FILM
Uiteraard wilde Alfred Hitchcock graag goede verhalen vertellen, maar wat hem nog meer interesseerde, was het overwinnen van technische obstakels. De film die hem daardoor in zijn rijkgevulde carrière waarschijnlijk het meest inspireerde, is Lifeboat. De prent, gebaseerd op een stuk van succesauteur John Steinbeck, speelt zich namelijk volledig af op een reddingsloep. Ruim anderhalf uur heb je als kijker enkel de vermolmde houten planken van het bootje als houvast, met als enige decor een wispelturige Atlantische Oceaan. Je moet als regisseur dus al van goeden huize komen om ervoor te zorgen dat je publiek zich geen moment verveelt. Nodeloos te zeggen dat Hitchcock de kijker continu op het puntje van zijn stoel houdt. Ook al is Lifeboat zeker niet de beste prent die de cineast ooit maakte, op vlak van regie behoort de film tot het crème de la crème van zijn oeuvre.

Gedraaid in 1944, is de film meer dan louter het verhaal van gestrande passagiers. Hun schip werd namelijk naar de bodem van de oceaan getorpedeerd door een Duitse U-boot op het hoogtepunt van de Slag om de Atlantic. Onder de weinige overlevenden bevinden zich een society-journaliste, een steenrijke reder, enkele crewleden en machinisten, een jonge vrouw en haar baby, een verpleegster en een militair. Zij trachten zich zo goed mogelijk aan te passen aan de ongewone situatie en hopen op een spoedige redding. Wanneer echter een Duitser - de enige overlevende van de eveneens gezonken onderzeeër - zich ook in de sloep hijst, komt het tot conflicten tussen de sloeppassagiers. De ene helft wilt de Duitser terug in het water kieperen, de andere helft vindt dit niet kunnen. De Duitser - wiens bedoelingen nooit helder zijn - buit de strubbelingen tussen zijn medepassagiers inmiddels optimaal uit.

Morele ambiguïteit vormt een rode draad doorheen het werk van de Master of Suspense, maar in weinig films komt dit zo treffend aan de oppervlakte als in Lifeboat. De vraag wie het recht heeft te beslissen over leven of dood van een medemens is relevant in de benauwende setting van de reddingssloep, maar heeft ook daarbuiten impact. De beslissingen die de personages in deze prent nemen, verschillen immers niet zoveel van degene die een Hitler, Churchill, Roosevelt of Stalin maakten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Lifeboat bouwt bovendien op naar een beangstigende climax die aantoont dat de mens slechts een klein duwtje nodig heeft om van een goede persoon in een monster te veranderen. Het siert Hitchcock bovendien dat hij haast geen ruimte laat voor loutering.

Daarnaast valt op hoe de regisseur er moeiteloos in slaagt om elk van zijn personages een eigen stem te geven en hen op een korte tijdsspanne tot een vriend van de kijker maakt. Hitchcock belicht zowel de positieve als de negatieve karakterkenmerken van de personages en laat het aan de kijker over om te oordelen, net zoals de mensen in de sloep uiteindelijk zullen oordelen over het lot van één van hen. Vaak wordt vergeten dat de gerenommeerde technicus Hitchcock ook een begaafd acteursregisseur was. Alle knappe shots en camerastandpunten ten spijt - van het heerlijk ironische openingsshot tot de wijze waarop het lijkt alsof geen enkel standpunt tweemaal passeert, ondanks de beperkte setting - blijft immers vooral het ongedwongen spel van de acteurs bij. Zelfs Tallulah Bankhead, de enige echte ster in het ensemble en niet bekend om haar grote acteertalent, levert een degelijke performance af. Het meeste tijd besteedt de regisseur uiteraard aan de man die de sloep in twee kampen verdeelt. De rol wordt zo sympathiek vertolkt door de Duitse acteur Walter Slezak, dat je hem moeilijk als een slechterik kan duiden, ook al zie je minder fraaie kanten van zijn karakter nadrukkelijk in beeld. Niemand in de cast valt uit de toon, maar een speciale vermelding is er toch voor Hume Cronyn, wiens 'naturel' op het witte doek een zee van rust is in de woelige oceaan van de prent.

Lifeboat leverde in 1944 Hitchcock zijn tweede van vijf Oscarnominaties op maar is tussen al zijn andere klassiekers wat verloren gegaan in de loop der decennia. Helemaal te verrassen hoeft dat niet aangezien de film vooral een kind van zijn tijd is, met een propagandistische boodschap en een tempo dat een jonger publiek wellicht minder zal bekoren. Toch is Lifeboat een Hitchcockprent pur sang die toont waar de kracht van de cineast ligt: het koppelen van interessante personages aan ongewone situaties en technische bravoure. Als een eersteklasles in hoe je een goede film kan draaien, steekt Lifeboat dan ook met kop en schouders uit boven veel van zijn tijdgenoten. De interpretatie van de kwaliteit van de prent is daarbij irrelevant.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van Lifeboat is zeer degelijk gezien de ouderdom van de prent. De zwartniveaus halen nochtans niet altijd een hoog niveau, grain is voortdurend aanwezig en scherpte fluctueert van scène tot scène. Maar het aantal printbeschadigingen valt mee en zorgt ervoor dat zelfs geprojecteerd op een groot oppervlak de dvd de vergelijking met een goede filmprint kan doorstaan. Het geluid kreeg voor deze release een remix: het originele monospoor werd opengetrokken naar stereo. Veel extra dynamiek levert dat niet op, maar de dialogen klinken helder en de sfeer van een verlaten, uitgestrekte oceaan komt prima tot zijn recht.

EXTRA'S
Het hoogtepunt van de eerste disk is een Audiocommentaar van filmprofessor Drew Casper. De man die al menig babbelspoor op dvd opluisterde, is eens te meer een ware encyclopedie vol weetjes, maar hij brengt al die kennis nog steeds veel te droog over. Op de tweede schijf vinden we de rest van de bonussectie terug. Het meest in het oog springt een uitgebreid Interview met Alfred Hitchcock (50 min.), opgenomen in 1964, waarin de entertainende regisseur terugblikt op enkele van zijn meest gewaardeerde films en enkele geheimen van zijn regiemethode met de kijker deelt. The Making of Lifeboat: Theatre of War (20 min.) is een degelijke retrospectieve documentaire zoals we die wel vaker aantreffen op dvd-releases van Hitchcockfilms, terwijl de disk wordt afgerond met enkele Fotogalerijen.

CONCLUSIE
Lifeboat toont perfect aan waarom Alfred Hitchcock uitgroeide tot de belangrijkste regisseur aller tijden, maar is niet het meesterwerk waarvoor de film soms versleten wordt. Goede acteerprestaties kunnen immers niet verhullen dat de plot geregeld te lang aansleept. Beeld en geluid halen een degelijk niveau en ook de bonussectie is aardig gevuld met leuke extra's.