In 1950 aten we gemiddeld 50 kg vlees per jaar. Dat was al een flinke stijging ten opzichte van de vooroorlogse periode toen vooral kip en varkensvlees op het menu stonden en de consumptie van vlees om economische redenen veel meer beperkt bleef tot zon- en feestdagen. Nu bestaat een niet onaanzienlijk deel van onze consumptie uit rundvlees, een hoogwaardig product dat per kilo een investering vergt van negen kilogram veevoeder en honderden liters water. De VN verwacht dat onze vleesconsumptie tegen 2050 zal toenemen tot 90 kilo. Maar in de periode 1950-2050 is de wereldbevolking gegroeid van 2.5 tot 9 miljard mensen en is ook de consumptie van vlees in landen als China, India en Brazilië drastisch toegenomen. In een ontwikkelingsland zoals Senegal bijv. is er zelfs sprake van een verzevenvoudiging ten opzicht van de jaren zestig. In 2050 zullen we wereldwijd elk jaar meer dan 300 miljoen dieren slachten voor ons dagelijks stukje vlees.
 

 

De kweek op traditionele boerderijen is ondertussen vervangen door de zgn. industriële productie, wat betekent dat koeien niet meer op het land grazen en kippen niet meer in een ren gehouden worden en dat de band tussen grond en productie verbroken is. Dieren worden in kooien gekweekt of in uitgestrekte loodsen, dicht opeengepakt op een dieet van maïs en soja. Die producten komen voor 80 procent uit resp. de VS en Brazilië, waar het regenwoud systematisch wordt afgebrand en ontbost voor steeds meer sojavelden en weilanden met schapen en koeien. Terwijl de Europese vleesproductie vóór W.O.II grotendeels autonoom was, is die vandaag bijna volledig afhankelijk van de import van voeders uit Noord- en Zuid-Amerika. Schaalvergroting en efficiency zijn dé ordewoorden. Dus: minder boeren, grotere boerderijen, grootschalige industrialisering en een maximalisering van de output. En daarbij mogen we niet vergeten dat de Europese landbouw alleen kan overleven dankzij een ruime subsidie van de EU. Het geld verdwijnt evenwel niet in de portemonnee van bio- en andere kleine boeren, maar hoofdzakelijk in die van de grootindustrie.

 

Die EU-subsidies hebben bovendien het perverse bijverschijnsel dat ze de Euro-export van vlees goedkoper maken en dat het vlees op de Afrikaanse markt verschijnt tegen prijzen die lager liggen dan de kostprijs van de kleinschalige familiale productie in bijv. Congo en z’n buurlanden, waardoor die thuismarkt in de voorbije 25 jaar volledig kapot gemaakt is. Onze gesubsidieerde vleesoverschotten worden er op de markt gegooid tegen dumpingprijzen waarmee niet valt te concurreren. Als zelfvoorziening een basisvoorwaarde is voor vooruitgang in Derdewereldlanden, dan is Europa medeschuldig aan de stagnatie van de economie op het Afrikaanse continent sinds de jaren zestig.
 

 

Dat en nog veel meer statistische en wetenswaardige informatie kan u bekijken en beluisteren in de documentaire Love Meatender van landgenoot Manu Coeman, een film in opdracht van AT-productions en RTBf over de evolutie van de Europese vleesindustrie en haar nefaste effecten op mens en milieu. De film duurt nauwelijks 63 minuten, maar het tempo dat de maker hanteert garandeert de toeschouwer een zeer ruime en inzichtelijke blik achter schermen van een van Europa’s machtigste sectoren. Coeman heeft nieuwe opnamen gemaakt in Europa, Afrika en Zuid-Amerika en gebruikt zwart-witfootage om ons te tonen hoe het allemaal in z’n werk ging 50 jaar geleden. Een Bretoense boer  met veertig jaar ervaring en ondertussen al 20 jaar op pensioen vertelt hoe de boerenstiel en meer bepaald de veeteelt er in zijn jonge jaren uitzag en welke evolutie er op aansporen van de EU-bonzen in Brussel in de jaren vijftig in gang is gezet. De animaties zijn leuk en grappig, maar niet echt nodig en dienen meer om te voorkomen dat de tv-kijker gaat zappen. Wie dit soort dvd’s koopt heeft die aansporing niet nodig. Meest storend is het Vlaams commentaar dat weinig professioneel klinkt, niet altijd de juiste toon weet te vatten en vaak de indruk wekt subjectief en niet onpartijdig te zijn: standpunten moeten door de geïnterviewden verwoord en verdedigd worden, niet door de verteller. Een euvel dat vaker RTBf-producties ontsiert. We hadden liever Frans met Nederlandse ondertitels gezien of een professionele inleesstem à la William van Laeken.

 

De zwart-witopnamen van vroeger zijn uiteraard beschadigd en soms een beetje troebel, maar de recente opnamen en interviews zien er uitstekend uit. Het geluid staat in stereo 2.0 en dat is ruim voldoende voor een dergelijke documentaire.

Geen

 

 

Love Meatender van regisseur Manu Coeman is een goede documentaire, waarin de problematiek over de Europese vleesindustrie omstandig, in klare taal en verhelderend uit de doeken wordt gedaan. Minus de animatie en de Vlaamse commentaarstem kon deze film gemakkelijk de concurrentie aan met soortgelijke buitenlandse producties. Technisch is deze uitgave helemaal gaaf, jammer van de lege bonussectie.