SERIE
[SPOILER] De overlevenden van Oceanic 815 waren in het vijfde seizoen van Lost over twee tijdvakken gespreid: door de bizarre quantummechanische eigenschappen van het eiland zaten enkelen gevangen in de jaren '70, toen de mysterieuze Dharma Corporation allerlei proefnemingen op het eiland verrichte. Vijf van de Oceanic Six, Jack (Matthew Fox), Kate (Evangeline Lilly), Sayid (Naveen Andrews), Hugo (Jorge Garcia) en Sun (Yunjin Kim) zijn samen met Desmond Hume (Henry Ian Cusick) en Benjamin Linus (Michael Emerson) terug naar het eiland gekeerd om hun vrienden te redden. Ze hebben ook het lijk van John Locke (Terry O'Quinn) bij, die zich verhangen heeft. Door een waterstofbom te laten ontploffen hebben ze echter het tijd-ruimtecontinuüm terug door elkaar geschud, en zit het hele zooitje kennelijk terug in iets wat het heden moet voorstellen. Enfin, laten we het erop houden dat de meesten het hebben overleefd, behalve dan de acteurs waarvan het contract afliep. Met hun pogingen van het eiland af te raken zijn ze echter geen stap verder gekomen. John Locke blijkt teruggekeerd te zijn als het rookmonster waarmee de overlevenden van de vliegtuigcrash al verschillende keren geconfronteerd zijn geweest. In één van de eerste afleveringen ontdoet Locke zich van zijn mythische tegenstander, de al eeuwenoude Jacob (Mark Pellegrino), die een deel van de eilandbewoners tot zijn volgelingen mag rekenen. Een strijd barst los over wie de leiding over het eiland op zich zal nemen, terwijl enkele andere bewoners liefst zo snel mogelijk willen vertrekken. En er zijn een paar opties: er ligt op het tweede eiland nog steeds het vliegtuig waarmee de Oceanic Six zijn teruggekeerd, maar ook Charles Widmore (Alan Dale) is met een onderzeeër komen aanvaren om zich van de toestand te vergewissen. En alsof dat nog allemaal niet genoeg is, blijkt er nóg een totnogtoe onbekende factie eilandbewoners te zijn, die gewoon al die jaren heel rustig in hun tempel ter grootte van die van Angkor Wat hun tijd hebben zitten afwachten.[/SPOILER]

What the fuck? Dat is wel het minste wat je kan zeggen van deze laatste serie van het eens zo veelbelovende Lost. Na alle tijdreizen, flashbacks, flashforwards, kruisbestuivingen tussen verschillende groepen eilandbewoners en herverdeelde loyaliteiten was er bij ABC studio's blijkbaar niemand, maar dan ook niemand meer die wist hoe de kat haar jongen moest terugvinden in dit kluwen. De paranormale verschijnselen nemen we er nog bij als deel van onze suspension of disbelief, maar de belofte dat we in dit finale seizoen eindelijk antwoorden zouden krijgen op de vragen die zich sinds seizoen 1 aan het opstapelen zijn, wordt niet ingelost. Integendeel, het geheel wordt allemaal nog een beetje waziger. De enige redeeming quality is dat we nu in plaats van flashbacks of flashforwards een soort van flash opzij naar een parallel universum krijgen: we zien wat er gebeurd zou zijn als de ramp van het einde van seizoen 5 niet was gebeurd, waardoor vlucht 815 gewoon is kunnen landen in LAX. Daar aangekomen leren we de personages in een heel andere context kennen dan op het eiland: Jack is het lichaam van zijn dode vader kwijt, Sawyer (Josh Holloway) werkt samen met Miles (Ken Leung) bij de politie, Kate staat nog steeds op het punt gearresteerd te worden voor moord, maar weet zich vrij te knokken en kaapt een taxi met daarin de hoogzwangere Claire (Emilie De Ravin). Oh ja, Claire is ook in de we-zijn-op-het-eiland-gebleven-realiteit terug opgestaan uit de doden. En ook een paar andere personages die reeds in een vorige reeks overleden waren, zoals Charlie (Dominic Monaghan) zijn in het parallelle universum weer volop van de partij; voor de finale afleveringen worden sommige al lang afgeschreven personges als Boone (Ian Somerhalder) en Shannon (Maggie Grace) zelfs uit de hoge hoed getoverd.

