FILM
Drie oorlogsveterenanen keren na de Tweede Wereldoorlog terug naar hun geboortestad Boone City. Fred Derry vertrok naar de oorlog als een simpele ijsschepper, maar klom in het leger op tot de graad van kapitein. Bankdirecteur Al Stephenson bleef een gewone sergeant. Homer Parrish, ooit een ster in het footballteam van de plaatselijke school, bracht het grootste offer van allemaal: hij verloor beide handen toen zijn vliegdekschip werd getorpedeerd. Je zou een heroïsche verwelkoming verwachten voor de drie veteranen, maar niets is minder waar. Amerika stond immers niet stil tijdens hun afwezigheid en het aanpassen aan de dagelijkse routine blijkt voor Fred, Al en Homer niet eenvoudig. Dat is de depressieve boodschap die het klassieke Hollywood-drama The Best Years Of Our Lives bijna drie uur lang uitdraagt.

Voor het Amerikaanse bioscooppubliek moet dat anno 1946 als een slag in het gezicht zijn aangekomen. De film houdt het land immers een weinig flatterende spiegel voor. De inwoners van Boone City kunnen zich bijv. nauwelijks voorstellen wat de teruggekeerde soldaten hebben meegemaakt. Bovendien wekken ze de suggestie dat de strijders niet gemist zijn tijdens hun afwezigheid. Dat wordt nergens schrijnender geïllustreerd dan in de thuiskomst van Al. De receptionist van zijn luxueuze appartementsblok herkent hem niet en zijn gezin weet niet hoe te reageren nu vader en echtgenoot onverwacht voor de deur staat. Op zijn werk krijgt Al een promotie, maar hij heeft er moeite mee medeveteranen leningen te weigeren, ook al bezitten ze geen onderpand. Hij voelt zich niet meer thuis in een wereld die enkele jaren eerder nog een vanzelfsprekende tweede huid was. En dus grijpt hij naar de drank om af en toe wat vreugde in de grijsheid te brengen. Frederic March won een Oscar voor zijn vertolking, maar 65 jaar na dato zijn zowel zijn performance als de verhaallijn over Al te weinig subtiel om de kijker nog ten volle te engageren. Hoewel er veel schermtijd naar deze plot gaat, is het de minst sterke van de drie voornaamste nevenlijnen.

Het verhaal van Fred doorstaat de tand des tijds een stuk beter. De jongeman trouwde enkele weken voor hij naar het front vertrok en hij wil nu volop genieten van échte wittebroodsweken alvorens met zijn in de oorlog vergaarde kwalificaties een goede job te vinden. Maar zijn vrouw knapt op Fred af als hij zich niet in uniform hijst en ze heeft de neiging om geld over de balk te gooien. De liefde is naarmate de tijd vordert steeds verder te zoeken in hun huwelijk en maakt plaats voor wederzijdse haat. Bovendien wil niemand Fred een goedbetaalde baan geven, waardoor hij weer naar af gaat in de drogisterij waar hij vóór de oorlog werkte. Acteur Dana Andrews geeft uitstekende de frustratie van Fred weer zonder in clichés te vervallen. Bovendien haalt regisseur William Wyler vooral in dit deel van de film het beste in zichzelf naar boven. Onvergetelijk is met name een scène op een vliegtuigenkerkhof, waar de oorlogshorror die zich geregeld in Freds hoofd afspeelt door een intelligente beeldvoering en een uitmuntend sound design treffend tot uiting komt.

Gedurende grote stukken van The Best Years Of Our Lives houdt Wyler opvallende filmische vondsten echter op zak en geeft hij vooral de personages ruimte om hun karakter uit te diepen. Nergens gebeurt dit meer dan in het minst prominente, maar meest beklijvende segment van de prent. Harold Russell had geen acteerervaring, maar verloor wel zélf beide handen in de oorlog. Zijn vertolking van Homer Parrish is dus extreem doorleefd en verzandt nooit in medelijden omwille van de handicap. Hij is ook het emotionele hart van de film omdat Homer wél naar een warme thuis kan terugkeren, een goede invaliditeitsuitkering krijgt en kan trouwen met zijn liefje, maar daar zélf problemen mee heeft omwille van een laag zelfbeeld. William Wyler vindt dankzij een integere regie en montage een subliem evenwicht tussen sentiment en wrang realisme zodat de scènes met Homer Parrish anno 2010 nog steeds actueel overkomen.

Helaas vertoont de film ook typische Hollywood-ziektes. Zo behandelt de prent een 'belangrijk' thema, wat doorgaans betekent dat een film erg lang mag aanslepen. The Best Years Of Our Lives duurt bijna twee uur en drie kwartier en dat is te lang. Een drinkgelag in de eerste helft van de film kon bijv. stevig ingekort en het desintegrerende huwelijk van Fred verdiende een duidelijker kader. De romantische subplot met Fred en de dochter van Al is bovendien weinig overtuigend en het al te optimistische einde steekt schril af tegen de toon van de rest van de prent. Maar de kracht van de overtuigende regie en de goede vertolkingen van de hele cast - naast March, Andrews en Russell leveren ook Myrna Loy, Teresa Wright en Virginia Mayo prachtpresaties - sleuren je probleemloos door de dode momenten en maken van The Best Years Of Our Lives een van die films die iedereen minstens één keer in zijn leven moet zien.

BEELD EN GELUID
De meest gelauwerde film van de jaren veertig - als we afgaan op het aantal gewonnen Oscars - krijgt een ondermaatste dvd-presentatie. Het vertrekpunt was namelijk niet het originele filmnegatief, maar een gewone kopie, waardoor grain, krassen, schokkende beeldkaders en brandmerkjes van sigaretten geen uitzondering zijn. Het contrast laat het bovendien in een stel belangrijke scènes afweten en de scherpte is erg wisselvallig. De zwartniveaus blijken degelijk. Dat kunnen we ook zeggen van de soundtrack. Het originele monospoor geeft de dialogen helder weer en meer blijkt niet nodig om je in het verhaal te zuigen.

EXTRA'S
De schijf bevat geen extra's.

CONCLUSIE
The Best Years Of Our Lives geeft op een wrange wijze weer hoe soldaten na hun terugkeer uit de Tweede Wereldoorlog terechtkwamen in een Amerika dat niet op hen zit te wachten. De tijd heeft de kracht van de film wat aangetast, maar in een handvol sequenties komt het meesterschap van regisseur William Wyler bovendrijven. De prent krijgt wel niet de dvd-release die ze verdient, want hoewel het monogeluidsspoor degelijk klinkt, is de kwaliteit van het beeld ondermaats en ontbreekt een bonussectie.