Als Oliver Stone een biografische film over een Amerikaanse president maakt, dan verwacht je als kijker dat hij voor controverse zorgt of over inside-informatie beschikt die de komende kijkervaring de moeite waard maakt. Tenminste, dat is wat in Nixon het geval was, zijn vorige film over de bewoner van het Witte Huis. Maar in W. komt regisseur Oliver Stone niet veel verder dan de suggestie dat George W. Bush het allemaal deed om bij z’n vader George H. W. Bush op een goed blaadje te staan. Dat is een gemiste kans, want als George W. Bush inderdaad de slechtste president is sinds de oprichting van de Verenigde Staten, dan is er beslist voldoende bruikbaar materiaal beschikbaar om die stelling te onderbouwen. Stone beperkt zich in W. hoofdzakelijk tot bekende en in de media breed uitgesmeerde feiten en tot besloten zittingen in de War Room, waarover de toenmalige medewerkers inmiddels uitvoerig verslag hebben uitgebracht in interviews en autobiografieën. W. is m.a.w. nauwelijks releverend, bij momenten zelfs saai en vooral weinig geïnspireerd.

 

 

Stone laat de kijker kennismaken met de jonge Bush tijdens een feestje. Bier en mooie vrouwen lijken hem in het bijzonder te boeien, in elk geval meer dan een fatsoenlijke opleiding. Op aanbeveling van zijn vader gaat hij aan de slag in de oliebusiness, maar dat houdt hij niet lang vol, tot verdriet van George H. W. Bush die vaststelt dat zijn jongste schijnbaar geen enkele job interessant vindt. Om het portret van de jonge Bush te schilderen, trakteert Stone de kijker vervolgens op flashbacks over Bush jr. z’n eerste jaar aan de universiteit, z’n kennismaking met zijn vrouw Laura, z’n beslissing om zich verkiesbaar te stellen voor het gouverneurschap van de staat Texas en z’n inzet voor de presidentsverkiezingcampagne van zijn vader. Ondertussen heeft Bush jr. de heer ontdekt en doet hij pogingen om van een alcoholverslaving af te komen.

 

Stone schildert een weinig flatererend portret over de eerste veertig levensjaren van George W. Bush en het bevat uiteindelijk weinig nieuws, het resumeert volgens bekende recepten. Interessanter zijn z’n fragmenten over de man als de president die een conflict met Sadam Hussein erft in het Midden-Oosten en die in het eerste jaar na zijn aantreden geconfronteerd wordt met 9/11 en Al Qaida. De V.S. schudden op hun grondvesten en op de schouders van de nieuwe president rust de zware taak om terug te slaan, om de wereld duidelijk te maken dat Amerika zich niet zal laten kapotmaken door een stelletje terroristen. Wie in vertrouwelijke vergaderingen in de War Room van het Witte Huis wat gezegd heeft en op welke toon, het is niet zo belangrijk, wél dat het ooit allemaal is gezegd. Stone toont hoe George W. Bush – wiens vader in de eerste Golfoorlog om tactische en diplomatieke redenen niet tot Bagdad was doorgestoten – op wraak zint wegens Saddam Husseins beledigingen aan het adres van zijn vader en zijn voortdurende oorlogstaal aan het adres van ’s werelds machtigste natie. De Amerikaanse geheime diensten leveren bewijzen dat Saddam over een kernwapen beschikt of daarover weldra zal beschikken en Dick Cheney pleit openlijk voor een verwijdering van Saddam. Ondertussen zijn de Twin Towers tijdens een spectaculaire actie neergehaald, zijn er bewijzen dat die terroristische aanval vanuit Afghanistan of de bergen van Noord-Pakistan georganiseerd is, maar George W. Bush volgt Dick Cheney die beweert dat de controle over Irak ook de controle over minstens een kwart van alle olie- en gasreserves betekent, belangrijk voor een toekomst waarin ook China en India plannen zullen ontwikkelen voor een beveiligde aanvoer van grondstoffen voor hun snelgroeiende industrieën.

