De Disney-studio's hebben al lang niet meer het monopolie op lange tekenfilms; de afge­lopen jaren hebben de grote studio's, zoals Fox (Anastasia, Titan A.E.), Dreamworks (The Prince Of Egypt, The Road To Eldorado), elkaar verdrongen met groots opgezette teken­film­projecten. Feit is dat Disney zelfs soms niet beter meer weet dan de ideeën van de andere studio's mutatis mutandi te plagieren. Het feit dat dit jaar (2001) de twee langspeel­te­ken­films die bij Disney nog op stapel staan toevallig over de Zuidamerikaanse indianen (net als The Road To Eldorado) en over science fiction (net zoals Titan A.E.) gaan, spreekt volgens mij boekdelen.

En tussen die grote studio's in zit er dan zo af en toe een bescheiden productie zoals deze, die de cinemazalen bijna ongemerkt passeert, maar die duidelijk met liefde en zorg voor het vak zijn gemaakt. Toegegeven, in dit genre stikt het veelal van de clichés, zoals een held die tijdens een queeste de grenzen van zijn of haar kunnen op de proef stelt, liedjes tijdens welke deze dan over de eindeloze horizonten staart, een slechterik met een hoge zuurtegraad en een niet al te intelligente helper, en niet te vergeten een funny sidekick, of liefst nog twee (dan kunnen ze ruzie maken over bagatel­len). Ook typisch voor de films van de laatste jaren is dat de cast moet bulken van de sterren, en dat ook de soundtrack door wereldvedetten moet worden ingezongen, al is het maar één nummertje.

En dat is dan ook meteen het eerste opvallende punt aan deze film: ondanks de redelijk onbekende regisseur (Frederik Du Chau) en de twee onbekende acteurs die de hoofdrol­len voor hun rekening nemen (Jessalyn Gilsig als Kayley en Cary Elwes als Garrett), barst de cast van de vedet­ten die allemaal zeer goed gecast zijn. Zo mag Gary Oldman - die kan blijkbaar echt nooit eens een positieve rol inhoud geven - nog maar eens de slech­te­rik van dienst spelen, de duistere ridder Ruber; de anderhalve funny side­kick is/zijn Eric Idle en Don Rickles als de twee­hoof­dige draak Devon en Cornwall, en enkele andere opvallen­de namen die opvallen zijn Jane Sey­mour als Juliana, Pierce Bros­nan als koning Arthur, Gabriel Byrne als sir Lionel en last but not least, sir John Gielgud als Merlijn. De songs worden o.a. vertolkt door The Corrs, waarbij zeer opvallend leadzangeres Andrea Corr de vocale partijen van Kayley voor haar rekening neemt, Céline Dion die van Juliana, Bryan White die van Garrett en Steve Perry die van koning Arthur. De sporadische muzikale stukken van Ruber, Devon en Cornwall worden door de stemacteurs zelf neergezet, wat in het geval van Oldman een vrij surrealis­tisch effect heeft!

Aan de namen van de hoofdpersonages te zien een zoveelste Koning Arthur-verfilming? Misschien, maar toch vanuit een originele invalshoek. Losjes gebaseerd op de novelle 'The King's Damsel' van Vera Chapman, vertelt deze film het verhaal van Kayley, een jong meisje wiens vader, sir Lionel, ronde tafelridder is en trouw heeft gezworen aan de ide­alen van Art­hur, de enige ware koning. Onder het gezelschap der edellieden bevindt zich ook de kwaadaar­dige Ruber, die het beschermen van weduwen en wezen maar tijdverdrijf voor wussies vindt, en het ridderschap eerder als een middel ziet om zichzelf te verrijken en de alleenheerschappij nastreeft. Het komt tot een hevige woordenwisseling met de andere ridders, tijdens dewelke Ruber sir Lionel op gemene wijze doodt. Ruber heeft een verbond geslo­ten met de duistere machten, en met behulp van monsters zoals een verschrikkelijke griffioen eigent hij zich Excalibur, het zwaard van Arthur toe. Tijdens de vlucht laat de oliedomme griffioen echter het zwaard vallen in een ondoor­dringbare jungle. Ruber stelt zich tevre­den met dat, als hij het zwaard niet kan hebben, Arthur het ook niet heeft, en smeedt plannen om de verlamde Ronde Tafel ten val te brengen ten gunste van zichzelf.

