SPARTACUS - SEIZOEN 1 - BLOOD AND SAND
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-11-11
TV-SERIE
In de eerste eeuw vóór onze tijdrekening hebben de Romeinen Thracië (op het grondgebied van het huidige Bulgarije) stevig in handen, doch hun heerschappij wordt betwist door de machtige Griekse vorst Mitridates die met z’n legers vanuit het westen oprukt. De Romeinse veldheer Claudius Glaber - die graag naar Rome terug zou keren als degene die de Grieken definitief in de pan heeft gehakt – beschikt evenwel over te weinig soldaten en hij zal de eer aan een collega moeten laten die meer in het westen van het land gestationeerd is. Z’n vrouw Ilythia (Viviane Blanca) bezweert hem de Grieken zelf uit te schakelen en dus richt Glaber een verzoek aan de Thraciërs om als huurlingenleger aan de strijd deel te nemen. Maar de fiere Thracische leiders zijn de vernedering van de onderwerping aan Rome niet vergeten en dus eisen ze van Glaber een ferme tegenprestatie, nl. het definitief uitschakelen van de Geten, een Indo-Europees nomadenvolk dat al eeuwenlang het Thracische platteland binnendringt, de dorpen plundert en hun vrouwen verkracht. Glaber ziet geen kans op een betere deal en belooft om de Geten uit te roeien. Een eerste confrontatie loopt slecht af voor de Geten die op de vlucht slaan, waarmee de affaire voor de Romeinen afgedaan is en ze zich kunnen concentreren op de strijd tegen de Grieken. Twee Thracische verkenners (onder wie de man die later Spartacus zal worden genoemd) delen Glaber de volgende ochtend mee dat een grote Getische troepenmacht optrekt in de richting van hun onbeschermde dorpen, maar de Romeinse veldheer negeert hun opmerking. De volgende ochtend laat hij de Thraciërs weten dat ze nog diezelfde dag in westelijke richting trekken om Mitridates een halt toe te roepen. Het komt tot een handgemeen waarbij Glaber wordt gewond en z’n beide honderdmannen gedood.
De Thraciërs breken hun kamp op en haasten zich naar het oosten, maar ze kunnen niet voorkomen dat hun dorpen totaal verwoest worden en de bevolking uitgeroeid. Spartacus (Andy Whitfield) kan nog net z’n vrouw Sura (Erin Cummings) uit de handen van de Geten redden en besluit om naar veiliger terrein in het zuiden uit te wijken, maar Glaber heeft z’n plan doorzien en laat hem gevangennemen. Samen met andere Thracische leiders wordt hij per schip naar Rome gebracht alwaar hun de dood in de arena wacht. Alleen Spartacus zal de confrontatie met de getrainde gladiatoren overleven en bijgevolg zien Glaber en zijn machtige schoonvader en senator Albinius zich verplicht om z’n leven te sparen, want zo wil het het volk. Het is het begin van een lang avontuur waarin Spartacus de hoofdrol speelt en waarin hij zich nog ettelijke keren schrap zal moeten zetten om te overleven, want ondanks haar democratische schutkleur is de Romeinse samenleving niet meer dan een gevaarlijke slangenkuil waar intrige, verraad en broedermoord tot de dagelijkse praktijk behoren en waar macht gebaseerd is op geld en militair vertoon.
Spartacus wordt door Glaber verkocht aan gladiatorentrainer Batiatus in de hoop dat ie bij de eerste confrontatie in de arena wordt vermoord. Maar het lot is de Thraciër goed gezind, Batiatus ziet het voordeel van z’n investering en Spartacus wordt tot de gladiatorenopleiding toegelaten. Maar hij is ongeduldig, eist van Batiatus dat die z’n ontvoerde echtgenote opspoort en schakelt een collega uit om zelf tegen Batiatus topgladiator Crixus te kunnen vechten in de hoop z’n status snel te verhogen. Maar Crixus is een maat te groot voor Spartacus en die verliest de sympathie van het volk. Hij kan nog alleen aan de slag in de Put, een alternatief circuit waar weddenschappen worden afgesloten en grof geld verdiend en de gevechten pas eindigen na de dood van één van de beide participanten. Batiatus hoopt met Spartacus grof geld te verdienen – wat hij ook dringend nodig heeft om z’n schulden te betalen – tegelijk geeft hij de Thraciër niet veel hoop op een lang leven. Maar opnieuw heeft Spartacus de fortuin aan z’n kant en komt hij als grote overwinnaar uit een reeks bloedige confrontaties. Hij krijgt opnieuw het statuut van gladiator, maar dan verneemt hij dat hij samen met Crixus – hun relatie is alles behalve goed – voor heel veel geld ingezet wordt tegen de onoverwinnelijke Theokoles, bijgenaamd Schaduw van de Dood, een gladiator die meer dan 1000 gevechten heeft overleefd en geen enkel ervan heeft verloren. Veel kans maken de beide gladiatoren uit de ludus van Batiatus niet tegen het wrede en barbaarse monster, maar geldgebrek en angst voor prestigeverlies dwingen de Romein om met de onderneming door te gaan.