Maar antwoorden? Neeuh! Het einde krijgt een paar metafysische, religieuze trekjes, en wat nu eindelijk het besluit van de reeks is (geraken ze nu van het eiland of niet?) is niet in een paar woorden samen te vatten. Het enige wat we uit de reeks kunnen concluderen is dat na vijf jaar de chaos aandikken er geen enkele scenarist meer was die zijn handen wilden verbranden aan nog maar eens een vruchteloze poging om deze trein terug op de sporen te trekken. 2010 was een jaar waarin aan vele televisieseries een einde werd gebreid: eerder sneuvelden ook al Heroes, die tenminste full circle kwamen, 24, waarin Jack eindelijk moest kiezen tussen het legale en het illegale circuit, en Terminator: The Sarah Connor Chronicles, wegens gebrek aan kijkers met tenminste een open einde waar je nog alle kanten mee uitkan.

Dus is het niet onredelijk om de vraag te stellen: waarom kijken we nog? Wel, het acteerwerk van de reeks is vrij goed gebracht, de montage van de parallelle tijdlijnen, of die nu in het verleden, de toekomst of een parallel universum plaatsgrijpen, zijn netjes doorheen het hoofdverhaal verweven, en natuurlijk is de fotografie op Hawaii puik om mooie beeldjes te schieten. Hét probleem bij Lost zit 'm duidelijk in het scenario: je reinste, ik heb het al gezegd, J.J. Abrams-stijl: ergens mee beginnen, liefst nog een paar moeilijk te verklaren elementen aan toevoegen, vervolgens vertrekken naar de Rivièra om de zuurverdiende centjes op te souperen, terwijl een team van scenaristen, geplaagd door deadlines en onwillende acteurs er nog het beste van moeten maken wat er van te maken valt. Wat dat betreft verdienen de scenaristen alle krediet, want ze hebben genoeg interessante wortels en rapen gevonden om het paard tot aan de finish te krijgen, waarna het roemloos is door zijn poten gezakt. Een paar afleveringen in dit laatste seizoen verdinenen echter bewondering, zoals aflevering Ab Aeterno, waarin de voorgeschiedenis van Richard Alpert (Nestor Carbonell) wordt verteld, of Across The Sea waarin een jonge Jacob definitief emotioneel afscheid neemt van zijn tweelingsbroer (Titus Welliver). Het geheel straalt wel de indruk uit dat de hele reeks op symbolisch niveau gaat over een plek tussen hemel en hel, het vagevuur, waar de cast is in terecht gekomen, waar ze nog eerst dienen een keuze te maken en partij te kiezen voor één van de beide conflicterende partijen: kamp kiezen voor Jacob of voor het Zwarte Rookmonster, dat eens Jacobs broer was en nu blijkbaar het lichaam van Locke heeft overgenomen.

Helaas, de intrigerende vragen van de eerste reeks, zoals "Wanneer gaan we eten?", "Waar kunnen we naar het toilet?" en "Hoe contacteren we de buitenwereld?" zijn op redelijk knullige wijze opzij geschoven ten voordele van een keure aan metafysische beschouwingen: wat is er nu zo speciaal aan de serie nummers waarmee Hurley de lotto heeft gewonnen? Waarom moest er per se op de rode knop worden gedrukt? Zijn Jack en Claire broer en zus? Of hebben alle leden van de crash zich alles maar ingebeeld dankzij de hersenspoelmachine van Dharma, als onderdeel van een groots psychologisch experiment? Ik denk dat het uiteindelijk het laatste is, zoals uit het extra-filmpje  The New Man in Charge zou kunnen blijken, maar dan nog zijn er nog hopen hiaten op te vullen zoals de terugkeer en het opnieuw verdwijnen van de Oceanic Six.

Kortom, ik heb me geamuseerd met zes jaar Lost, meegeleefd met de personages, uitstekende karakters in mooie decors, maar ik voel me een beetje bedrogen dat er geen deftige (of géén tout court) verhaalafronding heeft plaatsgehad; iets wat fans rond seizoen 2 reeds begonnen te vermoeden, maar die totnogtoe telkens met een kluitje in het riet werden gestuurd dat luidde "wacht maar af tot je het einde hebt gezien, dan zal je alles snappen". Da's natuurlijk ook een manier van klantenbinding.

