FILM
Dr. Ellie Arroway (Jodie Foster) heeft als jong meisje vroeg haar vader verloren, en leeft alleen nog maar voor haar wetenschap, de zoektocht naar buitenaardse intelligentie. Alleen schijnt niemand haar onderzoek - dat handenvol geld kost - au serieux te willen nemen. Ze moet constant op de barricaden staan om te voorkomen dat haar projecten naar de prullenmand verwezen worden. In plaats van een alien loopt ze Palmer Joss (Matthew McConaughey) tegen het lijf, een religieus adviseur van de president, wiens leven geen raakvlakken schijnt te hebben met dat van Ellie, en de romance die ze beleven (één nachtje stoeien) is dan ook van extreem korte duur. Ellie heeft geen tijd om zich emotioneel te binden aan iemand, zeker wanneer één van haar projecten weer eens bedreigd wordt. Wanneer ze op gegeven ogenblik echter een signaal van niet-aardse oorsprong ontvangt, heeft ze plots wél de aandacht van de ganse wereld. Het signaal, afkomstig van het sterrenbeeld Vega, blijkt een weerkaatsing te zijn van één van de eerste televisieuitzendingen, namelijk de Olympische Spelen van Berlijn in 1936, en wanneer er op de monitoren plots een beeld verschijnt van het lelijke mannetje met zijn kleine snorretje, schrikken de onderzoekers zich een ongeluk. Gelukkig zit er op een andere frequentie in het spectrum nog supplementaire informatie: een schema van een machine die interdimensioneel reizen mogelijk zou moeten maken. Het prijskaartje dat aan het bouwen van de machine hangt, een taak die de NASA op zich neemt, dwingt de verschillende landen tot samenwerking. Eén van de belangrijkste geldschieters is de excentrieke miljardair S.R. Hadden (John Hurt), die in het bijzonder de mecenas wil zijn voor Ellie, maar die aan kanker lijdt en zijn nalatenschap op de één of andere manier ten dienste wil stellen van de mensheid.

Naast de bouw is er ook de ethische kwestie die zich stelt wanneer zou blijken dat de mens niet de enige schepping in het universum is, en in die omkadering kruist Ellies pad weer dat van Palmer Joss. Ellie is één van de tien geselecteerde proefpersonen én grote kanshebber om als eerste in de ruimtecapsule te reizen. Bij de proef voor het selectiecomité, waar Palmer ook zitting in heeft, laat die haar opzettelijk struikelen: ze moet openlijk toegeven dat ze atheïste is, terwijl het comité vindt dat de vertegenwoordiger van de mensheid gelovig moet zijn. Wellicht spelen de persoonlijke gevoelens van Palmer voor haar mee een rol, want door zijn lastige vraag wordt haar collega David Drumlin (Tom Skerritt) en niet zij geselecteerd voor de gevaarlijke reis. Als troostprijs mag Ellie zitting nemen in de controlekamer. De bouw van het toestel trekt echter allerlei rare vogels van diverse pluimage aan, van neonazi's die geloven in de terugkeer van Hitler, over UFO-watchers tot fanatieke religieuze wacko's, en één van die laatste saboteert het toestel onherroepelijk. Maar wanneer de hele missie een verloren zaak lijkt, heeft niemand minder dan Hadden nog een troef achter de hand.

Are we alone in the universe? Een vaak weerkerend thema in science-fictionfilms, met meestal hetzelfde antwoord: als er al buitenaards leven is, is het er meestal op uit om de mensheid op wrede wijze uit te roeien of ons bij ontstentenis daarvan toch op zijn minst te onderwerpen. Een totaal andere aanpak vind je in deze film van Robert Zemeckis, gebaseerd op het boek van Pulitzerprijswinnaar Carl Sagan. De Veganen blijken daartegen redelijk esotherische wezens met een nogal altruïstische instelling. Er wordt misschien een meer wetenschappelijk sausje over het geheel gegoten, maar het is en blijft pure fantasie. Tegen het einde aan is de verhaallijn misschien wat aan de melige kant, maar de mix van actie, romantiek, mooie speciale effecten, een sublieme John Hurt en enkele goede vondsten (zoals de onvrijwillige cameo van Bill Clinton, met dezelfde technieken als in Forrest Gump rijkelijk werden gebruikt) maken Contact tot een sciencefictionfilm boven de middelmaat met een filosofisch randje. Jodie Foster is misschien een actrice die bij het publiek verdeelde reacties oproept, maar de rol van Ellie Arroway is haar alleszins op het lijf geschreven. Matthew McConaughey daarentegen portretteert hier een redelijk onsympathieke houten plank met weinig charisma, en zijn rol is hier gelukkig redelijk beperkt gebleven. Contact is een verrassend diepzinnige film waarin religie en wetenschap met getrokken wapens tegenover elkaar staan, maar uiteindelijk meer gemeen hebben dan de vertegenwoordigers van elk van beide kampen graag toegeeft.

