FILM
Toen journalist Tom Naegels in 2003 met een boek op de proppen kwam waarin hij zijn persoonlijke visie tentoonspreidde op de multiculturele samenleving, schreeuwde menigeen moord en brand. De linkse goegemeente vond de auteur een verrader, de rechtse populisten verweten hem een te rooskleurige kijk op de rellen in Borgerhout in 2002 en etnische minderheden vonden dat Naegels te veel clichés op een hoop gooide. Deze reviewer vond die reacties toen al wat overtrokken en zag in Los vooral een warboel van tandeloze meningen en woorden. Dat net Jan Verheyen, wiens films ook doorgaans goed verteerbaar tandeloos entertainment bieden, zich vorig jaar aan de adaptatie van de roman waagde, kwam dan ook niet als een verrassing. Het resultaat is navenant: Los, de film, blijkt middelmatig tot in het extreme, neemt de mankementen van de roman over en voegt er nog enkele filmische flaters aan toe.

Hoofdpersonage in boek én film is Tom Naegels zelf, met veel goesting vertolkt door theateracteur Pepijn Caudron als zijn filmdebuut. Naegels beschouwt zichzelf als een linkse idealist, die maar al te graag het multiculurele Antwerpen wil omarmen en zelfs op het punt staat met zijn vriendin (Sofie Van Mol) in te trekken in een huis in Borgerhout. Enkel op het werk wil het niet vlotten: Naegels hoofdredacteur zadelt hem keer op keer op met lokale faits divers. Zo wordt hij op een dag ook naar een inburgeringscursus gestuurd, waar hij de Pakistaanse asielzoekster Nadia ontmoet. De twee zoeken elkaars gezelschap steeds vaker op en worden langzaam verliefd op elkaar. Maar wanneer Naegels in contact komt met een populistische allochtone en de rellen in Borgerhout ontaarden, komt zowel zijn nieuwe relatie als zijn progressieve kijk op de multiculturele maatschappij onder druk te staan.

Om de interne monoloog die in het boek prominent aan wezig was tastbaar te maken, had scenarist Bram Renders het prima idee om de protagonist op gezette tijden, in een helwitte, extrareële omgeving rechtstreeks de kijker te laten toespreken. Helaas komt de gimmick nauwelijks uit de verf omdat de monologen van Caudron niets wezenlijks bijdragen en schijnbaar arbitrair door de film geweven worden. Ook de rest van het scenario mist scherpte: de problematiek van de multiculturele maatschappij wordt slechts zeer oppervlakkig behandeld, ten voordele van een generische romcomplot. Bovendien lijken de makers te veel tandeloze controverse op hun vork te willen nemen. Zowel aanvallen op het linkse denken als op het euthanasiedebat missen hun doel volledig omdat ze respectievelijk te subtiel en te banaal worden afgehaspeld.

Visueel weet de prent in eerste instantie nog te bekoren, o.a. dankzij de snedige montage van Philippe Ravoet. Al snel goochelt regisseur Jan Verheyen echter met stijlbreuken, waardoor Los verzandt in een (weliswaar voldoende gedoseerde) kakofonie van spiltscreens, dagdromen en videoclips. Wél trots mag de cineast zijn op de wijze waarop hij de rellen die de laatste rechte lijn naar de climax inzetten in beeld brengt: het is het enige moment waarop Los aanvoelt als een realiteit i.p.v. een door stijl gedomineerde fantasie. De muziek overspoelt vaak onnodig de beelden, alsof de makers te weinig vertrouwen hadden in de intelligentie van de kijker. Flagrant in de mist gaat bovendien de meest memorabele scène uit het boek: het moment waarop populist Jamal zijn liefde voor Lady In Red van Chris De Burgh verklaart. Omdat de producenten de royalties van dat nummer niet konden betalen werd in de film echter gekozen voor Broken Wings van Mister Mister, een song die de foutheid van Lady In Red in de verste verte niet benadert.

Jan Verheyen noemt Los graag een acteursfilm en het moet gezegd worden dat zijn acteurs oerdegelijke, zij het wisselvallige prestaties neerzetten. Pepijn Caudron bezit in de hoofdrol een grote aaibaarheidsfactor, maar slaagt er niet altijd even goed in om de inwendige storm te veruiterlijken. Als zijn fotograaf zorgt de coming man van de Vlaamse acteursscène, Koen De Graeve, voor plezante comic relief. Sofie Van Mol heeft een mooi snoetje, maar het script biedt haar niet de kans te tonen of ze ook kan acteren. De meeste bijrollen zijn uitstekend gecast, met op kop Stany Crets als de hatelijke hoofdredacteur en Youssef El Mousaoui als een allochtone contactpersoon van de protagonist. Jaak Van Assche verspilt helaas zijn talent aan de om euthanasie smekende grootvader, met als triest dieptepunt een scène met een luier en ampele hoeveelheden excrement. Gelukkig is er nog een ster van de show: Sana Mouziane. De actrice werd amper drie weken voor de start van de opnames gecast en sprak geen woord Nederlands, maar haar lichaamstaal en emotieve ogen maken meer goodwill los bij de kijker dan Los eigenlijk verdient. Op haar performance na is de prent namelijk vergeten van zodra de eindgeneriek begint.

BEELD EN GELUID
Bridge Entertainment levert keer op keer degelijke tot goede beeldtransfers af voor haar releases en Los is zeker een van de betere. De helderheid van de beelden is opvallend goed en zorgt samen met een uitstekende kleurenweergave voor een aangename transfer. Ook op de scherpte, de zwartlevels en het contrast valt niets af te dingen. Een puike uitgave dus! De dvd geeft de kijker de keuze tussen een DTS-track en een DD 5.1-spoor. Beide maken prima gebruik van alle boxen, maar de voorkeur gaat toch (nipt) naar het DTS-spoor.

EXTRA'S
De belangrijkste extra is een Audiocommentaar van Jan Verheyen en Pepijn Caudron, voorafgegaan door een korte visuele inleiding van beiden. Het duo zwijgt geen moment op het babbelspoor, vertelt tal van leuke anekdotes en geeft meer inzicht in de ontstaansgeschiedenis van de prent. The Making of Los (41 min.) is een naar Vlaamse normen erg uitgebreide en inzichtelijke making of, maar herhaalt wel vaak de punten die ook al op het audiocommentaar besproken worden. Beelden van de Persconferentie (3 min.) en Setopnames en Interviews (4 min.) zijn afkomstig uit het VRT-showbizzprogramma De Rode Loper, terwijl Jan Verheyen voor de promotie van de film ook aanschoof bij Frieda Van Wijck in De Laatste Show (10 min.). De dvd sluit af met drie Cross-promotionele Trailers, maar de trailer van Los zit er niet bij.

CONCLUSIE
Los biedt voldoende hersenloos vertier om een niet onaardig avondje mee door te brengen, maar kan de ambitie om iets wezenlijks te zeggen over de multiculturele maatschappij en andere taboethema's nooit waarmaken. Stijl overrompelt immers continu inhoud. Beeld en geluid halen een uitstekend niveau, terwijl de bonussectie redelijk inzichtelijk is.