BEELD EN GELUID
Lost heeft een mooi en scherp beeld, waarin de exotische strandlokaties, duistere tempels en het grauwe Los Angeles elkaar opvolgen, maar persoonlijk vind ik dat de hoeveelheid grain die is toegevoegd om het geheel wat filmischer te laten lijken doorslaat naar de verkeerde kant van de balans; er lijken zelfs soms lijnen te verschijnen door de excessieve hoeveelheid ruis. De hoeveelheid aan detaillering spreekt echter boekdelen: de rimpels in de close-ups, de fijne textuur in de bouwwerken zoals de impressionante voet die getuigt van wat eens een levensgroot standbeeld moet zijn geweest, de mechaniek van Widmores onderzeeër en het slecht onderhouden vliegtuig dat Lapidus aan de praat tracht te krijgen zijn maar enkele in een lange rij fijne shots. Op de DTS-HD MA-track worden alle remmen losgegooid: naast de creepy sfeerschepping van de jungle waarin om elke hoek het gevaar loert, breekt elke keer dat het Rookmonster met zijn krekelachtige getjirp zijn komst aankondigt de pleures los. Zowel in intensiteit als in gevoel van richting is dit zeer demonstratiewaardig materiaal, alhoewel een punt van kritiek kan zijn dat het er allemaal soms iets te dik opligt. Toch is er ruimte voor meer serene sfeerschepping gelaten, of dat nu het geroezemoes op de achtergrond is bij het benefietgala dat op het einde wordt gehouden, of in het drukke gezoem dat de achtergrond van het hospitaal vult. De track doet ook enorm recht aan de soundtrack van Michael Giacchino, die misschien naar het einde van de reeks toe iets te sentimenteel klinkt, maar toch enkele sterke muzikale momenten bevat.

EXTRA'S
Ook hier krijgen we weer een redelijk complete set aan bonusmateriaal. Enige minpuntje is dat het nog altijd moeilijk navigeren blijft in deze set, alhoewel de menu's thematisch mooi in het verlengde liggen van de vorige seizoenen. Ook jammer is dat wie nu geïnvesteerd heeft in alle boxen op Blu-ray nog eens voor een double dip staat als die zijn handen wil leggen op de extra bonusdisk die enkel bij de complete set te vinden is, een geintje dat Abrams ook al eens met Alias heeft geflikt. Het aantal audiocommentaren op deze release is beperkt tot vier, de pivotale afleveringen LA X, Across The Sea, Dr. Linus en Ab Aeterno. In de eerste twee commentaren komt het producersduo Damon Lindelof/Carlton Cuse aan het woord, en naar verhouding zijn ze vrij open over de gang van zaken op de set en vooral over waar ze met het verhaal naartoe willen. Auteurs Edward Kitsis en Adam Horowitz worden op de derde track vergezeld door acteur Michael Emerson (Ben Linus), die nogal fijn zijn personage ontvleest, en op de laatste track, de redelijk interessante aflevering Ab Aeterno wisselen scenaristen Melinda Hsu Taylor en Gregory Nations met acteur Nestor Carbonell (Richard Alpert) van gedachten. Misschien is het wel beter dat het bij deze vier tracks gebleven is om nodeloze herhalingen te vermijden. Voor wie compleet de draad kwijt is na vijf seizoenen is er de korte samenvatting Lost in 8:15 - A Crash Course die niet toevallig 8:15 minuten duurt. De featurette is duidelijk geïnspireerd door de What The Frak Is Going On In Battlestar Galactica-featurette op seizoen 4 van deze serie, in die zin dat de plotlijnen van de vorige seizoenen in een moordend tempo worden afgedreund. The New Man In Charge (12 min.) is een soort van epiloog voor de serie, die enige tijd na de laatste aflevering werd uitgezonden; helaas is hier ook niet veel sprake van antwoorden op alle prangende vragen die zes seizoenen Lost hebben gegenereerd. Een algemene making of-documentaire vinden we in Crafting A Final Season (39 min.), ongeveer simultaan opgenomen met de laatste aflevering van de reeks, waarin vooral wordt ingegaan op de vraag hoe men deze trein in godsnaam tot stilstand heeft gekregen. Dat het onmogelijk is om de plotlijnen en de karakterontwikkelingen in 9 minuten samen te vatten staat als een paal boven water, maar in A Hero's Journey doet men daar tog een poging toe. In See You In Another Life, Brotha (9 min.) wordt het idee van de alternatieve tijdlijn, en het repositioneren van de karakters in het alternatieve universum, uit de doeken gedaan. Lost On Location (29 min.) bevat net als bij de vorige uitgaven weer zes reportages over één welbepaalde aflevering, in dit geval LA X, The Substitute, Recon,Ab Aeterno, Happily Ever After, en The Candidate. Het minder serieuze werk vinden we in de negen deleted scenes (10 min.) en vooral de vier minuten Lost Bloopers (4 min.). Er is verder nog de interactieve mogelijkheid om via BD Live je in te schrijven in de masteropleiding van Lost University, wat een flinke stap richting Web 2.0 is, en de disks zelf bevatten ook nog een mogelijkheid van Season Play, waarbij je na het ingeven van een profiel altijd terug kan instappen waar je gebleven was.

CONCLUSIE
Als ik zou zeggen dat het zesde seizoen van Lost de reeks waardig heeft afgesloten, dan zou ik liegen. Wel kan ik met gerust hart zeggen dat de technische kwaliteit niet onderdoet voor de al heel hoge standaarden van de vorige sets.