijn. Hij is nauwelijks 45 en kan dus nog een hele tijd mee. Zijn rolletjes in L’Enfant (2005) en Mon Fils à Moi (2006) waren in elk geval geen superstatus waard. In Congorama brengt hij het er een stuk beter vanaf omdat het scenario hem veel meer op het lijf is geschreven. Paul Ahmarani komt aanvankelijk moeilijk op gang als Louis. Pas in het onderdeel van de film dat zich in Luik afspeelt slaagt hij erin om van Louis een personage van vlees en bloed te maken dat bij de toeschouwer interesse opwekt. Vanaf dat ogenblik speelt hij Olivier Gourmet gewoon onder tafel, te meer omdat de regisseur er uiteindelijk voor kiest om de dramatische last van de film op de schouders van Louis te leggen, begrijpelijk, want in Canada is Paul Ahmarani een veel bekendere naam dan zijn Waalse tegenspeler.



Het strekt Philippe Falardeau tot eer dat hij niet tot het uiterste gaat in Congorama en de afwikkeling niet nodeloos belast met uitvoerige uiteenzettingen en confrontaties omtrent de eventuele familie- en bloedbanden tussen zijn personages in Luik en Québec. Op die manier voorkomt hij dat zijn film in een moeras van goedkoop sentiment terechtkomt en net voor de laatste rechte lijn de bocht mist.

BEELD EN GELUID
Congorama is vooral een feel good movie en dat onderstreept de regisseur met zonnige buitenopnamen en heel veel frisse kleuren in de scènes die zich in Canada afspelen. In Luik gaat het er heel wat minder vrolijk aan toe. De omgeving heeft blijkbaar een temperende invloed op alle cineasten die er passeren. De kleuren worden donkerder, de zon schijnt er minder fel, de troosteloosheid is in elk fragment aanwezig, ook al is die niet het onderwerp – zelfs niet zijdelings – van deze film. Het zal wel het gevolg zijn van de Dardenne-invloed: Wallonië voorstellen als een land zoals alle andere landen kan de gezondheid schaden… De transfer naar dvd is zo goed als foutloos zonder ongerechtigheden of andere onregelmatigheden op het vlak van scherpte, detail en zwartniveau. De muziek is zeer onopvallend en het 5.1-surroundeffect eveneens. Het Canadese Frans is dan weer een streling voor het oor.

EXTRA'S
De dvd bevat een korte Making of Congorama waarin aandacht wordt besteed aan de trucageopnamen van het auto-ongeluk. Omdat de verzekeringsmaatschappij geen echt ongeluk wilde dekken, was Philippe Falardeau verplicht om z’n blue key-studiosimulatie te combineren met een aantal zeer moeilijke buitenopnamen (6 min.). Atomium et la Voiture Eléctrique valt uitéén in twee stukken: een gesprek met Yves Toussaint van Green Propulsion Liège over de mogelijkheden van een alternatieve (hybride) auto op korte termijn (6 min.) en een bijdrage waarin Brusselaar en filmmaker Vincent Lannoo de draak steekt met het auteursrecht op afbeeldingen van het Atomium, waardoor professionals zich verplichten om te betalen telkens ze het koninginnestuk van Expo’58 op de gevoelige plaat vastleggen (8 min.) Voort zijn er nog Weggelaten Scènes en een zeer originele Originele Bioscooptrailer.

CONCLUSIE
Congorama van de Canadese regisseur Philippe Falardeau is vooral voer voor liefhebbers van lichtvoetige familiedrama vol humor en komische situaties, producties die u zo weer vergeet, maar straks ook probleemloos opnieuw kan bekijken zonder dat ze van hun charme verliezen: de perfecte feel goodfilm voor een druilerige zomeravond.