FILM
Momenteel loopt er in Groot-Brittannië maar één regisseur rond die men de opvolger zou kunnen noemen van Ken Loach. Shane Meadows kreeg indrukwekkende kritieken voor zijn debuut Twentyfourseven en nagenoeg elke film die hij sindsdien maakte, mocht ook op lof rekenen. Van de critici tenminste, want het grote publiek moet de regisseur nog ontdekken. Dat is jammer, aangezien de cineast keer op keer uitstekende sociaal-kritische films aflevert die Groot-Brittannië en zijn inwoners een intrigerende spiegel voorhouden. Visueel is het allemaal niet vernieuwend en ook de thema’s die hij aansnijdt, zijn vaak al eerder de revue gepasseerd. Maar zijn prenten bezitten een ongedwongen kwaliteit, die ze het bekijken meer dan waard maakt. Dat geldt ook voor This Is England, misschien wel de beste film uit zijn tienjarige carrière.

Het verhaal speelt zich af in de zomer van 1983. Engeland maakt één van de grootste crises uit de moderne geschiedenis mee: de werkloosheid ligt historisch hoog en het ongenoegen van de bevolking over Margaret Thatcher groeit na de onnodige Falklandsoorlog. Shaun is twaalf jaar oud en woont in een onooglijk kuststadje met zijn moeder. De jongen wordt voortdurend gepest op school, maar als hij onder de hoede wordt genomen door een groepje 18-jarige skinheads leert hij voor zichzelf opkomen. Voor het eerst sinds lang voelt hij zich weer goed in zijn vel. De komst van een vrijgelaten crimineel met extreemrechtse ideeën drijft het vriendenclubje echter uiteen. Shaun weet eerst niet welke kant te kiezen, tot de ex-bajesklant een verhaal afsteekt over trots zijn op Engeland. De jongen gelooft maar al te graag in die demagogie, omdat dit nog enigszins de dood van zijn vader op de Falklands zin geeft.
Hoewel This Is England zich 25 jaar geleden afspeelt, is het al snel duidelijk dat Shane Meadows een statement wil maken over het Engeland van vandaag. De parallellen zijn immers onmiskenbaar: vervang gewoon de Falklands door Irak en de skinheads door het in maatpakken gestoken extremisme van de British National Party (een soort Engels Vlaams Belang). Dit is echter geen prekerige film geworden. De cineast is bekwaam genoeg om een gelaagd portret te schetsen van een naïeve jongen en het te stofferen met een aantal intrigerende, al te realistische ‘volwassen’ thema’s als racisme, eenzaamheid en pestgedrag. Meadows stelt geen simpele vragen en geeft geen simpele antwoorden. Het gebrek aan een bevredigende conclusie voor alle personages – sommige plotlijnen krijgen geen oplossing maar stoppen gewoon – zal niet iedereen even goed bevallen, maar past uitstekend bij de sfeer van de film. De regisseur houdt zich grotendeels aan het grauwe realisme van zijn grote voorbeeld Ken Loach, maar hanteert een snedigere montage – o.a. met archiefbeelden uit 1983 – waardoor hij een jonger publiek aanspreekt.

Jong is ook de cast van This Is England. De hoofdrol wordt vertolkt door Thomas Turgoose, een jongen zonder noemenswaardige acteertraining maar met heel wat uitstraling. Hij laat je probleemloos geloven in de gevoelens die in het personage opborrelen en hij blijkt het emotionele ankerpunt van de prent. De nevencast valt minder op, maar is daarom niet minder goed. Als Shauns moeder heeft Jo Hartley slechts een kleine rol, maar de transformatie van de actrice in het personage is opmerkelijk. Joe Gilgun is de oudere broer die iedereen wil hebben en Rosamund Hanson een onverwachte bron van liefde voor het hoofdpersonage. De enige die een beetje uit de toon valt is Stephen Graham. Als Combo, de vrijgelaten crimineel, is hij eerder een opeenstapeling van clichés over een slechterik dan een karakter waarvan je ook de kleine kantjes leert kennen.

This Is England vertelt bijgevolg interessante verhalen over belangrijke thema’s op een entertainende én eigenzinnige manier. Niet alle paden die Shane Meadows inslaat, krijgen een even bevredigende conclusie en de grote hoeveelheid diverse thema’s die wordt aangesneden – racisme én puberen én pestgedrag én armoede én de gevaren van demagogie – leiden soms tot een gebrek aan focus, maar dat verhindert de film niet om de kijker voortdurend te boeien. Wie wil weten hoe de staat van de Britse film is anno 2008 moet zeker deze prent in zijn dvd-speler steken.
BEELD EN GELUID
De regisseur kiest bewust voor een korrelig beeld – o.a. om een breuk te voorkomen met het archiefmateriaal – maar als je hiermee rekening houdt, is de beeldkwaliteit meer dan goed. De scherpte is uitstekend, de contrasten blijven ook in de donkere scènes overeind en de grauwe kleuren worden degelijk weergegeven. Het gebruik van een DD 5.1-track was misschien niet echt nodig voor een film die vooral op dialoog focust, maar vooral de muzikale montages profiteren van de goede mix.

EXTRA’S
De enige extra’s zijn Trailers voor This is England en drie andere A-Filmreleases.

CONCLUSIE
This Is England is een oerdegelijk sociaal drama dat belangrijke vragen stelt zonder eenduidige antwoorden te geven. Prima vertolkingen en een solide regie zijn de belangrijkste pluspunten van de film. Beeld en geluid halen het niveau dat je verwacht van een recente productie, maar de bonussectie blijft leeg.