Het meest rampzalige wat een regisseur kan overkomen is dat z’n hoofdpersonage door het publiek niet au sérieux wordt genomen of beter: dat er twijfel rijst over diens motivaties, over het oordeel dat hij velt op grond van zijn intellect én de feiten waarmee hij geconfronteerd wordt. Het doet een film de das om en dat is precies wat er gebeurt in Good, de film naar het gelijknamige toneelstuk van de Britse auteur Cecil Philip Taylor (1929-1981) in een regie van de van oorsprong Braziliaanse regisseur Vicente Amorim. De toneelopvoering oogstte bij de première in 1981 heel veel goede kritieken van pers en publiek, doch hetzelfde kan niet worden gezegd van de bioscoopproductie. Wat op het toneel werkt, dat heeft niet noodzakelijk dezelfde impact en dezelfde uitwerking in een productie voor het witte doek en daarmee heeft Taylor onvoldoende rekening gehouden. Het resultaat is een goed gemaakte en bij momenten spannende en intrigerende film die de kijker evenwel verward en ontgoocheld achterlaat omdat de karakteruitwerking van het hoofdpersonage John Halder hapert en de keuzes die hij maakt weinig realistisch of zelfs geloofwaardig lijken.

 

 

Het verhaal begint in Duitsland in 1933. De jonge academicus John Halder doseert literatuur aan een Berlijnse universiteit. Van z’n chef krijgt hij te horen dat z’n verlichte colleges niet in de smaak vallen bij de nieuwe politieke leiders en dat er dus ontslag dreigt als hij zich niet aanpast. Volgens z’n schoonvader mag hij z’n carrière vergeten als hij geen lid wordt van de partij. Tegen z’n joodse vriend en psychiater Maurice zegt hij dat het met de nazi’s niet zo’n vaart zal lopen en dat hun populariteit gauw voorbij zal zijn, wat Maurice, zij het aarzelend, beaamt. Niet lang nadien wordt John op het hoofdkwartier van de nazi-propagnadadienst gesommeerd. Hij vreest het ergste, maar tot zijn verbazing blijkt Hitler himself opgetogen te zijn over een boek dat hij heeft geschreven over euthanasie. Er wordt hem gevraagd om een essay over het onderwerp te schrijven waarvoor hij royaal zal worden vergoed. Ondertussen heeft hij kennisgemaakt met z’n lichtjes opdringerige literatuurstudente Helen die hem verleidt. John laat z’n gezin in de steek en trekt bij haar in.

 

Z’n essay in een succes en John krijgt de rang van Sturmbannführer. Z’n vriend Maurice is ontzet en begrijpt niet hoe een vrijdenker en democraat zich voor de kar van een bende gevaarlijke malloten laat spannen. John beweert dat het niet zo veel voorstelt, het was maar een essay. De boekverbranding op het binnenplein van de universiteit heeft hem duidelijk niet gealarmeerd en de gebeurtenissen tijdens de Kristalnacht - na de moord op de nazi-ambassadeur in Parijs door joodse militanten -  zetten hem schijnbaar evenmin aan het denken, ook niet als blijkt dat Maurice verdwenen is. Als kijker vraag je je af waarom een intellectueel en een goed mens op dat moment niet in paniek raakt, z’n nazi-uniform uittrekt en de benen neemt. Is het ijdelheid? Omdat hij de nazipraatjes van z’n nieuwe liefde Helen gelooft? Omdat z’n nieuwe vrienden voortdurend hoog opgeven over zijn kwaliteiten? Of leeft hij in een andere wereld? Sluit hij misschien de ogen voor het kwaad dat rondwaart om z’n carrière te redden. Of is ie gewoon naïef? Regisseur Amorim vertelt het niet; hij laat het zelfs niet voorzichtig doorschemeren. Kan iemand onbeperkt goed zijn terwijl de wereld rondom instort? Terwijl gevels worden besmeurd en mensen na nachtelijke razzia’s worden weggevoerd naar onbekende oorden in het oosten?

