FILM
Nina Sayers is een jonge, beloftevolle balletdanseres. Ze is toegewijd, traint constant en is perfectionistisch.  Volgens de grote baas van het balletgezelschap waarvoor ze danst, Thomas Leroy, gaat ze hierin zelfs iets te ver. Ze kan zich vastbijten in een dans en wil alles perfect doen. Maar door het streven naar volmaaktheid, verliest Nina soms de passie voor het dansen wat uit het oog. Het verbaast dan ook niet dat de zin om te dansen soms ver te zoeken lijkt bij deze jonge vrouw, want het wordt vanaf het begin pijnlijk duidelijk dat de balletcarrière voornamelijk de levensdroom is van Nina’s moeder. Nina zelf, als het typische brave, onschuldige en frêle meisje, wil haar moeder niet teleurstellen en doet haar uiterste best om de top te bereiken.


De start van het nieuwe seizoen biedt nieuwe kansen. Thomas had beloofd haar meer kansen te bieden en zijn eerste productie spreekt meteen tot de verbeelding. Het Zwanenmeer  is dan ook één van de meest populaire balletstukken en iedere danseres droomt er stiekem van de rol van zwanenkoningin te pakken te krijgen, zelfs Nina die eigenlijk twijfelt aan haar eigen capaciteiten. Thomas ziet in deze moderne versie van Swan Lake een uitdaging voor Nina, aangezien de zwanenkoningin zowel  in staat moet zijn de onschuldige witte zwaan te spelen als de boosaardige, verleidelijke zwarte zwaan. Nina mag auditie doen, maar omwille van haar te brave uitstraling grijpt ze naast de rol. Wanneer ze Thomas hierover aanspreekt, probeert hij haar te kussen. In haar weigering ziet Thomas een glimp van de zwarte zwaan die Nina zou kunnen worden. Hij komt op zijn aanvankelijke beslissing terug en geeft de rol van zwanenkoningin aan Nina.


Zij is uiteraard heel blij met de rol en gaat er volledig voor. Maar het vele trainen, het onderste uit de kan halen, begint ook z'n tol te eisen. Nina drijft zichzelf tot het uiterste wat haar psychologische toestand niet ten goede komt. Ze wordt paranoïde en heeft allerlei waanbeelden. Ook begint ze zichzelf te krabben – een vervelende gewoonte die ze eerder al had in stressvolle situaties. Lily – een passionele danseres die pas uit Los Angeles is gekomen en de totale tegenpool is van Nina – probeert de nieuwe zwanenkoningin te helpen. Ze probeert haar te overtuigen iets meer te leven en het dansen iets meer los te laten, zonder al te veel resultaat overigens. Meer nog, Nina raakt er meer en meer van overtuigd dat andere danseressen, waaronder Lily, uit zijn op haar rol. Dit wantrouwen en de jaloezie die ermee gepaard gaat, brengen steeds meer van de zwarte zwaan in Nina naar boven. Zal ze uiteindelijk de witte en de zwarte zwaan kunnen combineren en haar rol tot een goed einde brengen?


Qua verhaallijn is Black Swan vrij simpel. Een danseres wil – mede onder druk van haar moeder – de top bereiken. Wanneer ze de kans krijgt de hoofdrol te vertolken in een beroemd balletstuk, zet ze alles op alles om er het beste van te maken. Maar de rol vraagt meer van de ballerina dan gedacht en de vraag wordt gesteld of zij dit wel tot een goed einde kan brengen. Simpel, niet? Toch slaagt regisseur Darren Aronofsky erin heel wat meer in dit verhaal te verwerken, zodat het resultaat een indrukwekkende thriller wordt. Wat ons des te meer aansprak, is het feit dat de spanning zich voornamelijk afspeelt in Nina’s hoofd. Geen rondsluipende moordenaars of meer van dat slag,…. Het gevaar waarmee Nina geconfronteerd wordt, is haar eigen persoonlijkheid. Als kijker kan je niet om deze psychologische dreiging heen. Je wordt als het ware meegezogen in Nina’s wereld die er steeds bizarder gaat uitzien. De effecten die Aronofsky nodig heeft om spanning te creëren zijn zeer subtiel, maar het is wel telkens raak. Zijn manier van filmen draagt ook bij tot de spanning. We volgen Nina immers op de voet, vaak zelfs letterlijk. In heel veel scènes wordt ze immers langs de rugzijde gevolgd. 

In Black Swan zien we Natalie Portman aan het werk als ballerina Nina Sayers. En het resultaat mag gezien worden! Niet alleen is ze overtuigend als actrice, maar ook als ballerina. Het hoeft ons niet te verbazen dat hier ontelbare uren training ingekropen zijn. Hoewel Nina bijna constant in de zachte witte en roze tinten gekleed gaat die zo typisch zijn voor de balletwereld, geeft de regisseur toch perfect weer dat in deze wereld weinig plaats is voor frêle, zachtaardige meisjes. Ballet is hard werken en ook dat mag getoond worden.