BEELD EN GELUID
Vooraleer Contact bij ons op Blu-ray zal verschijnen zal er weer een boel water naar de zee gestroomd zijn, maar de US-versie die we hier in handen hebben is regiovrij, bevat Nederlandse ondertitels en is in alle opzichten waarschijnlijk gelijk aan de versie die hier eerstdaags uitkomt, zoals tegenwoordig met veel backcatalogustitels schijnt te gebeuren. De dvd was in 1997 letterlijk bij het eerste stel dvd-releases dat Warner op de markt bracht, en is in die hoedanigheid sindsdien niet meer herwerkt, hoogstens in een ander doosje gestoken. Voor deze highdefinitionversie heeft Warner de boel opgekuist, wat resulteert in een zeer mooi scherp beeld in de correcte verhouding, waarbij vooral tegenover de dvd opvalt dat het er allemaal veel minder korrelig uitziet en de details, zoals huidtextuur, veel beter uit de verf komen. De digitale ruisonderdrukking is gelukkig met mate gebeurd, zodat de acteurs er niet als wassen beelden uitzien; het oorspronkelijke bronmateriaal is dus geenszins verprutst. De zwartniveau's die in een film met beelden uit de ruimte onvermijdelijk zijn, zien er diep en stevig uit, en de kleuren zien er vrij natuurlijk uit, zelfs in de meer sombere scènes zoals die waarin Ellie in de gietende regen terug thuiskomt na een mislukt experiment. Alleen de scène op het einde waarin Ellie op een buitenaards strand vertoeft is overgesatureerd en de randen zijn bewust wat vaag gehouden om het feit te maskeren dat dit over een green screen composite gaat. Allicht is dit laatste een artistieke keuze en geen fout in de transfer. Contact is een film met een erg veel op speciale effecten berustend audiodesign; al in de openingsscène, waarin je de radiogolven met tientallen jaren hoort terugspringen in de tijd, is de detaillering merkbaar; wanneer dan even later Ellie in een grasveld met haar radiotelescoop het spectrum zit af te tasten en de eerste buitenaardse signalen vanop de compleet geruisloze achtergrond naar voor dringen voel je de subtiliteit van de geluidsmix aan. Anderzijds zijn er genoeg scènes waarin er krachtig wordt uitgehaald, zoals die waarin de eerste proefrit met de Machine uitdraait op een ramp, of die waarin Ellie in allerijl naar Hokkaido moet rijzen per oceaanstormer. De herwerking tot een Dolby TrueHD 5.1-track is zeer goed.

EXTRA'S
Dat een Bluray-disk meer bonusmateriaal bevat dan zijn dvd-evenknie is altijd mooi meegenomen. Overgenomen van de dvd zijn alleszins de drie audiocommentaartracks, die worden ingevuld door hoofdactrice Jodie Foster (wat niet zo vaak gebeurt), door regisseur Robert Zemeckis met producent Steve Starkey, en door de special effects-supervisors Ken Ralston met Stephen Rosenbaum. Bij een herbeluisterbeurt valt het toch vooral op dat de track van Jodie Foster boven de andere twee uitsteekt, en haar uitleg zeer coherent en intelligent is, omwille van zowel filmische aspecten als wetenschappelijk inzicht van de actrice, die heel goed weet waar ze mee bezig is. De track van de twee speciale effecten-crewleden zal misschien eerder een nichepubliek aanspreken. Naast deze drie tracks is er ook nog een geïsoleerde muziekscore present. Dan volgen er vier documentaires. The making of the opening shot (20 min.) wordt verteld door Ken Ralston en Stephen Rosenbaum die ons het impressionante openingsshot toelichten, maar waarbij het misschien een beetje overkill is dat de toelichten bij het maken ervan vier keer zo lang duurt als het shot zelf. In The making of the NASA machine destruction (6 min.) en The Making of the Harrier Landing (9 min.) tonen ze ons hoe desbetreffende scènes laag voor laag worden opgebouwd en er elke keer weer extra visuele effecten aan worden toegevoegd. In de High Speed Compositing Reel (6 min.) geeft het duo ons enkele voorbeelden hoe er verschillende lagen film en CGI-effecten worden samengebracht. Dan volgen er nog drie kortere featurettes, Machine Fly By (2 min.), Hadden's Plane (1/2 minuut) and NASA Control Room (1/2 minuut) waarin computergraficus Tim Wilcox ons toont hoe de sets met computermodellen werden opgetrokken. Deze drie korte stukjes waren anders best tot één geheel verweven. De disk sluit af met twee nogal veel gelijkenissen vertonende trailers.

CONCLUSIE
Contact heeft merkwaardig genoeg de tand des tijds redelijk doorstaan, en het is een plezier om te melden dat de titel upgrade-waardig is.