Spartacus: Blood And Sand – Seizoen 1 is op z’n eenvoudigst gezegd een kruising tussen
Rome (2007) en
300 (2007), want de serie grossiert in interessante hoofdpersonages die grondig worden uitgewerkt én brutaal geweld zoals we dat zelden eerder te zien kregen in dergelijke series. Maar Spartacus is voor de Amerikaanse kabeltelevisie gemaakt en dat betekent dat het allemaal een stuk rauwer en gewelddadiger mag zijn. Zo spat het bloed bijv. in grote hoeveelheden van het scherm in de vechtscènes in de arena en worden de seksscènes nooit pornografisch, maar zijn ze wel een stuk explicieter dan we van Amerikaanse series door de bank gewend zijn. Vooral aflevering 1 wordt gedomineerd door veel geweld en seks, wellicht om een hoog kijkcijfer uit de brand te slepen bij de introductie, maar het is ook de zwakste aflevering van deze 13-delige serie. Vanaf aflevering twee zijn de belangrijkste protagonisten voorgesteld en de machtsverhoudingen uitgetekend in het arenazand en kiest
Spartacus: Blood And Sand een iets rustigere bedding waarin ook ruimte is voor karakterontwikkeling waardoor de serie aan kracht wint.
Het CGI-bloed blijft evenwel ook dan van het scherm spatten in ruime hoeveelheden waarbij het beeld meestal is vertraagd om het effect te versterken. Blote borsten en piemels zijn schering en inslag in deze serie en op de achtergrond is er regelmatig een acrobatische neukscène om de excentrieke en kwasterige levensstijl van de Romeinen stevig in de verf te zetten. Memorabel is bijv. een scène waarin Batiatus van Capua op verzoek van zijn echtgenote Lucretia een slavinnetje neukt terwijl ze tegelijk over koetjes en kalfjes praten, en wie dacht dat
fluffers alleen in de pornowereld aan de slag kunnen, die zullen tot hun verbazing vaststellen dat zowel Batiatus als Lucretia weleens een beroep doen op de diensten van een vrouwelijke fluffer om op temperatuur te komen. Slaven en gladiatoren worden bovendien regelmatig tegen betaling ter beschikking gesteld van welgestelde burgers die een uitlaatklep zoeken voor opgekropte seksuele frustraties en uiteraard wordt ook aandacht besteed aan homorelaties die tussen gladiatoren opbloeien. Of het allemaal historisch correct is, dat laten we in het midden, maar spectaculair en spannend is het wel.
Spartacus: Blood And Sand – Seizoen 1 speelt zich bijna uitsluitend af in de ludus van Batiatus van Capua, een groot wooncomplex met cellen, woonvertrekken en een ruim oefenterrein voor het opleiden van gladiatoren op een smalle rotsstrook die begrensd wordt door diepe ravijnen. Ontsnappen is zo goed als onmogelijk wegens de fysische eigenschappen van het terrein, maar bovendien waakt een select groepje tot de tanden gewapende soldaten over orde en veiligheid in het immense en ommuurde gebouwencomplex. Op de eerste en enige verdieping wonen Batiatus en zijn vrouw Lucretia in grote luxe, bijgestaan door een massa slaven voor de minste activiteit of handeling. Hun appartementen zijn gegroepeerd rond een patio met ondiepe vijver en de vertrekken worden van elkaar gescheiden door gordijnen en stores in alle mogelijke felle kleuren, want die waren gedurende de hele oudheid en tot een heel eind in onze eigen tijd razend populair. Slaven worden goed behandeld want ze hebben vaak veel geld gekost, en soms kunnen ze een hoge status bereiken zoals de gladiator Crixus, de held van Capua, die lange tijd door de bevolking als een halfgod wordt vereerd wegens zijn succesvolle carrière in de arena. Maar gladiatoren zijn uiteindelijk ook maar slaven en bij de minste koppigheid of tegenwerking worden ze meedogenloos gestraft, verkocht of in het slechtste geval om het leven gebracht. Ze hebben geen inspraak in welke tegenstanders ze in de arena ontmoeten, noch welke Romeinse vrouwen ze al dan niet tegen betaling seksueel ter wille zullen zijn, en uiteindelijk worden ze niet geacht om lang mee te gaan, want het noodlot kan eenieder op elk moment treffen in de arena.