De jonge Kayley verneemt thuis het verschrikkelijke nieuws van haar vaders dood, en neemt zich voor om hem te wreken door in zijn voetsporen te treden. Het ridderschap staat echter niet open voor vrouwen, en de jaren gaan voorbij; Kayley wordt een jonge vrouw. Op een dag staat Ruber met zijn stoot­troe­pen voor de boerderij van Kayley en haar moeder, Juliana. Deze laatste heeft als weduwe het privilege om op gelijk welk ogenblik een beroep te kunnen doen op de koning, en Ruber ziet daarom zijn kans schoon om met haar (onvrij­willige) medewer­king Camelot binnen te dringen. Kayley kan de benen nemen, en belandt in het vijandige woud. Daar blijkt ze niet alleen te zijn: ze ontmoet een jonge­man, Garrett, die al jaren een kluize­naars­bestaan leidt, maar verder in het woud perfect schijnt te kunnen overleven. Toch is er één belangrijk detail: Garrett is stekeblind. Uit nood­zaak - en bij gebrek aan beter - staat ze toe om zich door de blinde te laten gidsen, en tijdens hun tocht merkt ze dat die zich vaak beter uit de slag kan trekken dan zijzelf, in het bijzonder in de nabij­heid van de talrijke dodelijke valstrik­ken. Garrett klapt dan weer volledig dicht wanneer Kayley naar zijn verleden en de reden van zijn kluize­naars­bestaan vist. Onder­weg krijgen ze dan nog de ongevraagde hulp van Devon en Corn­wall, één (of zijn ze nu met twee?) siamese tweeling-draak die constant overhoop ligt met zichzelf. Tijdens de zoektocht naar het zwaard worden Kayley en Garrett uiteindelijk verliefd op elkaar, maar de klok tikt door terwijl Ruber zijn zwaar geschut bovenhaalt om het finale offensief op Camelot in te zetten.

Zoals gezegd moet de film dus niet onderdoen voor de grote Disney-producties. Ik durf zelfs wedden dat ik iemand die de film niet kent, kan doen geloven dat het een Disneyfilm is. Het verhaal is evenwichtig, de tekenstijl is zwierig en levendig, de veelal gaelisch aan­doende muziek is beklijvend, en de film is een perfecte synthese van romantiek, drama, humor en avontuur. Zeker niet baan­bre­kend, maar wel een uitstekend voorbeeld van hoe het altijd zou moeten. En als we dan toch met Disney-films moeten vergelijken: technisch haalt de film het niet op bijvoorbeeld Tarzan, maar enkele mindere klassiekers zoals Hercules en Mulan worden met gemak geklopt.

 

Ik heb bewust de Duitse versie van deze film gekocht. De Benelux-versie (d.w.z. de hier gangbare) bevat name­lijk wél een Nederlands gedubde soundtrack, maar geen ondertitelde versie. Om de één of andere volslagen onbegrijpelijke reden bevat de Duitse versie wél Nederlandse ondertitels (maar dan geen dubbing). Ik ga misschien weer op mijn stokpaard­je zitten, maar een film als deze moét je gewoon in zijn originele versie bekijken. Tot mijn grote verbazing ben ik op deze DVD gestoten op vakantie in Duitsland, en het opschrift "Holländisch" bij de opsomming van de ondertitelingen bleek dus géén drukfout! De ongeziene hoeveelheid soundtracks (14, waarvan 12 in Dolby Digital 5.1 alsje­blieft!) - merk op dat een DVD maar maximaal 8 soundtracks kan bevatten - heeft men verkregen door van de disc feitelijk een flipper te maken. Niet dat dat stoort, de film staat in zijn geheel in 7 talen op één kant en in 7 andere talen op de andere kant, en de ondertitelings­spo­ren staan op de beide kanten. Ideaal voor je Scandinavische of Oostblok-talen bij te schaven! Dat de hoesop­schrif­ten allemaal in het Duits zijn moet je er maar bij nemen.

Wat ons dan bij de sterkste troef brengt van de disc: de afwerking! Het 16:9 enhanced beeld is gewoon een lust om naar te kijken, het beeld is zo scherp als een mes. Vooral de kleuren zijn weergaloos prachtig, misschien iets minder schakeringen dan pakweg Tarzan, maar altijd harmonieus en sfeervol. De Engele Dolby Digital geluidstrack (ik heb niet de moeite gedaan de andere 13 te beluisteren!) is in perfect evenwicht, en doet de prachtige muziek meer dan recht.

EXTRA'S

Door de veelheid aan soundtracks en ondertitelingssporen was hier spijtig genoeg geen plaats meer voor.

 

Dit is een relatief onbekend meesterwerkje dat in geen enkele collectie tekenfilms mag ontbreken. Het is tevens één van de DVD's uit mijn collectie waar ik met de meeste tegenzin afstand van zou doen. Je betaalt natuurlijk wat meer als je de hier onvindbare Duit­se versie ergens on-line moet kopen, maar de meerkost (vooral verzending uit Duits­land kan kostelijk zijn, U bent gewaarschuwd!) is zeker verantwoord. (Enkele tips: http://www.dvd-versand.de of http://www.amazon.de)