RECLAIM YOUR BRAIN
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2008-10-09
FILM
Rainer (Moritz Bleibtreu) is een succesvol producer bij de Duitse commerciële omroep TTS. Met pulpachtige tv-shows zorgt hij elke week voor uitstekende kijkcijfers en dat levert hem heel wat persoonlijke voordelen op: een goed salaris, een luxe penthouse, een sportwagen en een dure vriendin. Maar de grote verantwoordelijkheid genereert stress en die probeert Rainer te onderdrukken met alcohol en lijntjes coke. Bij het minste dat er fout gaat, wordt hij brutaal en agressief en reageert hij zich af op zijn omgeving. Op een avond op weg naar huis wordt hij aangereden door een terreinwagen. Zwaar toegetakeld verdwijnt hij voor vele maanden in het ziekenhuis. Daar maakt hij kennis met Pegah (Elsa Schulz Gambard), de jonge vrouw die het ongeluk bewust heeft veroorzaakt. Als het tot hem doordringt dat ze die stap heeft gezet uit wraak omdat ze hem, de succesvol tv-producer, verantwoordelijk acht voor de zelfmoord van haar grootvader, stelt Rainer zijn werk bij TTS in vraag. Hij besluit om het over een andere boeg te gooien en in prime time een ernstige nieuwsshow te produceren die de kijkers tot nadenken aanzet. Terwijl het applaus nog weerklinkt en de medewerkers hem proficiat wensen, bekijkt Rainer op een beeldscherm in de coulissen de kijkcijfers: ze zijn spectaculair gezakt ten opzichte van die van de concurrentie. Tegen de emotionele reality shows en de programma’s vol seks en blote borsten is een ernstig programma niet opgewassen.
Rainer krijgt de dag nadien de mededeling dat zijn nieuwsshow is afgevoerd wegens protesten van de adverteerders. Hij weigert in te binden, houdt een pleidooi voor minder rommelprogramma’s op tv en neemt uiteindelijk ontslag. Thuis begint hij een onderzoek naar het kijkcijfersysteem en komt tot een paar merkwaardige vaststellingen die hem ervan overtuigen dat er sprake is van manipulatie en wellicht zelfs van een samenzwering omtrent de kijkcijferregistratie. In Pegah vindt hij een bondgenoot en samen bedenken ze een plan om het systeem op te blazen en de kijker voor kwaliteitsprogramma’s te interesseren. Ze huren een stelletje misfits en werklozen in, sporen de gezinnen op die betrokken zijn bij het kijkonderzoek en vervangen de originele registratieboxen door gelijksoortige apparaten die ze kunnen manipuleren. Heel voorzichtig laten ze de cijfers van de commerciële zenders zakken en die van de ernstige omroepen stijgen. Na enkele weken staan de kijkcijferstatistieken op hun kop. Bovendien reageert het Duitse publiek enthousiast: de boekenprogramma’s worden druk bekeken, de ernstige praatprogramma scheren hoge toppen, de mensen komen weer naar buiten, spelen met hun kinderen in het park of liggen met Goethe op een matje in de zon. Bij de verliezende omroepen vallen harde woorden. Niemand begrijpt wat er aan de hand is, zelfs de minister komt er aan te pas om de CEO van TTS op z’n verantwoordelijkheid te wijzen: brood en spelen, dat was de afspraak, zodat niemand zich nog met politiek bemoeit! Rainers voormalige baas bij TTS krijgt de raad snel met een oplossing te komen om de zender te redden. Z’n medewerkers blijken evenwel niet in staat om fatsoenlijke scenario’s te produceren. Ze zijn afgestompt door de jarenlange flirt met pulp en sensatie. Misschien kan Rainer, die oude makker, uitkomst bieden. Maar waar zit Rainer al die tijd en had die na z’n ontslag niet een bijzondere interesse ontwikkeld voor kijkcijfers?
