HARRY POTTER 1 - AND THE PHILOSOPHER'S STONE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2002-05-21
FILM
De ouders van Harry Potter (Daniel Radcliffe), twee bekende tovenaars, zijn vermoord door de kwaadaardige tovenaar Voldemort. Harry heeft de ontmoeting overleefd omdat zijn moeder zich voor hem heeft opgeofferd, maar heeft er wel een litteken aan overgehouden. De raad der tovenaars, geleid door Albus Dumbledore (Richard Harris) heeft Harry te vondeling gelegd bij zijn oom Vernon (Richard Griffiths) en tante Petunia (Fiona Shaw) Dursley. In een onnavolgbare stijl waar de kinderbescherming nog een vette kluif zou aan hebben, hebben ze Harry gehuisvest onder de trap, en dient hun neefje vooral als pispaal voor hun eigen zoon Dudley (Harry Melling), zo'n ettertje dat geen morele bezwaren heeft om zijn ouders op vakkundige wijze in elkaar te rammen als hij met zijn verjaardag ook maar één pakje minder krijgt dan het jaar ervoor. Harry's verjaardagen, vooral dan zijn elfde, verlopen een beetje somberder: de wetgeving omtrent het briefgeheim falikant met de voeten tredend vernietigt zijn oom systematisch alle brieven die Harry ter gelegenheid van zijn verjaardag krijgt. Op een avond staat de afzender, reus Rubeus Hagrid (Robbie Coltrane) op een brommertje, dan maar zelf voor de deur om, na een rondje magische inkopen in Londen, Harry via spoor 9 3/4 mee te nemen naar Hogwarths, een prestigieus college voor leerling-tovenaars waarvan Dumbledore directeur is. Daar wordt hij ingedeeld in de klassen van Gryphondor, en maakt hij al snel nieuwe vrienden: de sjofele Ron Weasly (Rupert Grint) en de zelfverzekerde Hermione Granger (Emma Watson). Er zijn ook leerlingen die minder op de legendarische Potter gesteld zijn, zoals Draco Malfoy (Tom Felton) van de studentenclub Slitherin. En ook bij de leerkrachten zit een allegaartje, zoals de strenge hoofdmeesteres McGonagall (Maggie Smith), stuntelende professor Quirrell (Ian Hart), professor in Verdediging tegen Zwarte Kunst, en professor in toverdranken Severus Snape (Alan Rickman). Vooral in de nabijheid van deze laatste voelt Harry zich niet op zijn gemak. Tijdens het schooljaar beleeft Harry een hoop spannende avonturen: samen met Ron en Hermione maakt hij op Halloween-avond een kwaadaardige trol onschadelijk, hij leert vliegen op een bezem, en hij wordt gevraagd om voor Gryphondor uit te komen in de Quidditch-competitie, een ingewikkelde sport die beoefend wordt op bezems. Ook ontdekken de kinderen dat Hagrid's driekoppige hond, Fluffy, op de verboden derde verdieping van Hogwarths een geheim bewaakt, dat mogelijk iets te maken heeft met de verdwijning van de Steen der Wijzen van de alchemist Nicholas Flamel. Mogelijk probeert Voldemort de steen te pakken te krijgen om zich zo opnieuw van een menselijk lichaam te kunnen voorzien. Voldemort moet dus op Hogwarths een medeplichtige hebben, maar wie?