Door een perfect evenwicht tussen vorm en inhoud, aantrekkelijke lichamen en karakters, voldoende intriges en op het einde van elke aflevering een ronkende cliffhanger, groeit
Spartacus: Blood And Sand al na een paar episodes uit tot een onweerstaanbare serie waarin spektakel en emotie voortdurend om de voorrang strijden. Spannende en meer relaxte scènes wisselen elkaar af en houden de toeschouwer meestal een hele aflevering lang op het puntje van zijn stoel. Mocht het om een roman gaan, dan was
Spartacus: Blood And Sand beslist de succesvolste pageturner van het seizoen. Het vele bloed schrikt aanvankelijk af voor wie zich aan een nieuwe
Rome verwacht, net zoals de cartoonachtige aankleding van enkele scènes in het begin van de serie, maar het went allemaal en het effect wordt minder gebruikt naargelang de inhoud aan belang wint. Liefhebbers van sandalenfilms en historische kostuumdrama’s weten weer waaraan hun zakgeld te besteden in afwachting van het in Amerika nog succesvollere
Game Of Thrones dat evenwel meer fantasy-elementen bevat en bijgevolg niet iedereen in dezelfde mate zal interesseren.
BEELD EN GELUID
Spartacus: Blood And Sand is voor een groot deel opgetrokken uit CGI-effecten om sfeer en visuele stijl te beïnvloeden, maar evenzeer om het budget onder controle te houden, want het nabouwen van een immense arena mét tribunes én een uitgestrekte Romeinse villa kost uiteraard ook handenvol geld. De actie in de arena en op het oefenveld is bijgevolg voor een groen scherm gedraaid en later voorzien van een aangepaste achtergrond. Soms merk je het verschil met echte decors nauwelijks (het massa’s in de arena bijv.), andere keren is er zeer duidelijk sprake van een gewild effect ter versterking van de dramatische spanning. De special effects beperken zich overigens tot de omgeving, de rotspartijen, de lucht en de wolken, want de personages zijn altijd van vlees en bloed, zij het dat voor de gevaarlijkste scènes uiteraard stuntmannen ingezet zijn en kabels en kranen voor de onmogelijke en onrealistische sprongen en uithalen van de vechtende gladiatoren.
Het kleurenpalet is zeer veelzijdig met bijna zwart-witopnamen in sommige scènes in de arena en voor de rest heel veel beige (zand, kleren van het pleps) en bruin (zweetnatte lichamen van de gladiatoren), veel blauw en rood in de vertrekken van Batiatus en Lucretia en grauwzwart voor de opnamen in de cellen en de gangen van het gebouwencomplex. Om de voortgang in de tijd te suggereren is het beeld vaak versneld en zien we dag en nacht passeren als lichte en donkere vlekken op het oefenterrein. Technisch valt er niets aan te merken op deze serie: het beeld is scherp, gedetailleerd en het zwartniveau is zonder meer indrukwekkend.
"
Componist Joseph LoDuca die eerder al heel wat filmmuziek schreef voor bioscoop- en tv-films waarin Hercules een belangrijke rol speelt, voorziet de serie van een welluidende en exotische soundtrack die herinneringen oproept aan Hans Zimmer en Lisa Gerard in Gladiator, maar die nooit hetzelfde indrukwekkende niveau haalt. Tijdens de gladiatorengevechten is de 5.1-geluidtrack uiteraard onmisbaar om de scènes auditief te ondersteunen en het effect is bij momenten zeer impressief en overweldigend, vooral wegens de toevoeging van extra geluiden die het perfect doen in de surround.