De Duitse regisseur Hans Weingartner bouwt in
Reclaim Your Brain voort op het gedachtegoed dat hij in 2004 in z’n succesfilm
Die Fetten Jahre Sind Vorbei (
The Edukators) onder de aandacht van de kijker bracht. Opnieuw is er sprake van een scenario waarin maatschappelijke uitwassen aan de kaak worden gesteld met als doel de publieke opinie wakker te schudden. Moritz Bleibtreu brengt z’n rol van de getormenteerde programmamaker Rainer met overtuiging, soms ingehouden en met een naïeve blik in z’n ogen, andere keren tot op de rand van het geloofwaardige, zoals in de beginscène waarin hij onder invloed van coke en in een bui van totale uitzinnigheid z’n eigen sportwagen bijna tot schroot herleidt. De dolle autorit die aan het fragment voorafgaat, heeft u beslist nooit eerder op een dergelijke manier in een bioscoopfilm gezien. Hans Weingartner geeft de scène vaart en intimideert de kijker met een flinke portie geweld, maar dat moordend tempo kan hij niet een hele film lang volhouden. Dus neemt hij noodgedwongen gas terug en is het vooral de wisselwerking tussen spanning en humor die de kijker aan z’n stoel moet kluisteren. Het resultaat is een vederlichte thriller met een hoog comedygehalte, waardoor deze film de neiging heeft om tussen wal en schip terecht te komen.
Gelukkig hebben Hans Weingartner en scenariste Katharina Held (Die Fetten Jahre Sind Vorbei) in
Reclaim Your Brain ruimte gelaten voor relativering, voor heel veel absurdistische humor en pittige oneliners, en die maken uiteindelijk het verschil, want technieken gebruiken die in de film zelf veroordeeld worden, dat lijkt toch een beetje op een zwaktebod. Hans Weingartner heeft wat dat betreft duidelijk niet kunnen weerstaan aan de hippe trend die is ingezet door zijn landgenoot Fatih Akin in
Gegen Die Wand (2004), een film waarmee
Reclaim Your Brain voor de rest trouwens nauwelijks raakpunten heeft, noch qua inhoud, noch qua intensiteit.
Met Moritz Bleibtreu heeft Hans Weingartner een sterke hoofdrolspeler binnengehaald. Bleibtreu is niet alleen fotogeniek, hij heeft ook présence en hij slaagt erin om de innerlijke gevoelens van zijn personages met veel gevoel zichtbaar maken door de manier waarop hij beweegt, praat en kijkt. Bovendien is hij het soort acteur dat het Vlaams filmpubliek maar af en toe te zien krijgt, waardoor zijn optreden altijd fris blijft. U zag hem eerder in
Lola Rennt(1998), in
Das Experiment (2001), in
Elementarteilchen (2006). Bleibtraus tegenspeelster, de nieuwkomer Elsa Schulz Gambard, ontgoochelt jammer genoeg over de hele lijn. Zij is weinig overtuigend als de rebellerende tiener en haar hele optreden is aarzelend, waardoor ze in de loop van de film naar de achtergrond wordt gedrukt door Milan Paschel (Philip) die de technische know how levert voor Rainers sabotageacties. De ondermaatse prestaties van Gambard moeten ook de regisseur opgevallen zijn, want tijdens de montage schrapte hij alle amoureuze scènes tussen Rainer en Pegah (u ziet nog een fragment in de trailer en een foto op de hoes van de dvd). Dat blijkt uiteindelijk een goede keuze te zijn, want dát cliché kan deze film missen als kiespijn.
BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze film is uitstekend. Hans Weingartner hanteert een veelzijdig en uitbundig kleurenpalet en combineert dat met scherpe en gedetailleerde opnamen. Het camerawerk is bij momenten heftig, de montage zuinig en pittig. Reclaim Your Brain oogt bijgevolg hip en cool, vooral in de eerste helft. Nadien is de aanpak conventioneler en rustiger. Het geluid is superbe met heel veel lage tonen via de subwoofer en spetterende klanken via de surround.
EXTRA'S
De Originele Bioscooptrailer voor Reclaim Your Brain en Andere Trailers, o.a. voor Water Lilies en Estômago.
CONCLUSIE
Reclaim Your Brain van de Duitse regisseur Hans Weingartner is een veel minder harde film dan de titel laat vermoeden. De prent houdt het midden tussen een thriller en een comedy en dat is even wennen. Weingartner neemt de gang van zaken in de tv-business op de korrel, maar hij doet dat op een luchtige toon. Het resultaat is een prettig gestoorde film met innemende vertolkingen van Moritz Bleibtreu, Milan Paschel en een aantal grappige nevenfiguren,
charmant volgens de Volkskrant en
geestig volgens NRC Handelsblad, en dat is precies wat u mag verwachten.