Toegegeven, we hadden een behoorlijke dosis scepsis voor we deze film zagen, niet in het minst omdat het hele gedoe rond Harry Potter één van de afschuwelijkste gevallen van over-hyping is in jaren, waarbij het de copyrighthouders te doen is om uw spruiten (en dus uzelf) zo veel mogelijk geld uit de zakken te kloppen op zo kort mogelijke tijd, en dit in de vorm van pennezakken, boekentassen, trading cards, ... je kan het zo gek niet bedenken of er staat een nerd met een ziekenfondsbrilletje op. Spijtig genoeg leidt al die merchandising ons af van de hoofdzaak: de film zelf, en die kan in alle opzichten geslaagd worden genoemd. Een leuk weetje is overigens dat Harry Potter And The Philosopher's Stone in Amerika omgedoopt werd tot Harry Potter And The Sorcerer's Stone, omdat het woord "Philosopher" meer dan drie lettergrepen telt en dus buiten het leesbereik van de gemiddelde Amerikaan brengt - ironisch voor uitgerekend de verfilming van hét boek bij uitstek dat de jeugd weer aan het lezen kreeg, niet? Wat deze jeugdfilm van alle andere onderscheidt is natuurlijk het - mee door de merchandising gefinancierde - overvloedige budget en de daarmee evenredig zijnde hoeveelheid speciale effecten. Het verhaal is natuurlijk zeer naief, maar welk kind (of volwassene) wil er nu niet wegdromen bij een avontuur waarbij een vriendelijke reus je op een avond komt halen om in een tovenaarsschool allerlei kattekwaad te gaan uithalen? Tweede zaak is dat, in tegenstelling tot vele andere jeugdfilms, de jonge acteurs Daniel Radcliffe, Rupert Grint en Emma Watson wel degelijk over genoeg talent beschikken om de tweeënhalf durende film te dragen. De volwassen acteurs spelen duidelijk een ondergeschikte rol, zelfs de paar zeer bekende namen zoals John Cleese en John Hurt die beiden feitelijk voor een rolletje van niks werden geëngageerd. De decors en de muziek zijn subliem, en zorgen ervoor dat ook volwassenen met volle teugen kunnen genieten van dit stukje eye candy. Er wordt nogal wel wat met de traditionele waarden gesmeten, zoals eerlijkheid en vriendschap, maar om een echte moraliserende film te worden is het geheel te ondeugend. Kortom, de film verveelt geen ogenblik, het scenario is zeer consistent en fantasierijk, en regisseur Chris Columbus, de man die zijn hele leven zal gebrandmerkt worden als de verantwoordelijke voor het loslaten van een ettertje als Macauley Culkin op de mensheid, heeft misschien geen innoverend stukje filmgeschiedenis geschreven, maar zo dadelijk op een fout betrappen kunnen we 'm niet, en da's ook al heel veel waard.
BEELD EN GELUID
Een paar maanden geleden stond iedereen nog op zijn achterste poten toen Warner in een persmededeling zei dat de film zelf over twee discs zou worden uitgesmeerd, omdat anders de kwaliteit in het gedrang zou komen. Onzin natuurlijk, want zowel beeld als geluid zijn van topkwaliteit, en men is gelukkig op deze beslissing teruggekomen. Bovendien is van deze disc zowel een fullscreen als een widescreen-versie te krijgen. Er zijn immers nog steeds mensen voor wie Harry Potter de eerste DVD is die ze zullen kopen, al was het maar voor de kinderen, en die denken dat er iets aan hun TV schort als er boven-en onderaan zwarte balken te zien zijn. Wij weten uiteraard beter, en kunnen aan de cultuurbarbaren die per sé de fullscreen-versie willen aanschaffen, alleen maar zeggen dat ze niet weten wat ze missen. Deze review is dan ook gebaseerd op de widescreen-editie, de fullscreen gunnen we nog geen blik. Het beeld is zeer scherp, met rijk contrasterende kleuren die alle speciale effecten zeer natuurlijk laten overkomen. Er is meer dan voldoende detail aanwezig, en beeldruis is compleet afwezig. De (Engelse) geluidstrack is ronduit impressionant: zo kan de Quidditch-scène zich moeiteloos meten met de podrace uit Star Wars Episode I, maar ook in de minder spektakelrijke scènes, zoals de nachtelijke tocht door het Verboden Bos, is het ambiancegeluid meer dan voldoende verzorgd. Wat betreft de ondertiteling willen we opmerken dat de meeste eigennamen vertaald zijn conform de Nederlandse vertaling van het boek - Hermione wordt Hermelijn, Dudley wordt Dirk, Hogwarths wordt Zweinstein enzovoort. De ondertiteling is zoals steeds bij Warner mooi verzorgd, zeker niet te groot, en de layer change zit misschien we redelijk opvallend maar stoort toch het ritme niet.
