FILM
Een rauwe film over Vikings die doodsaai is en waarin zelfs het extreem grafische geweld de aandacht niet kan vasthouden: je zou denken dat het niet bestaat en toch is er Valhalla Rising dat het tegendeel bewijst. De prent vertrekt nochtans van een intrigerende premisse. De gevangengenomen Vikingkrijger One-Eye ontsnapt aan zijn beulen om recht in de armen van een dozijn christelijke Noormannen te lopen die een tocht naar het Heilige Land maken om er Jeruzalem te bevrijden. One-Eye, die de hele film geen vermaledijd woord spreekt, is niet de enige die zich bij hen aansluit. Ook de jonge Are, een wees sinds One-Eye de andere leden van zijn clan uitmoordde, stapt op de boot. Tussen hem en One-Eye groeit een pseudo-vader-zoonband, maar wat is dat waard in een wereld waar geweld aan de orde van de dag is?

Het probleem met Valhalla Rising is niet zozeer de plot, wel het feit dat het verhaal slechts genoeg stof bevat voor dertig minuten, maar hier wordt gerekt tot ongeveer anderhalf uur. Regisseur Nicolas Winding Refn - die eerder het nochtans aardige Bronson maakte - gebruikt zo veel slowmotion dat je op de duur denkt dat er iets fout is gelopen bij de persing van de dvd. De eerste keren dat de cineast zijn trukendoos bovenhaalt, hebben de trage beelden nog effect: ze vergroten de rauwheid van het gevecht en geven tegelijkertijd het contrast en de symbiose weer met een natuurlijke omgeving die in al haar schoonheid bijzonder onherbergzaam is. Maar zodra de regisseur komt aanzetten met rode kleurfilters en pompeuze, religieus geïnspireerde hoofdstuktitels, verdrinkt het kalf prompt. De vaak prachtige fotografie van de Schotse Hooglanden, die hier doublure zijn voor zowel Scandinavië als Noord-Amerika, verzacht de pil niet.

Noord-Amerika, inderdaad, want Valhalla Rising maakt handig gebruik van het historische feit dat de Vikings als eersten voet aan wal zetten in de Nieuwe Wereld. De fout die de filmmakers begaan, is dat ze dit - na een schier eindeloze mistige reis in een drakkar - voor de kijker verborgen willen houden. Nochtans had althans deze recensent meteen door hoe de vork aan de steel zit. Wanneer Refn beelden van Indianen als revelatie gebruikt in de laatste tien minuten van de prent, beledigt hij dan ook de intelligentie van de kijker. Niet dat die hem überhaupt zou vergeven voor de tempoloze aanslag op de zinnen die Valhalla Rising gedurende het grootste deel van zijn speeltijd is.

Zelfs de cast slaagt er niet in de verbeelding te prikkelen. Mads Mikkelsen is weliswaar ideaal gecast als de zwijgzame protagonist - en het moet gezegd dat hij zeer bruut en geloofwaardig te werk gaat als hij het hoofd van zijn vijanden scheidt van hun romp - maar het gebruik van slowmotion ondergraaft de psychologische subtext van het personage zodanig dat het naar camp neigt. Als de jonge knaap die hem vergezelt, brengt Maarten Stevenson het er bijzonder goed van af. Op zijn doorleefde vertolking hebben zelfs de filmische trucs geen vat, zo lijkt het. De rest van de rolbezetting bestaat uit prima Britse karakteracteurs die echter moeten werken met dialogen waarvan de houdbaarheidsdatum al een tijdje overschreden is. En dus blijven de goede moment beperkt tot occasioneel mysterieus staren in de verte en wenkbrauwbewegingen die opkomende woede moeten suggereren.

En dus blijft het voorlopig wachten op de eerste écht goede Vikingfilm sinds... wel, sinds ooit eigenlijk. Want hoewel de zevende kunst al een aantal verdienstelijke pogingen ondernam (The Vikings, The 13th Warrior, How To Train Your Dragon) slagen filmmakers er maar niet in de bruutheid van de Scandinavische krijgers te koppelen aan een verhaal dat tegelijkertijd episch en intiem is. Het mislukken van Valhalla Rising heeft op die manier misschien toch een zilveren randje. Want wie weet ziet een getalenteerde filmmaker de prent wel en denkt: dit kan ik beter. Als het resultaat een goede, bloeddorstige, epische Vikingfilm met Shakespeariaanse intriges is, zal ik de eerste zijn om een kaartje te kopen.

BEELD EN GELUID
Valhalla Rising is op digitale drager gefilmd en was de speelbal van heel wat postproductiewerk om het beeld een zo (g)rauw mogelijke look te geven. Dat leidt ertoe dat het niet gemakkelijk is een onderscheid te maken tussen wat nu het gevolg is van een artistieke keuze en wat van een mindere transfer. We kunnen alleen objectief vaststellen dat in de duistere sequenties het contrast af en toe de mist ingaat, dat de scherpte een continu niveau haalt en dat de kleuren eerder tinten van grijs zijn, op enkele zwaar aangezette roodfilterbeelden na. De soundtrack bestaat uit een DTS 5.1-spoor dat extreem helder klinkt, maar bezit een mix die omgevingsgeluiden soms zo subtiel naar de achtergrond filtert dat er een unheimliche sfeer uitgaat van het audiospoor.

EXTRA'S
Behalve een Trailer voor de film bevat de schijf geen extra's.

CONCLUSIE
Valhalla Rising is een van de saaiste films die dit jaar op dvd verscheen. De kunde - en de wil om te experimenteren - is aanwezig bij de makers, maar een meeslepende film kunnen ze daarmee niet uit hun mouw schudden. Beeld en geluid halen een degelijk tot goed niveau, maar de bonussectie is zo kaal als de landschappen waarin de prent zich afspeelt.