FILM
Het terrein van de filmgeschiedenis ligt bezaaid met prenten die drama trachten te puren uit het verhaal van een jonge protagonist die moet overleven in een vijandige omgeving. Daarom is het een klein mirakel dat Winter's Bone zo fris en onvoorspelbaar uit de hoek komt. De film slaagt erin om de kijker te laten geloven dat ie dit soort verhaal nog nooit eerder heeft gezien. En voor een stuk is dat ook zo, want Winter's Bone exploreert kantjes van de menselijke psyche die zelden zo rauw en compromisloos in beeld zijn gebracht.

De jonge protagonist in kwestie is de 17-jarige Ree. Zij leeft met haar geesteszieke moeder en een jongere broer en zus in de Ozarks, een bosrijk, bergachtig gebied in het hart van de Verenigde Staten. Vader Jessup - een veroordeelde drugsproducent - is niet aanwezig, waardoor de gezinslast volledig op Rees schouders terechtkomt. De touwtjes aaneenknopen is moeilijk: niet zelden moet er een eekhoorntje worden geschoten om vlees op tafel te krijgen. En de situatie verbetert er niet op als Jessup niet komt opdagen bij zijn reclasseringsambtenaar, waardoor Ree ook het huis (dat als onderpand voor de voorlopige vrijlating diende) dreigt te verliezen. Met enkel het welzijn van haar familie in het achterhoofd gaat Ree dan maar zelf op zoek naar haar vader. Maar de rest van de gemeenschap houdt de lippen stijf op elkaar. En naarmate Ree meer vragen gaat stellen, neemt de agressie tegenover haar toe.

De overlevingsdrift van Ree blijkt het ideale stuwingsmiddel van Winter's Bone te zijn. Het personage, meesterlijk vertolkt door jong talent Jennifer Lawrence, is in praktisch elk frame van de film aanwezig. Waar zij gaat, gaan wij met haar mee en dat smeedt een band die de emotionele impact probleemloos naar een zenit voert. Het is evenwel geen fijne reis: Ree wordt continu met de nek aangekeken, verbaal vernederd en - in een subtiel gefilmde, maar daarom niet minder gruwelijke scène - ook fysiek mishandeld. Maar niets lijkt Ree van haar missie af te brengen, ook al staat ze alleen in haar queeste om haar vader te vinden. Hoewel het personage reeds in het script fantastisch gekenschetst wordt, is het met name de vertolking van Lawrence die beklijft. De volharding spreekt uit haar ogen, de overlevingsdrift straalt af op haar lichaamshouding en de spaarse woorden die ze spreekt, verraden dankzij een ingetogen stemtimbre zoveel opgekropte woede en treurnis dat de kijker zich meteen aan haar zijde schaart.

Jennifer Lawrence is niet de enige die een goede indruk laat. Ook veteraan John Hawkes toont zijn immense klasse. Hij vertolkt Teardrop, Jessups broer, die in eerste instantie even vijandig tegenover Ree staat als de rest van de gemeenschap, maar die naarmate de film vordert haar trouwe medestaander wordt. In minuten geteld is het optreden van Hawkes beperkt, maar hij is het voornaamste baken van hoop in Winter's Bone. In de performance wordt immers duidelijk dat zelfs iemand die in een lethargische routine gedwongen is om te kunnen overleven, opnieuw de vonk kan krijgen om zijn leven - ook al is het maar voor even - weer een doel te geven. Naast Lawrence en Hawkes bestaat de cast grotendeels uit onbekende karakterkoppen, veelal zelf afkomstig uit de Ozarks en die de film een authentieke couleur locale geven.

Niettemin is de echte ster van de film niet de cast, maar de cineaste. Debra Granik, die meewerkte aan het script, harkt in haar filmtechnieken terug naar de revolutionaire vertelstijl van de Nieuwe Amerikaanse Film van de jaren zeventig, tot en met een (weliswaar ingetogen) psychedelische droomsequentie toe. Granik filmt uit de losse hand, wat een aangename variatie op cinema vérité oplevert, maar ze weet - in tegenstelling tot vele moderne filmmakers - ook wanneer ze even afstand moet nemen van haar hoofdpersonage. Het is geen opvallende regie die ze tentoonspreidt, maar o zo effectief. Nergens is dat duidelijker dan in de feitelijk climaxscène, waarin op een gruwelijke maar allesbehalve exploiterende wijze wordt getoond hoe ver een jong meisje wil gaan om ervoor te zorgen dat haar familie een dak boven het hoofd houdt. De sequentie snijdt, net als de rest van de film, tot op het bot.

BEELD EN GELUID
De film is niet op het meest hoogwaardige materiaal gedraaid. Dat komt de echtheid van de prent ten goede, maar betekent ook dat er nogal wat grain aanwezig is, dat de contrasten in de op zich al duistere scènes te weinig uit de verf komen en dat de grauwe kleuren uitgewassen ogen. Maar dat is dus eerder een gevolg van het bronmateriaal dan van de transfer. De keuze voor een DTS 5.1-spoor is misschien vreemd voor een film die van nature de voordelen van zo'n audioaanpak niet ten volle kan benutten. Maar voor de sfeer van de prent dragen de subtiele geluidseffecten zeker in goede zin bij.

EXTRA'S
Het handvol extra's dat op de schijf staat, kan helaas niet volledig overtuigen. De Deleted Scenes (12 min.) bevatten onder meer een alternatieve openingssequentie, maar blinken vooral uit door hun overbodigheid. Een Making of (46 min.) heeft dan weer meer weg van een veredelde B-roll dan van een inzichtelijke blik op het productieproces. Hardscramble Elegy (3 min.) combineert de bezwerende muziek van de prent met Super 8-beelden van de Ozarks. Ten slotte bevat de schijf een Trailer.

CONCLUSIE
Winter's Bone is het typevoorbeeld van een kleine film die tot grootste daden in staat is. Gedragen door uitstekende vertolkingen, een gitzwart scenario en een intelligente regie laat de prent je van begin tot einde niet los. Beeld en geluid halen een goed niveau op de disk, maar de bonussectie stelt teleur.