FILM
Een groep archeologen stuit in 1928 in de woestijn van Egypte op een machine waarvan het nut niet helemaal duidelijk is. Het duurt nog verschillende tientallen jaren voor de tekens in het schrift worden ontcijferd door doctor Daniel Jackson (James Spader), een egyptoloog die de aberrante theorie verkondigt dat de Egyptische beschaving al veel ouder is dan wij feitelijk denken. De machine blijkt een poort te zijn die toegang geeft tot een andere planeet, waar een minzaam volk leeft zoals in het oude Egypte, maar onder dwang wordt gehouden door een tiran die zichzelf de zonnegod Ra (Jaye Davidson) noemt. Een expeditie onder leiding van kolonel Jack O'Neill (Kurt Russell), een terug uit rust geroepen officier met een familiaal probleem, begeeft zich naar de onbekende locatie, en geraakt in het conflict verzeild. Jack heeft bovendien geheime orders en een atoombom meegekregen om zo nodig de poort te vernietigen als er gevaar dreigt. Ra wil de bom terug naar de aarde sturen, samen met nog wat extra explosieven, om de mensheid, van wie hij beweert dat ze de beschaving aan hem te danken hebben, terug van de kaart te vegen.

Ik heb de hele hype rond de televisieserie Stargate nooit begrepen, en ik snap niet goed dat je twee series (of waren het er intussen al drie? Ik ben de tel kwijt) en minstens vijftien seizoenen televisiemateriaal kan vullen met in wezen hetzelfde gegeven waarin de militairen van planeet naar planeet reizen om de alien of the week neer te schieten. Misschien is mijn inlevingsvermogen in de capaciteiten van Hollywoodschrijvers te beperkt. De film, die dateert van toen er nog van geen televisiereeks werd gesproken en essentieel los staat van de mythologie, wekt bij me wel een positieve indruk met voldoende potentieel en uitstraling op, en ik vraag me soms af of ik de televisiereeks eens geen kans moet geven, ware het niet dat ik hier nog vier schappen aan onbekeken dvd's heb staan en ik me ernstig heb voorgenomen om hier wat in te snoeien. Stargate, een poging van Roland Emmerich en Dean Devlin om een sciencefictionepos op poten te zetten dat visueel nog het meest op The Ten Commandments lijkt, is niet dadelijk grootse cinema die tot ingewikkelde filosofische beschouwingen aanmoedigt, en wie de film de hemel inprijst omwille van de accurate historische beschrijving van de oude Egyptenaren zal met zijn broek op zijn enkels zijn woorden moeten terugtrekken, maar wat mij betreft heeft Emmerich qua het in beeld brengen van oude beschavingen hier een beter opstel afgeleverd dan 10,000 BC en qua opgeklopt Amerikaans heroïsme een genuanceerdere prent dan Independence Day. Ik vind het vooral een goeie troef dat, in tegenstelling tot vele andere vreemdebeschavingfilms, er niet krampachtig wordt geprobeerd om de inheemse bevolking een verbasterd 'Allo 'Allo-Engels te laten spreken; om het probleem wordt in het scenario handig heengefietst door het personage van doctor Jackson mee te sturen, die een zekere affiniteit heeft met oude talen, en daardoor als tolk kan fungeren. D'r wordt adequaat genoeg geacteerd zonder dat er rollen overdreven zijn, en er is gelukkig niet te veel plaats gemaakt voor flauwe humor van het genre Will-Smith-schiet-een-alien-neer, alleen is het jammer dat de film een beetje te seksloos en steriel is.

BEELD EN GELUID
We vergelijken even met de dvd-versie van RCV die voltooid verleden tijd is nu de rechten in de schoot van Universal zijn gevallen. Omdat die eertijds hier nog niet beschikbaar was, heb ik voor Stargate geopteerd voor de Duitse Blu-rayversie, die uiteindelijk toch hetzelfde blijkt te zijn als de variant die hier in de Benelux in de winkels ligt. Voor een iets oudere film is dit een meer dan behoorlijke presentatie, op misschien wat ruis in de openingscredits en in een paar scènes die zich in de donkere gangen onder de tempel afspelen na. De scènes in het zonlicht zijn strak en levendig, en alhoewel de kleurfilter wat veel in de richting van het gele afbuigt, is het vooral het contrast en de diepe zwarttinten die me overtuigd hebben. Er is erg veel detail te zien, bijvoorbeeld op de hiëroglyphen op het piamidevormig ruimteschip van Ra, op de metalen maskers van zijn soldaten en op het opervlak van de stargate zelf. De DTS-HD MA-geluidstrack klinkt helder en goed geprononceerd, en de speciale geluidseffecten komen goed uit de verf, zeker wanneer je de leeftijd van de film in aanmerking neemt. Scènes als die waarin het commando door de hyperruimte reist, of die waarin de twee luchtschepen van Ra beginnen te vuren op de menigte, laten een zeer brede surroundervaring toe, maar ook aan de subtielere details, zoals wanneer het volk eerst nederuig buigt maar dan in opstand komt tegen zijn goden, zijn ruim aanwezig. De manier waarop de geweerschoten bijvoorbeeld doorklinken, of de echo's in de tempel op de muren afkaatsen, zijn realistisch. De subwoofer krijgt een deftige workout te verwerken.

EXTRA'S
Helaas is er op deze disk geen bonusmateriaal te vinden. Meer nog, de opmaak is Spartaans onaangekleed, zoals ook bij disks als Terminator 2 het geval was. Zelfs tijdens de film switchen van geluidstrack of ondertitelingsspoor is niet mogelijk.

CONCLUSIE
Stargate is een goeie actie-sciencefictionfilm die een breed publiek aanspreekt en een beetje een cultstatus heeft verworven. Op Blu-ray komt de film goed uit de verf, maar het ontbreken van elke vorm van bonusmateriaal is spijtig.