EXTRA'S
De extra's van deze release zijn zoals gezegd een beetje een gemiste kans, alhoewel er op technisch vlak niet veel aan te merken is. Op de eerste disc vinden we nochtans een keurige cast en crew-sectie en twee trailers terug. Het is de tweede disc die ons eerlijk gezegd een beetje hoofdpijn bezorgt. Eens je je door de ellenlange beginmenu's hebt geworsteld, begint het probleem pas. De navigatie is echter ronduit pijnlijk: je moet voortdurend van het éne scherm naar het andere navigeren middels een reeks spelletjes zoals diegene die je normaliter alleen aantreft op Disney-releases. Maak je hierbij een fout, dan word je terug naar het beginmenu geslingerd en kan je weer van voor af aan beginnen. Het ontbreekt de disc zeker aan een overzichtelijke menustructuur en de mogelijkheid om alle spelletjes te skippen en dadelijk naar de relevante extra's te gaan. En dat is jammer, want er zitten best interessante spullen tussen, zoals enkele clips in meerdere talen, een 3D-rondleiding door Hogwarths en wat conceptuele schetsen verstopt in een boek in de bibliotheek. Er is ook nog een DVD ROM-sectie aanwezig. De eerste echter serieuze extra is een making of-documentaire van een dik kwartier, Nederlands optioneel ondertiteld, en gelukkig niet gedubd, waarin onder meer Chris Columbus en Daniel Radcliffe aan het woord komen.
De tweede relevante extra wordt gepresenteerd als easter egg: als je een voldoende hoeveelheid *shudder* spelletjes oplost, kom je in een menu waarin je 7 verwijderde scènes kan bekijken, even goed afgewerkt als de film zelf. Hier is hoe je dit menu vindt: eerst klik je op de uil, dan moet je de juiste stenen aanraken om het steegje te openen. De juiste combinatie hebben we nog niet gevonden, maar na voldoende mislukte pogingen opent het steegje zich toch. Dan moet je in de bank (vlag rechts onder) geld gaan afhalen, en naar Olivander een toverstokje gaan kopen. Ook hier blijf je maar best lukraak stokjes kiezen, tot je de juiste gevonden hebt, want een criterium schijnt er niet te zijn. Met het toverstokje kan je de klaslokalen binnen. Als je dan op de toets omlaag duwt, licht de fakkel op. Druk dan tweemaal op enter, dan kom je op de gevreesde derde verdieping van Hogwarths. Je moet dan nog voorbij Fluffy, die, zoals algemeen geweten, in slaap valt van muziek. Kies dus de fluit. Dan moet je nog tussen de vliegende sleutels de juiste zoeken, en ook hier blijf je maar best gokken totdat je 'm hebt; als het te lang duurt krijg je toch als hint de goede oplossing. Wat een lijdensweg! De spelletjes zijn bovendien bezwaarlijk echt interessant te noemen. Aan de hoeveelheid extra's zal het niet liggen, maar inhoudelijk waarschijnlijk interessanter voor kinderen dan voor volwassenen.
CONCLUSIE
Zelfs wie na de hevige barnum-campagnes zijn maag voelt keren, kunnen we toch aanraden om even de vooroordelen opzij te zetten en toch tenminste deze film een keertje te huren (of te lenen, want intussen heeft iedereen die ongeveer wel in zijn collectie). De 4:3-versie is te mijden, de widescreen-versie is een toprelease, bovendien nog eens gepresenteerd in een zeer mooie stijlvolle verpakking.