 

 

George W. Bush weegt het voor en tegen van een oorlog in Irak met zijn stafmedewerkers af, maar diep vanbinnen wil hij uiteraard Saddam Hussein, de luis in de Bush-pels, pakken. Minister van Defensie Donald Rumsfeld gelooft 100 procent in de rapporten van De CIA over het kernarsenaal van Saddam en schaart zich aan de kant van vice-president en havik Dick Cheney. Oorlogsveteraan Colin Powell wijst op de mogelijke negatieve reacties van de V.N., Duitsland en Frankrijk, maar Minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice heeft de koppen geteld: een coalitie van meer dan 40 bondgenoten waaronder Engeland, Spanje en de meeste Oost-Europese landen is bereid om de V.S. te steunen bij een eventuele invasie in Irak. Een hele tijd later zien we dezelfde mensen in dezelfde War Room met een briesende George W. Bush over de vraag wie de fatale inschattingsfout over de kernwapens van Saddam Hussein heeft gemaakt. Oliver Stone laat de medewerkers vooral zwijgen, alleen Dick Cheney durft – zoals gewoonlijk – z’n mond opendoen en argumenteren. Condoleezza Rice, Donald Rumsfeld, Bush’s persoonlijke adviseur Karl Rove en viceminister van Defensie Paul Wolfowitz, evenals Colin Powell – destijds bijgedraaid uit collegialiteit – houden hun mond. Het is jammer dat Oliver Stone geen poging heeft ondernomen om zich op dit punt te verdiepen in het psychologische proces dat zich in het hoofd van zijn hoofdpersonage beslist heeft afgespeeld. Idem dito voor de folterpraktijken en de waterboarding die George W. Bush schijnbaar probleemloos toeliet: wat waren zijn afwegingen, hoeveel wist hij, wat dacht hij er persoonlijk over. De antwoorden zitten niet in W., want Oliver Stone koos bewust voor een anti-Bush-propagandafilm op een moment dat de populariteit van Bush bij het Amerikaanse publiek naar een dieptepunt was gezakt.

 

W. is dan ook nauwelijks meer dan een fait divers. Sinds George W. Bush plaats heeft moeten maken voor de eerste zwarte president van Amerika, is het bovendien onduidelijk wie nog interesse heeft in een zeer onvolledig en weinig relevant portret over zijn persoontje.

 

 

Bij de keuze van de acteurs heeft Oliver Stone de klemtoon gelegd op fysieke overeenkomsten tussen de personages en de politici. Josh Brolin is wat dat betreft een goede keuze – alhoewel een veertiger in de huid van een 17-jarige nauwelijks geloofwaardig is – alleen is het jammer dat hij opteert voor een persiflage en de echte Bush zowel qua mimiek als stembuigingen zoveel mogelijk probeert te imiteren. Richard Dreyfuss brengt het er veel beter vanaf als Dick Cheney. Hij doet het kalmpjes aan en richt zich op de innerlijke kracht van het personage, veel meer dan op zijn uiterlijke gebarentaal. Jeffrey Wright is een matige Colin Powell, Thandie Newton zelfs een ontgoochelende Condoleezza Rice, maar Toby Jones als Karl Rove, het kleine mannetje met het ziekenhuisbrilletje en een eigen geheime agenda, is de perfecte incarnatie van Bush’s persoonlijke adviseur. Oudgediende James Cromwell (The Green Mile, The People vs Larry Flint) wijkt fysiek een stuk af van de echte George H. W. Bush, maar hij slaagt er wél in om het serieux van de man als vader en politicus op de voorgrond te plaatsen.

Zoals we dat van Oliver Stone verwachten, is er hier sprake van een zo goed als perfecte transfer zonder ongerechtigheden of andere technische bezwaren die het kijkplezier kunnen vergallen. De kleuren zijn fel, maar gedempt, met een voorkeur voor bruin en grijs; het zwartniveau en de detaillering zijn goed. De geluidstrack staat in 5.1, maar omdat dit overwegend een dialoogfilm is, is er weinig sprake van grote en indrukwekkende effecten. De stemmen klinken goed en de soundtrack ondersteunt op een adequate, maar onopvallende wijze de actie.

De Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trailers uit het Paradiso-aanbod.

W. van regisseur Oliver Stone is tot op zekere hoogte een film die ontgoochelt wegens een weinig verrassend scenario, een zeer conventionele voortgang en een weinig diepgravende analyse en karakterisering van zijn hoofdpersonage als president van het sterkste land van de wereld in moeilijke en controversiële omstandigheden. Eigenlijk voegt Oliver Stone weinig toe aan bekende feiten en beperkt hij zich louter tot een opsomming zonder veel verrassingen, waardoor W. nergens de kwaliteit haalt van Oliver Stone’s Nixon uit 1995. Een huurtip.