BEELD EN GELUID
Onze eerste reactie op de beeldkwaliteit van Black Swan was verbazing en niet in positieve zin. We hebben zelfs nog even gecontroleerd of we wel degelijk de Blu-ray-versie aan het bekijken waren. Het beeld zit immers vol met ruis en alles oogt wat mat en groezelig zelfs. Maar aangezien Black Swan gefilmd is met 16mm-film hoeft ons dit eigenlijk niet te verbazen. Deze 16mm-film is veel korreliger waardoor de contrasten minder scherp worden en er meer ruis in de beelden komt. In zekere zin draagt deze ruis wel bij tot het effect van de film, zeker in de passages waarin de grens tussen realiteit en waanzin verdunt. Maar de andere scènes waarin we een onschuldige Nina in haar zachtroze kamer zien, mochten voor ons gerust iets scherper zijn. Er zijn overigens ook geen felle kleuren in deze film. Alles speelt zich af in tinten van wit, grijs, zwart en zacht roze, kleuren die overigens perfect in het plaatje passen. Het geluid in Black Swan zit helemaal goed. De DTS-HD Master Audio 5.1-track draagt enorm bij tot de sfeerschepping in deze film. Zeker in de passages waarin Nina de controle over zichzelf verliest, speelt het geluid een grote rol. Maar ook in de andere scènes is het surroundgeluid duidelijk aanwezig en zeer mooi uitgevoerd. In Black Swan speelt muziek een belangrijke rol en ook dat komt gelukkig goed tot zijn recht. Ze vult echt de kamer en klinkt mooi vol.

EXTRA'S
De Triple Play-versie – die de Blu-ray, de dvd en een digitale kopie bevat – heeft heel wat extra’s te bieden. De eerste en meteen ook de langste extra (48’55’’) is Black Swan Metamorphosis, een interessante making-of van de film. De reportage is opgedeeld in drie delen en verveelt eigenlijk geen moment. In het eerste deel zien we de regisseur aan het werk, het tweede deel spitst zich toe op de dansscènes en in het laatste deel wordt er meer uitleg gegeven over de special effects. Het nadeel van deze mooie making-of is uiteraard wel dat daarna het ander bonusmateriaal wat in het niets verdwijnt en dat terwijl er nog wel leuke dingen tussenzitten. In Ballet (2’33’’) geven Darren Aronofsky en Natalie Portman uitleg over de rol van de zwanenkoningin en over de dansscènes. Jammer genoeg worden in dit fragment heel wat beelden uit de trailer gerecupereerd. In Production Design (4’00’’) wordt ons uitgelegd hoe de set is opgebouwd en wat de betekenis is van verschillende elementen, zoals het kleurgebruik en het gebruik van spiegels. Costume Design (3’55’’) gaat dieper in op de keuze van de kleding van de dansers en dan voornamelijk de kleur van de kleding wat niet alleen in het Zwanenmeer van belang is, maar ook in de rest van de film. Naast deze extra’s vinden we ook nog twee Profiles, namelijk dat van Natalie Portman (3’16’’) en dat van Darren Aronofsky (2’48’’). Portman vertelt over de uitdagingen van haar rol terwijl we in het profile van Aronofsky te weten komen dat hij al sinds Requiem for a Dream met het idee voor Black Swan rondloopt. In Conversation: Preparing for the role (3’53’’) volgen we een gesprek tussen Portman en Aronofsky. Hierin vertelt Natalie Portman over haar dansachtergrond en de trainingen die ze heeft moeten doorstaan ter bereiding op de rol van Nina. Hetzelfde duo komt nog eens aan het woord in Conversation: Dancing with the Camera (1’35’’). Hierin wordt duidelijk dat het filmen van de dansscènes zeker geen evidente zaak was. De cameramannen bevonden zich immers tussen de dansers en moesten als het ware meedansen om de juiste beelden vast te leggen.

Voorts vinden we onder de naam Fox Movie Channel Presents  nog een aantal korte interviews van Fox met verschillende leden van de cast.  Zo is er een interview met Natalie Portman (Fox Movie Channel Presents: in Character with Natalie Portman, 5’56’’), Winona Ryder (Fox Movie Channel Presents: in Character with Winona Ryder, 2’17’’), Barbara Hershey (Fox Movie Channel Presents: in Character with Barbara Hershey, 3’37’’), Vincent Cassel (Fox Movie Channel Presents: in Character with Vincent Cassel, 4’43’’) en met Darren Aronofsky (Fox Movie Channel Presents: direct effect, 6’23’’). Ten slotte bestaat er ook nog de mogelijkheid extra’s te bekijken via BD Live en worden ons nog trailers gepresenteerd voor andere films (Love And Other Drugs, Never Let Me Go en Water For Elephants).


CONCLUSIE
Black Swan is een prachtige film die de kijker echt bij de keel grijpt. Het verhaal is simpel, maar boeit van begin tot einde. Het geluid is zeker de moeite waard en de muziek vult echt de kamer. Jammer genoeg is de beeldkwaliteit niet helemaal wat we ervan verwachtten, maar laat dat zeker de pret niet bederven. Ook is er moeite gedaan om de extra’s op deze Blu-ray nog net dat ietsje meer te geven.