 

 

Tussendoor toont Vicente Amorim hoe z’n hoofdpersonage omgaat met z’n dementerende moeder; hoe hij haar omringt met zorg en haar kalmeert als ze in paniek raakt; hoe hij een nieuw onderkomen regelt mét huishoudster. Hij voelt zich schuldig omdat hij z’n gezin heeft verlaten, z’n kinderen aan hun lot heeft overgelaten, z’n vrouw heeft ontgoocheld terwijl er eigenlijk sprake was van een vrij goed huwelijk. Uit alles blijkt dat John Halder een goede man is.

 

Viggo Mortensen (Appaloosa uit 2008, Eastern Promises uit 2007) kruipt in de huid van John Halder. Naar aanleiding van de première van Good orakelde de recensent van de New York Times dat het om een miscast ging, maar dat is een kwestie van smaak, want Mortensen doet z’n uiterste best om de twijfel en het ongemak, de onbeholpenheid en de stunteligheid van Halder centraal te stellen, met paniekerige oogbewegingen naar links en naar rechts en met korte houterige bewegingen van zijn handen. Het duidt op onzekerheid en onbehagen, maar van uitgesproken twijfel, noch tegen z’n vriend Maurice, noch tegen z’n vriendin Helen, is geen sprake. Maurice daarentegen heeft wel uitgesproken ideeën over wat er aan de hand is en Jason Isaac slaagt erin om in de loop van een handvol scènes de contouren en het gevaar van de politieke context helemaal te situeren. Maar als jood voelt Maurice uiteraard aan den lijve wat het betekent om een outcast te zijn: z’n patiënten blijven weg, hij moet z’n huishoudster wegsturen omdat Ariërs niet voor joden mogen werken, de buren kalken Jude op z’n voordeur en het is alleen een kwestie van tijd vooraleer het hem onmogelijk wordt gemaakt om een normaal leven te leiden. Z’n brother is arms John Halder - ze hebben samen 20 jaar eerder zij aan zij gevochten in Ieper -sust hem, minimaliseert de situatie en beseft te laat dat het voor Maurice te laat is om veilig weg te komen.

 

 

Meest pijnlijk is misschien wel de scène in het concentratiekamp in Silezië waar Halder als inspecteur terechtkomt om een rapport te schrijven voor de buitenlandse waarnemers die kritiek hebben op de gang van zaken: wat hij daar ziet slaat hem met verbijstering. Hij heeft het niet geweten, hij heeft er zich geen voorstelling van kunnen maken. Een klassiek orkestje van joodse bewoners in gestreepte plunje speelt het melodietje dat al jaren door zijn hoofd spookt, maar het effect – als regisseur Vincente Amorim daarop had gehoopt - is nihil. Als kijker geloof je al lang niet meer dat John Halder het niet heeft geweten. Dragen goede mensen misschien oogkleppen en is dat hun goed recht? Zijn goede mensen ook naïeve mensen en is dat een voldoende excuus? De scène is misplaatst en ongeloofwaardig, want de inmates zien eruit als goeddoorvoede gevangenen, niet als de levende skeletten die de Amerikanen tijdens de bevrijding van de kampen aantroffen.

De beeldkwaliteit van Good is in orde. Van ongerechtigheden is geen sprake. Het kleurenpalet is veelzijdig met een goed zwartniveau en net voldoende detail. De reconstructie van de tijdgeest is geloofwaardig, maar de concentratiekampscène op het einde van de film is goedkoop. Dat hebben we ooit veel echter en realistischer gezien. Het geluid staat in een 5.1-versie, maar op veel weerwerk van de achterste kanalen hoeft u niet te rekenen. Good is niet dat soort film.

Andere Trailers die automatisch opstarten vóór het keuzescherm verschijnt.

Good oogt goed en de verhaalstof is zelfs boeiend, maar regisseur Vicente Amorim slaagt er niet in om z’n opdracht tot een goed einde te brengen. Het scenario lijkt op Zwitserse gatenkaas, waardoor het hoofdpersonage op geen enkel moment geloofwaardig is. De acteerprestaties zijn goed tot uitstekend, maar dat zet weinig zoden aan de dijk. Voor Viggo Mortensen is het de zoveelste tegenvaller, want in 2006 ging zijn uitstekende prestatie in Alatriste van de Spaanse regisseur Augustín Díaz Yanes ook al ten onder als gevolg van een slecht scenario. Eerder huren dan kopen deze schijf!