EXTRA’S
In de 15 minuten durende documentaire Achter de Schermen vertellen producer Rob Tapert en schrijver Steven S. Deknight over de brede waaier van onderwerpen die in deze serie aan bod komen: drang naar vrijheid, verraad, vergelding, moed, overlevingsdrang, macht, intrige, geweld , liefde, passie en seks, waardoor Spartacus: Blood And Sand voor iedereen wat leuks en verrassends in petto heeft en een groot publiek dus wordt aangesproken. Voorts hebben ze het o.a. over de zoektocht naar hun hoofdrolspeler die ze liever niet zochten tussen de voorraad bekende Hollywood-acteurs en die ze uiteindelijk op het spoor kwamen in Australië (Andy Whitfield). Voorts is er de Trailer Spartacus Blood And Sand: Vengeance, de trailer van dit eerste seizoen. De Trailer voor Spartacus: Gods of the Arena (de opvolger) hebben we niet teruggevonden op de disks.
In 8 featurettes, samen goed voor ruim 40 minuten kijkplezier, komen diverse aspecten van de productie aan bod die maar heel kort of helemaal niet ter sprake komen in de Achter-de-schermen-documentaire: Het Gevecht (7’) is niet meer dan een reeks aaneen geplakte gevechtscènes uit de serie die vooral liefhebbers van fysiek geweld zal interesseren. In Trainingskamp (4’) mogen we een blik werpen op de toekomstige gladiatoren tijdens het 6 weken durende trainingskamp dat voor de acteurs werd opgezet om ze voor te bereiden op de zwaardgevechten en om hun fysiek uitzicht bij te spijkeren (meer spieren en minder vet). In Crime and Punishment (5’) staat de beerputscène centraal en in Andy Gets Plastered (3’) zien we hoe van Whitfields handen en hoofd een afgietsel wordt gemaakt waarop aflevering na aflevering snijwonden en huidbeschadigingen worden aangebracht om te zorgen dat er in de dertien afleveringen sprake is van een zekere continuïteit. Interessant is vooral Legend Re-imagined (4’) waarin Steven S. Deknight vertelt dat er over Spartacus’ verblijf in de gladiatorenschool heel weinig bekend is waardoor er ruimte was voor fictieve elementen over zijn vrouw en z’n confrontatie met legerhoofdman Claudius Glaber, terwijl de afloop van het verhaal nooit uit het oog werd verloren, want die kan iedereen in het boek nalezen. Voorts wijst hij op het aparte taalgebruik in de serie en op de ruwe en haast brutale manier waarop over seks en geweld wordt gesproken. In Oh, Those Randy Romans (6’) gaat alle aandacht naar de orgieën, naar seks en homoseksualiteit in de serie ter illustratie van de decadentie van de Romeinse samenleving, maar ook de romantiek komt ter sprake (Cirxus en Naevia), evenals de prachtige liefdesscène in het begin (Spartacus & Sura), de passie en hitsige seks (Glaber & Ilythia) en de bijna gewelddadige lichamelijkheid (Crixus en Lucretia). Rob Tapert wijst in Shooting Green: The Shadows of Death (5’) op de keuze om de serie van een zeer grafische look te voorzien waarvoor CGI-effecten de beste keuze zijn en hij gunt de toeschouwer tussendoor een blik op de zgn. Phantom-camera waarmee 100 à 1000 frames per seconde kunnen worden geschoten en waarmee de vertraginseffecten gecreëerd zijn. In Exposing Your Ludus (5’) ten slotte zien we een aantal zeer aaibare en stoeiende gladiatoren aan het werk en beweert Viva Bianca (Ilythia) dat dit vooral een serie is voor mannen wegens het vele vrouwelijke naakt, de seks en het geweld, terwijl Lesley-Anne Brandt (Naevia) meent dat ook vrouwen ruim aan hun trekken komen wegens de prachtige naakte mannentorso’s.
CONCLUSIE
Moed, macht, verraad, vergelding, geweld, liefde en passie, u komt het allemaal tegen in dit eerste seizoen van Spartacus: Blood And Sand, een serie waarin het allemaal een tikkeltje meer is dan u ooit eerder zag, met heel veel brutaal geweld, onvoorstelbaar veel bloed en nogal wat expliciete seks, maar vooral ook een serie die overtuigt door de aandacht die is besteed aan de personages en de karakters die u vanaf het prille begin zal koesteren of haten als de pest, maar die u gegarandeerd 565 minuten lang aan uw tv-toestel gekluisterd houden. Liefhebbers van het genre hoeven niet te twijfelen: Spartacus: Blood And Sand – Serie 1 wordt één van de beste series van het decennium!
